55% doanh nghiệp niêm yết lợi nhuận chỉ đủ trả lãi ngân hàng

Hôm nay (29/11), CTCP Báo cáo đánh giá Việt Nam (Vietnam Report) đã chính thức tổ chức Lễ công bố Bảng xếp hạng V1000 năm 2013 - những doanh nghiệp có đóng góp thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN) lớn nhất Việt Nam. Đây là năm thứ tư BXH V1000 được chính thức công bố kể từ lần đầu tiên vào năm 2010, ngay giữa bối cảnh kinh tế và kinh doanh tại Việt Nam đang gặp khó khăn.

Tổng số thuế TNDN của BXH V1000 năm 2013 là khoảng 77.000 tỷ đồng, tăng hơn 42% so với năm trước cho thấy, tình hình kinh doanh đã có những khởi sắc đáng kể, đồng thời ý thức về nghĩa vụ nộp thuế của các doanh nghiệp cũng ít nhiều được cải thiện.

Song song với tiến trình tái cấu trúc các tập đoàn, tổng công ty lớn, theo số liệu thống kê từ BXH V1000 năm 2013 cho thấy, các doanh nghiêp Nhà nước (DNNN) vẫn đang thể hiện tốt vai trò tiên phong trong việc đóng góp thuế TNDN vào ngân sách quốc gia, chiếm tới 52,6% tổng số thuế của bảng xếp hạng V1000. 

Theo cơ quan xếp hạng thì điều này phần nào cho thấy hiệu quả hoạt động của các bộ máy "cồng kềnh" đang được cải thiện rõ rệt, phần lớn nhờ vào việc tập trung vào ngành nghề kinh doanh cốt lõi và cắt giảm chi phí một cách hợp lý.

Đọc những thông tin kinh tế - tài chính mới nhất trên FICA:   [VIDEO] Thủ đoạn kinh doanh đa cấp biến tướng Đại diện gói tài trợ 10 tỉ USD lộ chân tướng lừa đảo Thưởng Tết: Cố gắng bằng năm ngoái! VNPT: Hạch toán nơi thiếu, nơi thừa

Trong khi đó, khối doanh nghiệp nước ngoài đóng góp thuế thu nhập tới 24% tổng số thuế. Tuy chưa phải là con số thực sự ấn tượng nhưng khi so với tỷ lệ 19,6% tương ứng của năm trước đó thì rõ ràng, năm 2012 đánh dấu một sự thay đổi có phần tích cực của nhóm DN nước ngoài về ý thức đóng góp cho ngân sách quốc gia. 

Tuy nhiên, theo thứ tự xếp hạng, số thuế mà Top 100 doanh nghiệp lớn nhất đã nộp chiếm tới hơn 64,3% so với tổng số thuế của 1000 DN trong bảng. 10 doanh nghiệp dẫn đầu BXH cũng chứng minh được sự vượt trội của mình khi đóng góp tới 32,6% số thuế của toàn BXH năm nay.

Ngoài ra, số liệu từ đợt xếp hạng này cũng cho thấy, ngành Ngân hàng- tài chính và Viễn thông là hai ngành có đóng góp cho ngân sách quốc gia thông qua nguồn thuế TNDN lớn nhất trong năm 2012, với số thuế chiếm tới 23,4% và 16,7% tổng số thuế của BXH V1000.

Vẫn là 2 cái tên dẫn đầu về ngành trong BXH năm trước, nhưng tỷ lệ tương ứng của ngành Ngân hàng- tài chính và Viễn thông lần lượt là 20,9% và 19,9%, cho thấy lợi nhuận của các doanh nghiệp Ngành viễn thông trong năm 2012 có phần nhỉnh hơn đôi chút.

Số lượng doanh nghiệp niêm yết (DNNY) trong Bảng xếp hạng V1000 chiếm chưa tới 15%, với số thuế đóng góp tính trên tổng số thuế của 1.000 doanh nghiệp V1000 chỉ ở mức khiêm tốn 22%, mà phần lớn vẫn là các DN thuộc ngành: tài chính, ngân hàng và khoáng sản, xăng dầu. 

Cũng theo số liệu thu thập riêng đối với các doanh nghiệp niêm yết, chỉ số ROA và lợi nhuận sau thuế/ Tổng doanh thu của các doanh nghiệp này đều ở mức thấp.

Chỉ có 32,7% số DNNY thuộc bảng V1000 có chỉ số ROA cao hơn 0,1, tương đương với mỗi 100 đồng tài sản sẽ tạo ra được 10 đồng lời, trong khi hơn 67,3% số doanh nghiệp không đạt được kết quả này. Nếu xét về chỉ tiêu lợi nhuận sau thuế trên tổng tài sản, chỉ 1/3 số DNNY đạt mức 10%, số còn lại đều dưới 10%.

Xét về chỉ tiêu ROE, có thể thấy chưa đến 44,7% số DNNY đạt mức lợi nhuận ròng/ tổng tài sản trên 0,15, trong khi hơn 55,3% số DNNY có ROE nhỏ hơn hoặc bằng 0,15, đồng nghĩa với việc nếu doanh nghiệp có khoản vay ngân hàng tương đương hoặc cao hơn vốn cổ đông, thì lợi nhuận tạo ra cũng chỉ để trả phần lãi vay ngân hàng (lãi suất 15%).

Có thể thấy, ngay cả đến những điển hình của các DNNY trong việc đóng góp thuế TNDN vào ngân sách quốc gia, hay có thể nhìn nhận ở góc độ "những doanh nghiệp hoạt động tốt trong năm 2012" cũng bộc lộ nhiều điểm yếu của mình khi bị đặt trước bài toán sinh lời, báo cáo nhận xét.

Báo cáo cũng chi ra một thực trạng, đó là, phân tích hệ số nợ/ Tổng tài sản thấy rằng, do đặc thù “kinh doanh trên đồng tiền” và thực trạng nợ xấu gia tăng trong năm 2012 khiến hệ số nợ/ Tổng tài sản của ngành Ngân hàng- tài chính ở mức rất cao, trung bình ngành trên 70%. Cùng nhóm có hệ số nợ/ Tổng tài sản cao còn có ngành Thép, Dệt may- da giầy, Xây dựng, bất động sản, vật liệu xây dựng, Khoáng sản, xăng dầu, Điện (từ 50% đến 65%). 

Các ngành có hệ số nợ/ Tổng tài sản dưới 50% bao gồm: Thủy sản, Nông lâm nghiệp, Viễn thông, Hóa chất, Thực phẩm- đồ uống, Dược và thiết bị y tế, Vận tải, bán lẻ, Cơ khí và Giấy- in ấn- xuất bản.

Nếu xét trong toàn BXH V1000 năm 2013 thì có tới 53% số doanh nghiệp thuộc bảng có hệ số nợ/Tổng tài sản trên 50%, đồng nghĩa với việc phần lớn các doanh nghiệp hiện nay vẫn phải dựa vào nguồn vốn vay để duy trì hoạt động, do đó mức độ rủi ro tài chính của các doanh nghiệp Việt Nam là khá cao.