Người máy AI có cảm xúc có thể được cấp cho quyền con người?

Tình trạng pháp lý của người máy với trí thông minh nhân tạo (AI) có thể đi lại và nói chuyện đã là nguyên nhân tranh chấp chính giữa những nhà phát triển rô-bốt, các học giả, các nhà lập pháp, và các nhà đạo đức trong vài năm qua.

Ủy ban Pháp chế của Nghị viện EU là tổ chức đầu tiên đề xuất phân loại những người máy tự quản tinh vi là “người điện tử” vào tháng 5 năm 2016, có thể có “các quyền lợi và nghĩa vụ cụ thể, bao gồm bồi thường bất kì tổn hại nào họ có thể gây ra, và áp dụng tính chất điện tử vào những trường hợp người máy đưa ra những quyết định tự quản thông minh hoặc tương tác độc lập với bên thứ ba”.

Từ khi báo cáo dự thảo được công bố, đã có nhiều thảo luận về những vấn đề liên quan đến trách nhiệm pháp lý của người máy.

Nói chuyện với Daily Star Online, Tiến sĩ Oliver Bendel, giáo sư hệ thống thông tin tại Đại học Khoa học Ứng dụng và Nghệ thuật, cho biết không cần cấp cho “người điện tử” các quyền lợi đạo đức hay bất cứ quan hệ pháp lý cá nhân nào do không đủ lí do đạo đức hay triết học.“Bạn chỉ có những quyền như vậy nếu bạn có thể cảm nhận hoặc cảm thấy đau đớn, nếu bạn có lí trí hoặc biểu hiện của ý chí .

Nếu một ngày nào đó, người máy có thể cảm nhận hoặc cảm thấy đau đớn, nếu họ có lí trí hoặc biểu hiên của ý chí, họ sẽ được trao quyền. Nhưng tôi không thấy có cách nào để đạt được điều đó lúc này. Trong hoàn cảnh tốt nhất, có thể tạo ra “những sinh vật cơ khí hóa “đảo nghịch”, ví dụ để bộ não và các tế bào thần kinh phát triển trên các cấu trúc kĩ thuật hoặc trong một người máy. Những người máy “đảo nghịch” như vậy có lẽ cảm nhận được vào một thời điểm nào đó”.

Tiến sĩ Jordi Vallverdú, nhà khoa học và triết gia điện toán, nói rằng bây giờ việc trao cho người máy quyền của con người là không “quá quan trọng”.“Trong tình hình phát triển văn hóa phương tây hiện tại đã công nhận quyền lợi với tất cả nam giới với nữ giới, thì rất có khả năng quyền của người máy sẽ được đưa vào thảo luận một ngày không xa”.

Mới hơn một năm trước, một người máy AI tên Sophia đã trở thành sinh vật cơ khí hóa đầu tiên trên thế giới được cấp cho quyền công dân, từ Ả Rập Xê-út.

Lộc Xuân (Theo Sputnik)