Apple, Nike trốn hàng chục tỷ USD tiền thuế như thế nào?

Cụ thể, các tài liệu nêu rõ, Apple và Nike đã sử dụng các công ty nước ngoài nhằm hợp pháp hóa việc tránh thuế toàn cầu của họ.

Tờ The Times cho biết, Apple bị cáo buộc đã trốn thuế tại Ireland năm 2013. Sau vụ bê bối này, công ty đã chuyển một trong những chi nhánh có giá trị nhất của nó đến Channel Island, Jersey, một địa hạt tự trị gần Anh và tiếp tục trốn hàng chục tỷ USD tiền thuế tại đây trong những năm qua, hồ sơ Paradise Papers tiết lộ.

Theo đó, năm 2013, CEO Apple Tim Cook đã phải ra điều trần trước Ủy ban Quốc hội Mỹ về nghi vấn trốn thuế tại Ireland. Mặc dù vị CEO này khẳng định Apple đã trả thuế đến từng đồng và không trốn thuế, nhưng các bằng chứng được đưa ra cho thấy Apple đã đặt nhiều công ty ma như Apple Operations International (AOI), Apple Sales International (ASI) và Apple Operations Europe (AOE) ở Ireland và chỉ phải đóng mức thuế khoảng 2% trên tổng lợi nhuận, so với mức 35% theo luật Mỹ. Đáng nói, các công ty này đều không có văn phòng, không nhân viên.

Theo nhiều nguồn tin, một trong những “chiêu” trốn thuế của Apple là mua bán các bằng sáng chế và sở hữu trí tuệ của chính công ty. Ví dụ, khi một chi nhánh của Apple đặt mua iPhone từ nhà máy, ngoài chi phí sản xuất thì chi nhánh này còn phải trả thêm tiền sáng chế cho chi nhánh ở Ireland. Phần lớn lợi nhuận do đó có thể chuyển về Ireland, nơi mà mức thuế rất thấp.

Đến cuối năm 2014, Apple đã lựa chọn đảo Jersey để làm pháp nhân cho hai công ty "ma" AOI và ASI, trước đó được đặt trụ sở tại Ireland. Jersey tự ban hành luật cho riêng mình và không phải tuân theo các điều khoản của EU, nên đây cũng là một địa điểm được nhiều công ty lựa chọn.

Theo đó, kế hoạch trốn thuế này đã giúp cho gã khổng lồ công nghệ của Hoa Kỳ xây dựng một quỹ tiền mặt ở nước ngoài trị giá 252 tỷ USD, kiếm được 44,7 tỷ USD từ các thị trường nước ngoài trong khi chỉ đóng 1,65 tỷ USD tiền thuế, tương đương 3,7% chỉ riêng năm 2017.

Phản hồi về việc này, Apple cho biết: “Khi Ireland thay đổi luật thuế vào năm 2015, chúng tôi đã tuân thủ bằng cách thay đổi địa điểm của các công ty con tại đây và chúng tôi cũng đã thông báo cho Ireland, Ủy ban Châu Âu và Hoa Kỳ. Những thay đổi mà chúng tôi thực hiện không làm giảm những khoản thuế mà chúng tôi đóng ở bất kỳ quốc gia nào”.

Về phần Nike, hồ sơ Paradise Papers cho thấy công ty đồ thể thao này đã chuyển quyền sở hữu trí tuệ sang “Nike Innovate CV”, một công ty “ma” không nộp thuế tại bất cứ nơi nào trên thế giới.

Nike nói rằng công ty này hoàn toàn tuân thủ các quy định về thuế và “nghiêm túc đảm bảo việc nộp thuế hoàn toàn phù hợp với cách chúng tôi điều hành hoạt động kinh doanh của công ty”.

Theo tờ New York Times, không riêng Apple, Nike mà một laojt các công ty lớn khác như Starbucks, Uber hay Facebook đều đang đặt những công ty “ma” ở các thiên đường thuế để trốn hàng chục tỷ USD tiền thuế mỗi năm.

Hồng Vân (Tổng hợp)