Hiểm họa từ đốt than sưởi ấm: Người dân cần lưu ý gì?

Trong những ngày đông lạnh giá, nhiều gia đình vẫn quen sử dụng bếp than để sưởi ấm, đặc biệt ở các khu vực miền núi phía Bắc.

Tuy nhiên, thói quen này tiềm ẩn nhiều nguy cơ lớn cho sức khỏe và an toàn, theo các nghiên cứu khoa học trên thế giới.

Nguy cơ độc hại từ khí CO và hạt mịn PM2.5

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), đốt than trong không gian kín, chật hẹp, sẽ tạo ra khí carbon monoxide (CO). Đây là một loại khí độc không màu, không mùi nhưng có thể gây chết người trong thời gian ngắn.

Cụ thể, khi hít phải, CO liên kết với hemoglobin trong máu, tạo thành carboxyhemoglobin (HbCO), làm giảm khả năng vận chuyển oxy đến các tế bào và mô. Liên kết giữa CO và hemoglobin mạnh gấp 230-270 lần so với oxy, khiến việc cung cấp oxy cho cơ thể bị suy giảm nghiêm trọng.

Lúc này, nạn nhân gặp phải các triệu chứng như đau đầu, chóng mặt, buồn nôn, và thậm chí tử vong nếu phơi nhiễm kéo dài.

Trong quá khứ, có nhiều vụ ngộ độc khí CO nghiêm trọng đã xảy ra, dẫn đến tử vong hoặc di chứng nặng nề.

Điển hình như vào tháng 9, đã có 7 bệnh nhân, trong đó có trẻ em, bị ngộ độc CO nghiêm trọng do sử dụng máy phát điện chạy xăng trong nhà sau bão, dẫn đến hôn mê và phải điều trị tích cực.

Trước đó, một gia đình 4 người ở TP Long Xuyên, tỉnh An Giang đốt than sưởi ấm trong phòng kín bị ngộ độc CO. Hệ quả, một cháu bé 2 tuổi tử vong, 3 người hôn mê.

Không chỉ vậy, quá trình đốt than còn sản sinh ra hạt mịn PM2.5 - chất gây ô nhiễm không khí cực kỳ nguy hiểm.

Hạt PM2.5 có khả năng xâm nhập sâu vào phổi và máu, làm tăng nguy cơ các bệnh hô hấp, tim mạch, và ung thư phổi.

Tại Việt Nam, báo cáo từ Viện Sức khỏe Nghề nghiệp và Môi trường cho thấy, việc đốt than trong nhà dễ khiến người dân đối mặt với nồng độ PM2.5 cao gấp nhiều lần mức an toàn.

Người dân cần lưu ý gì?

Trước nguy cơ nghiêm trọng từ việc đốt than trong nhà để sưởi ấm, người dân cần tuyệt đối tránh sử dụng bếp than trong không gian kín, đặc biệt vào ban đêm, vì khí CO không màu, không mùi có thể gây ngộ độc, dẫn đến tử vong nhanh chóng.

Trong trường hợp bắt buộc phải sử dụng, hãy đảm bảo phòng có thông gió tốt để khí độc không tích tụ.

Dẫu vậy, người dân vẫn nên ưu tiên các phương pháp sưởi an toàn hơn như máy sưởi điện hoặc đèn sưởi hồng ngoại.

Cùng với đó, cần sớm nhận thấy các dấu hiệu ngộ độc khí CO như đau đầu, chóng mặt, buồn nôn để kịp thời có phương án sơ tán đến nơi thông thoáng.

Việc nâng cao nhận thức và áp dụng các biện pháp an toàn không chỉ bảo vệ sức khỏe cá nhân mà còn giúp ngăn ngừa những hậu quả đáng tiếc cho cộng đồng.