Hoàn thiện hồ sơ Dự thảo Tiêu chuẩn Việt Nam quy phạm thực hành sản xuất nước mắm

Nội dung thu hút sự quan tâm của các cơ quan báo chí là việc phân biệt giữa tiêu chuẩn và quy chuẩn; phân định nước mắm truyền thống và không truyền thống; Tiêu chuẩn CODEX của quốc tế về điều kiện sản xuất nước mắm.

Thông tin về quá trình soạn thảo và nội dung Dự thảo Tiêu chuẩn quốc gia (TCVN) Quy phạm thực hành sản xuất nước mắm, đại diện Cục Chế biến và Phát triển thị trường nông sản cho biết, qua 2 năm triển khai, trong quá trình soạn thảo dự thảo, Ban soạn thảo dựa trên căn cứ Tiêu chuẩn quốc tế CODEX (CAC/RCP 52-2003), Tiêu chuẩn quốc gia (TCVN) 7265:2015 và thực tế sản xuất nước mắm tại Việt Nam. Ban soạn thảo đã cân nhắc lược bỏ các khuyến nghị được cho là khó áp dụng, không khả thi đối với điều kiện sản xuất nước mắm hiện nay tại Việt Nam để bảo vệ, ủng hộ các nhà sản xuất nước mắm trong nước. Đơn cử, đã lược bỏ khuyến nghị về việc phải moi ruột đối với cá nguyên liệu có kích thước chiều dài thân lớn hơn 12 cm hoặc khuyến nghị phải bảo quản ở nhiệt độ dưới 3 độ C đối với cá nguyên liệu ngay sau khi đánh bắt để kiểm soát ô nhiễm vi sinh và sự phân hủy cá....

Ông Đào Trọng Hiếu, Phó trưởng phòng Phát triển thị trường thuỷ sản, Cục Chế biến và phát triển thị trường nông sản cho biết, dự thảo TCVN 12607:2019 Quy phạm thực hành sản xuất nước mắm đưa ra các khuyến nghị, hướng dẫn kỹ thuật nhằm nhận diện, phòng ngừa, kiểm soát các mối nguy, rủi ro tiềm ẩn có thể xảy ra làm ảnh hưởng đến chất lượng, an toàn thực phẩm cho sản phẩm nước mắm. Đây là tiêu chuẩn về quá trình, chứ không phải tiêu chuẩn về yêu cầu kỹ thuật của sản phẩm, không đưa ra các chỉ tiêu và mức giới hạn cần tuân thủ đối với các chỉ tiêu đó cho sản phẩm cuối cùng. Việc ban hành tiêu chuẩn dành cho nước mắm mà cơ quan chuyên môn của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn soạn thảo là không đưa ra “giới hạn” cho các chỉ tiêu này. Mục đích ban hành tiêu chuẩn là để hỗ trợ, công cụ cho doanh nghiệp, nhà sản xuất nhận diện được mối nguy, nâng cao uy tín của nhà sản xuất, đáp ứng được yêu cầu về chất lượng, an toàn thực phẩm.

Cũng theo ông Hiếu, Luật Tiêu chuẩn và Quy chuẩn thì Tiêu chuẩn đưa ra những khuyến nghị tự nguyện áp dụng, không bắt buộc. Còn quy chuẩn thì bắt buộc áp dụng. Thông điệp đưa ra tiêu chuẩn này xuất phát từ đòi hỏi yêu cầu từ thực tiễn chúng ta cần phải quan tâm kiểm soát bất kể quy mô sản xuất như thế nào cũng cần phải có những tiêu chuẩn, tiêu chí để đánh giá nâng cao nhận thức, uy tín cũng như chất lượng đặc biệt là an toàn vệ sinh thực phẩm.

"Đây là nhu cầu đòi hỏi chính đáng và xu thế tất yếu của người tiêu dùng, người ta bỏ tiền ra mua bất kỳ sản phẩm nào cũng cần biết sản phẩm đó xuất xứ ra sao" - ông Hiếu nói.

Làm rõ hơn vấn đề này, ông Nguyễn Hoàng Linh, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng cho biết, Dự thảo TCVN 12607:2019 góp phần hỗ trợ cơ quan quản lý Nhà nước khuyến khích, định hướng, giúp nhà sản xuất tạo ra các sản phẩm có chất lượng, đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm, bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng. Tiêu chuẩn này là các hướng dẫn, khuyến nghị mang tính tự nguyện về việc xác định các mối nguy có thể ảnh hưởng tới sự mất an toàn vệ sinh thực phẩm trong quá trình sản xuất, qua đó phòng ngừa các rủi ro có thể xảy ra cho người sử dụng sản phẩm. Người sản xuất nước mắm có thể dựa vào tiêu chuẩn này để nhận biết một cách dễ dàng về các mối nguy có thể xuất hiện ở các công đoạn sản xuất của mình. Từ đó, có phương án hạn chế các mối nguy về hóa học, sinh học, vật lý có thể xảy ra nhằm đáp ứng các yêu cầu an toàn vệ sinh thực phẩm của nước mắm. 

"Dự thảo này có phải bắt buộc không, bởi bắt buộc thì sẽ có đơn vị này khó khăn, đơn vị kia không phát triển được. Dự thảo tiêu chuẩn này theo đúng tinh thần của pháp luật về tiêu chuẩn và quy chuẩn kỹ thuật. Tiêu chuẩn là tự nguyện áp dụng cho nên tiêu chuẩn này không phải bắt buộc áp dụng. Có những ý kiến lo ngại rằng nếu tiêu chuẩn này chuyển sang quy chuẩn trở thành bắt buộc áp dụng thì lúc đây gây khó khăn cho hoạt động sản xuất của các đơn vị, phải khẳng định lại ở đây là quá trình xây dựng Quy chuẩn kỹ thuật là một quá trình hoàn toàn khác, độc lập với quá trình xây dựng Tiêu chuẩn" - ông Linh nói.

Hiện nay, Tổng cục Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng phối hợp với Cục Chế biến và Phát triển thị trường nông sản tiếp thu các ý kiến góp ý để hoàn thiện Dự thảo nhằm đảm bảo xây dựng được tiêu chuẩn minh bạch, rõ ràng, làm cơ sở cho đơn vị áp dụng hiệu quả, mang lại lợi ích cho doanh nghiệp, người tiêu dùng và cộng đồng.

Nguyễn Dương