Bất ngờ về tính hiệu quả các dự án tiết kiệm năng lượng cho ngành công nghiệp Việt Nam

Sau 5 năm thực hiện dự án này, dự kiến số tiền tiết kiệm được hàng năm lên tới 11 nghìn tỷ đồng. Mục tiêu của dự án là nâng cao hiệu quả sử dụng năng lượng và tiết kiệm năng lượng trong các ngành công nghiệp Việt Nam thông qua huy động tài chính thương mại, góp phần đạt mục tiêu quốc gia về tiết kiệm năng lượng (TKNL), hỗ trợ thực hiện triển khai các nhiệm vụ giảm phát thải nhà kính (GHG), ứng phó với biến đổi khí hậu.

Đây là nỗ lực để thực hiện Chương trình quốc gia về sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả giai đoạn 2019 – 2030 được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt theo Quyết định số 280/QĐ-TTg ngày 13/03/2019. Theo đó, trong thời gian thực hiện dự án tiết kiệm năng lượng này từ năm 2018 đến năm 2022 dự tính lượng năng lượng tiết kiệm đạt 0,93 triệu TOE/ năm, trong đó: lượng điện năng tiết kiệm: 1,853 triệu MWh/năm; lượng than tiết kiệm 1,075 triệu tấn/năm.

Dự án này được chia thành 2 hợp phần, hợp phần thứ nhất là cho vay đầu tư về lĩnh vực TKNL với giá trị 156 triệu USD trong đó IBRD cho vay 100 triệu USD, 56 triệu USD còn lại do các ngân hàng tham gia (BIDV và VietcomBank) cùng các doanh nghiệp công nghiệp đầu tư. Hợp phần thứ 2 của dự án là hỗ trợ kỹ thuật với số vốn 1,7 triệu USD gồm: hỗ trợ công tác đánh giá, giám sát dự án; Kiểm toán các hoạt động của Ban quản lý dự án; Kiểm toán các ngân hàng tham gia dự án; Kiểm toán các tiểu dự án vay vốn đầu tư vào các giải pháp TKNL của doanh nghiệp; Tư vấn đánh giá thực hiện chính sách môi trường và xã hội của dự án. Lượng khí thải nhà kính (CO2) dự kiến được giảm tới 4,835 triệu tấn/năm là một trong những nỗ lực để thực hiện cam kết của chính phủ về cắt giảm lượng phát thải khí gây hiệu ứng nhà kính.

Phát biểu tại buổi hội thảo, bà Nguyễn Thị Lâm Giang - Vụ trưởng Vụ Tiết kiệm năng lượng và Phát triển bền vững - Bộ Công Thương cho rằng, để đảm bảo đủ cung ứng năng lượng cho nền kinh tế quốc dân, Bộ Công Thương luôn quan tâm đến vấn đề năng lượng và an ninh năng lượng. Dự tính nguồn điện lưới quốc gia tầm nhìn đến năm 2030 sẽ ngày càng hạn hẹp khi Chính phủ chủ trương dừng các dự án điện hạt nhân, ngoài ra đã khai thác gần như triệt để các nguồn hồ đập thuỷ điện lớn và trung bình do đó tiết kiệm năng lượng cho các ngành công nghiệp là vấn đề rất cấp thiết.

Trong bài phát biểu về Giới thiệu Dự án thúc đẩy tiết kiệm năng lượng cho ngành Công nghiệp Việt Nam, ông Chu Bá Thi, Chuyên gia cao cấp về Năng lượng, WB cho hay, Dự án này thiết lập quỹ để huy động vốn tài chính thương mại, nâng cao tiết kiệm năng lượng cho Việt Nam, 2 đối tượng hưởng lợi chính là doanh nghiệp công nghiệp và các đơn vị hỗ trợ thương mại.

Dựa trên phân khúc thị trường cho thấy ở một số nước như Việt Nam cơ chế chính sách chưa đầy đủ và 2 hỗ trợ tài chính, tiếp cận nguồn vốn còn hạn chế. Do đó, xây dựng năng lực cho các bên liên quan, đào tạo và tập huấn cho các bên liên quan ở chính phủ, ngân hàng và doanh nghiệp là nhiệm vụ chính của dự án này. Đồng thời, kiến tạo ra thị trường bền vững và đảm bảo các nguồn bảo lãnh là nhiệm vụ chính mà Ngân hàng thế giới đặt ra tại các dự án. Hợp phần dự án “Thúc đẩy thị trường đầu tư tiết kiệm và hiệu quả năng lượng trong lĩnh vực công nghiệp Việt Nam” do Chính phủ Hàn Quốc và Chính phủ Việt Nam phối hợp thực hiện, 10 doanh nghiệp trọng điểm của Việt Nam đã được kiểm toán năng lượng và tư vấn áp dụng những giải pháp công nghệ tiên tiến nhất để tiết kiệm năng lượng một cách hiệu quả. Các tổ chức, doanh nghiệp trong và ngoài nước đã đồng hành cùng dự án, đưa ra nhiều giải pháp hữu ích nhằm tiết kiệm năng lượng ở nhiều hạng mục khác nhau ứng dụng tại các nhà máy sản xuất công nghiệp và thương mại đồng thời có những cam kết thiết thực về tỷ lệ tiết kiệm năng lượng.

Ông Park Yong Soo, Phó chủ tịch Tập đoàn COSMOTOR Hàn Quốc, Bà Nguyễn Thị Bích Thuỷ, Chủ tịch CESS International Corporation (CESS) cùng các chuyên gia đại diện cho doanh nghiệp cung cấp Hệ thống tiết kiệm điện CESS tới từ Hàn Quốc đã có bài trình bày chi tiết về những công nghệ tiết kiệm điện mới nhất trên thế giới ứng dụng lý thuyết về sóng năng lượng hoạt hoá (sóng electron hoá trị - Electron Valence wave).

Đây là một công nghệ tiên tiến đã được CESS ứng dụng nhiều năm qua tại 45 quốc gia trên thế giới cho tỷ lệ tiết kiệm điện cam kết từ 6% tới 15% với nhiều quy mô nhà máy, toà nhà, cơ quan, khách sạn. Trong khuôn khổ dự án, Hệ thống tiết kiệm điện CESS đã được triển khai đo kiểm tại Nhà máy Giấy An Hoà, Nhà máy thức ăn chăn nuôi DABACO, Nhà máy may Việt Thắng cho kết quả tiết kiệm điện năng từ 8% tới 10%. Các giải pháp tiết kiệm năng lượng đang được các chuyên gia nghiên cứu, đưa vào báo cáo của dự án và khuyến khích ứng dụng mang lại hiệu quả tiết kiệm đáng kể ở quy mô rộng như: lắp đặt hệ thống tiết kiệm điện CESS tại trạm biến áp hoặc tủ phân phối, cải thiện tỷ lệ không khí thừa, làm mát hệ thống máy nén khí bằng nước, lắp đặt biến tần tại các máy phù hợp, thay thế lò trung tần, thay thế lò đốt than bằng lò đốt sinh khối, thu hồi nước ngưng, điều chỉnh áp suất máy nén khí, cải tạp hệ thống chiếu sáng, cải tạo hệ thống hút thải khí,...

Để hỗ trợ tài chính cho các dự án tiết kiệm năng lượng sử dụng nguồn quỹ tín dụng xanh, đại diện Ngân hàng Ngoại thương Việt Nam (VietcomBank) và Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV) đã chia sẻ nhiều kinh nghiệm bổ ích. Với các dự án quy mô vừa và nhỏ, Công ty Cho thuê tài chính TNHH BIDV-SuMi TRUST (BSL) cam kết sẽ đồng hành cùng doanh nghiệp Việt để thúc đẩy việc áp dụng các giải pháp công nghệ Tiết kiệm năng lượng, các Hệ thống tiết kiệm điện vào thực tế trong thời gian nhanh nhất. Sự phối hợp chặt chẽ và quyết liệt của Chính phủ Việt Nam thông qua Vụ Tiết kiệm năng lượng và Phát triển bền vững, Bộ Công thương và các nhà tài trợ cũng như các doanh nghiệp uy tín trong và ngoài nước đã mở ra một Kỷ nguyên mới về Tiết kiệm năng lượng.

H.Anh