Toàn cảnh Lễ trao giải VinFuture 2023 vinh danh các nhà khoa học xuất chúng

Tối 20/12, Lễ trao giải thưởng Khoa học Công nghệ toàn cầu VinFuture 2023 đã diễn ra tại Nhà hát Hồ Gươm (Hà Nội). Tới dự buổi lễ có Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng và các vị lãnh đạo bộ, ban ngành, các giáo sư, nhà khoa học đầu ngành trên thế giới và Việt Nam.

Đây là sự kiện lớn được tổ chức để vinh danh những nhà khoa học xuất chúng, các công trình nghiên cứu đột phá, hướng tới xây dựng một thế giới bình đẳng - tốt đẹp hơn, góp phần giải quyết những thách thức chung của nhân loại.

Đây là năm thứ 3 Giải thưởng VinFuture được tổ chức tại Việt Nam, thu hút số lượng hồ sơ đề cử kỷ lục, với 1.389 công trình KHCN đến từ hơn 90 quốc gia và vùng lãnh thổ - một con số hiếm giải thưởng lớn nào trên thế giới đạt được.

Giáo sư Richard Henry Friend, Đại học Cambridge (Vương quốc Anh), Chủ tịch Hội đồng Giải thưởng VinFuture, thay mặt Ban Tổ chức phát biểu khai mạc Lễ trao giải VinFuture 2023:

"Sự kiện này là nguồn cảm hứng cho tất cả chúng ta trong việc nỗ lực tìm kiếm những giải pháp mới để đối mặt với các thách thức toàn cầu mà nhân loại đang phải đối mặt. Nhiệm vụ cao cả ấy được thể hiện rõ nét trong Giải thưởng VinFuture, khi hướng đến tôn vinh sự gắn bó mật thiết giữa những phát minh đổi mới có tầm nhìn xa rộng với tác động thực sự mà các công trình ấy có thể mang lại cho sự thịnh vượng bền vững toàn cầu".

Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng đã có bài phát biểu, bày tỏ niềm vui mừng chào đón, gặp gỡ các vị đại biểu, các nhà khoa học đáng kính từ nhiều nơi trên thế giới đã đến Hà Nội - Thủ đô của Việt Nam ngàn năm văn hiến, đất nước của lòng hòa hiếu, mến khách và yêu chuộng hòa bình, để cùng vinh danh các nhà khoa học, tác giả những công trình nghiên cứu xuất sắc mang lại lợi ích và thúc đẩy sự tiến bộ của nhân loại.

Chủ tịch nước đánh giá, từ lần trao giải đầu tiên đến nay, với sứ mệnh "Khoa học phụng sự nhân loại" theo đuổi 4 giá trị cốt lõi là: Bình đẳng - Toàn cầu - Bền vững và Tiên phong, Giải thưởng đã phát triển liên tục về chất lượng, số lượng và sự đa dạng, cho thấy sức hấp dẫn, ảnh hưởng, uy tín quốc tế ngày càng tăng.

"Tôi nghĩ rằng, với những nhà khoa học chân chính - biểu tượng của phẩm giá và trí tuệ loài người, các giải thưởng chưa bao giờ là mục tiêu trong lao động, mà chính khao khát tìm lời giải cho cuộc sống bằng tình yêu thương nhân loại và đam mê nghiên cứu với tinh thần phụng sự và cống hiến, mỗi nhà khoa học và công trình của mình đã trở thành một câu chuyện đẹp, xứng đáng được tìm kiếm và vinh danh", Chủ tịch nước nhấn mạnh.

Hai Nhà sáng lập Quỹ VinFuture là ông Phạm Nhật Vượng và bà Phạm Thu Hương lên sân khấu trao tặng những đóa hoa sen - một trong những biểu tượng văn hóa của VN - đến các thành viên Hội đồng Giải thưởng và Hội đồng Sơ khảo. 

Hệ thống Giải thưởng VinFuture năm nay bao gồm 4 hạng mục, trong đó Giải thưởng Lớn (Grand Prize) trị giá 3 triệu USD, là một trong những giải thưởng có giá trị lớn nhất thế giới. Bên cạnh đó là 3 Giải Đặc biệt trị giá 500.000 USD/giải dành cho nhà khoa học nữ, nhà khoa học đến từ các nước đang phát triển và nhà khoa học nghiên cứu các lĩnh vực mới.

Hạng mục đầu tiên, Giải thưởng dành cho nhà khoa học đến từ các quốc gia đang phát triển được trao cho Giáo sư Gurdev Singh Khush và giáo sư Võ Tòng Xuân vì những đóng góp quan trọng trong việc phát minh và phổ biến nhiều giống lúa năng suất cao - kháng bệnh tốt, góp phần đảm bảo an ninh lương thực toàn cầu.

Hạng mục giải thưởng thứ hai, giải Đặc biệt dành cho các Nhà khoa học Nghiên cứu các lĩnh vực mới được trao cho Giáo sư Daniel Joshua Drucker (Canada), Giáo sư Joel Francis Habener (Mỹ), Giáo sư Jens Juul Holst (Đan Mạch) và Phó giáo sư Svetlana Mojsov (Mỹ) với công trình tiên phong khám phá vai trò của peptide giống glucagon - 1, là nền tảng cho các phương pháp điều trị bệnh tiểu đường và béo phì hiệu quả, và giúp thúc đẩy các liệu pháp điều trị mới đối với các bệnh thoái hóa thần kinh, góp phần kiến tạo một thế giới khỏe mạnh hơn.

Giáo sư Joel Francis Habener không có mặt tại lễ trao giải vì lý do sức khỏe.

Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà trao giải thưởng Đặc biệt dành cho nhà khoa học nữ ở hạng mục giải thưởng thứ ba. VinFuture đã trở thành Giải thưởng đầu tiên và duy nhất trên thế giới sở hữu hạng mục giải thưởng dành riêng cho nhà khoa học nữ. 

Giải thưởng năm nay được trao cho Giáo sư Susan Solomon, thuộc Viện Công nghệ Massachusetts (Mỹ), vì đã khám phá cơ chế gây suy giảm tầng ozon ở Nam Cực, góp phần thúc đẩy Nghị định thư Montreal - một nỗ lực quan trọng giúp giảm lượng lớn phát thải khí nhà kính trên toàn cầu.

Giáo sư Susan Solomon là nhà khoa học tiên phong trong lĩnh vực hóa học khí quyển, với những đóng góp đột phá giúp mở rộng hiểu biết của nhân loại về hiện tượng suy giảm tầng ozon và vai trò của chất chlorofluorocarbons (CFC) trong quá trình đó.

Cuối cùng, giải thưởng đặc biệt nhất trị giá 3 triệu đô la Mỹ (tương đương 73 tỷ đồng) mang tên VinFuture Grand Prize 2023 được Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng trao cho 4 nhà khoa học gồm Giáo sư Martin Andrew Green (Úc), Giáo sư Stanley Whittingham (Mỹ), Giáo sư Rachid Yazami (Ma rốc) và Giáo sư Akira Yoshino (Nhật Bản), cho phát minh đột phá, kiến tạo nền tảng bền vững cho năng lượng xanh thông qua việc sản xuất bằng pin mặt trời và lưu trữ bằng pin Lithium-ion.

Đây là công nghệ đã mở ra tiềm năng mới, giúp khai thác năng lượng sạch và vô tận từ bầu trời. Đây cũng là công nghệ giúp mở ra một kỷ nguyên mới cho lĩnh vực lưu trữ năng lượng và tái tạo năng lượng, giúp mọi người trên thế giới có thể tiếp cận và sử dụng năng lượng xanh, bền vững.

Lễ trao giải thưởng Khoa học Công nghệ toàn cầu VinFuture 2023 lần thứ 3 đã kết thúc tốt đẹp, hứa hẹn mùa thứ 4 với những phát minh, kiến tạo mới mang tầm vóc toàn cầu của các nhà khoa học hàng đầu thế giới, đóng góp cho sự phát triển bền vững của con người.