Kinh ngạc xác ướp 2.000 năm tuổi mà như mới qua đời

Xác ướp có tuổi đời 2.000 năm của người phụ nữ tên Xin Zhui thuộc giai đoạn Trung Hoa cổ đại từng gây kinh ngạc lớn với giới khoa học và nghiên cứu lịch sử.

Với những đặc điểm như da dẻ mềm mại, tóc đen dày, các khớp tay chân vẫn có khả năng co duỗi bình thường, xác ướp này được đánh giá là thi thể được bảo quản tốt nhất từ trước tới giờ trong lịch sử.

Xin Zhui hay còn được biết đến dưới cái tên Phu nhân Đại, là vợ của một hầu tước dưới thời kỳ nhà Hán (206 trước Công nguyên – 220 sau Công nguyên). Bà được xác định qua đời vào năm 163 TCN.

Xác ướp của bà được tình cờ phát hiện vào năm 1971 khi các công nhân đào bới tại một khu vực thuộc ngoại thành thành phố Trường Sa, tỉnh Hồ Nam, Trung Quốc.  

Bên trong hầm mộ có quy mô lớn của người phụ nữ có địa vị cao trong xã hội thời đó, các nhà khảo cổ còn phát hiện hơn 1.000 cổ vật quý giá, bao gồm nhiều tấm áo lụa, đồ trang điểm, đồ dùng vệ sinh, hàng trăm mảnh sơn mài và 162 hình chạm khắc bằng gỗ tượng trưng cho những người hầu từng phục vụ bà.

Một bữa ăn thậm chí còn được chuẩn bị cẩn thận để phục vụ cho cuộc sống ở thế giới bên kia của chủ nhân ngôi mộ.

Bên cạnh cấu trúc ấn tượng cũng như tình trạng hầu như nguyên vẹn sau gần 2.000 năm tồn tại của ngôi mộ, điều gây sửng sốt nhất với các nhà khoa học là tình trạng vật lý của xác ướp.

Thi thể bà được quấn trong 20 lớp áo lụa, ngâm trong loại chất lỏng đặc biệt, đặt bên trong quan tài 4 lớp đóng kín, xen lẫn các lớp than củi và bịt kín bằng đất sét nhằm tránh vi khuẩn xâm nhập.

Khi được khai quật, làn da của phu nhân Đại vẫn mềm mại khi chạm vào với độ ẩm và độ đàn hồi nhất định. Mái tóc còn nguyên như lúc còn sống, cũng như lông mày và lông mi.

Khả năng bảo quản xác ướp cao đến mức, các nhà khảo cổ chỉ ra rằng cơ thể của phu nhân Đại sau hơn 2 thiên niên kỷ ở trong tình trạng tương tự với một người vừa mới qua đời.

Tuy nhiên, phần da của bà Xin Zhui ngay lập tức bị tổn thương khi lượng oxy trong không khí chạm vào cơ thể bà, tạo ra hiện tượng oxy hóa và làm xác ướp xấu đi so với ban đầu. Do đó, những hình ảnh hiện tại của bà mà người xem chiêm ngưỡng không còn giống với khi xác bà mới được khai quật.

Song nhờ giải phẫu học, giới chuyên môn đã phục dựng lại nhan sắc xinh đẹp khi còn trẻ của bà.

Khám nghiệm sâu hơn, các nhà nghiên cứu còn ngạc nhiên hơn khi phát hiện tất cả các cơ quan bên trong của thi thể đều còn nguyên vẹn, các tĩnh mạch vẫn chứa máu. Nhờ đó, các nhà phân tích xác định vị phu nhân cao quý này có nhóm máu A.

Những cục máu đông được tìm thấy trong tĩnh mạch cũng phần nào hé lộ nguyên nhân gây ra cái chết của bà Xin Zhui: một cơn đau tim.

Ngoài ra, người phụ nữ sống cách đây 2.000 năm cũng gặp một loạt các vấn đề về sức khỏe khác như sỏi mật, cholesterol cao, huyết áp cao và bệnh gan.

138 hạt dưa chưa tiêu cũng được tìm thấy trong dạ dày và ruột của xác ướp. Thông thường, những hạt dưa mất một giờ để tiêu hóa. Vì vậy, có thể coi đây là món ăn cuối cùng của vị phu nhân trước khi bà qua đời vì cơn đau tim đột ngột.

Nằm sâu hơn 12 mét dưới lòng đất, ngôi mộ của bà Xin Zhui phần nào thể hiện vị trí cao quý của bà trong xã hội. Thi thể bà được đặt bên trong chiếc nhỏ nhất trong bốn chiếc quan tài, mỗi chiếc nằm trong một cái lớn hơn.

Một lớp đất dày được xác định là bột nhão lót sàn, toàn bộ đồ vật đều được bôi than hút ẩm và bịt kín bằng đất sét, có nhiệm vụ ngăn chặn oxy và vi khuẩn xâm nhập vào khu vực quan tài. Phần đỉnh ngôi mộ sau đó được niêm phong bằng lớp đất sét dày 1 mét, ngăn nước xâm nhập vào bên trong.

Đến thời điểm hiện tại, các nhà khoa học mới tìm ra rất ít chi tiết về cuộc sống trước đây của xác ướp bí ẩn này.

Các tài liệu chỉ ra phu nhân Đại là vợ của một quan chức cấp cao người Hán tên Li Cang. Bà qua đời khi mới ở ngưỡng tuổi 50. Nguyên nhân sâu xa gây ra cái chết của bà do cuộc sống sung túc, kẻ hầu người hạ, lười vận động, dẫn đến chứng béo phì.

Tuy nhiên, thi thể của bà vẫn được đánh giá cao là xác ướp được bảo quản tốt nhất trong lịch sử. Xác ướp của bà hiện được lưu giữ tại bảo tàng tỉnh Hồ Nam (Trung Quốc) và là đối tượng hàng đầu của các nhà khoa học trong việc nghiên cứu kỹ năng bảo quản xác chết.

Theo My Lê 

Dân Việt