Sáng nay, khai mạc Đại hội đại biểu toàn quốc Hội Khuyến học VN lần thứ VI

Tham dự Đại hội có Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam, Bộ trưởng Bộ LĐ-TB&XH Đào Ngọc Dung; ông Phùng Xuân Nhạ - Phó Trưởng ban Tuyên giáo Trung ương, nguyên Bộ trưởng Bộ GD&ĐT; bà Hà Thị Nga - Chủ tịch Hội Liên Hiệp Phụ nữ Việt Nam, bà Nguyễn Thị Hải Chuyền - Chủ tịch Hội người cao tuổi Việt Nam, ông Nguyễn Phúc Lộc - Phó ban Dân vận Trung ương, ông Nguyễn Hữu Độ - Thứ trưởng Bộ GD&ĐT; ông Vũ Chiến Thắng - Thứ trưởng Bộ Nội vụ, ông Nguyễn Minh Triết - Bí thư Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh cùng nhiều đại biểu của các Bộ, Ban, ngành Trung ương và hơn 400 đại biểu đại diện các tổ chức Hội Khuyến học trên cả nước. 

Báo cáo Tổng kết hoạt động của Hội Khuyến học Việt Nam nhiệm kỳ V, GS.TS Phạm Tất Dong, Phó Chủ tịch, Tổng thư ký Hội Khuyến học Việt Nam cho biết, Đại hội VI đánh dấu đoạn đường 1/4 thế kỷ đã đi qua.

Khẳng định nội lực của Hội Khuyến học toàn quốc

Trong 5 năm qua, kể từ sau Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ V (2016-2021) của Hội khuyến học đến nay, Cách mạng công nghiệp lần thứ tư đã có những tác động lớn đến sự phát triển kinh tế - xã hội của các quốc gia trên thế giới. Xu thế toàn cầu hóa và hội nhập quốc tế gia tăng, nền kinh tế tri thức với những công nghệ hiện đại đã tạo nên những bước chuyển biến từ xã hội tri thức hướng dần tới xã hội thông minh.

Trong khi đó, đại dịch Covid-19 phát triển và hoành hành dữ dội ở hầu khắp các quốc gia, các vùng lãnh thổ. Nước ta gặp muôn vàn khó khăn vì phải liên tục đối phó với bão lụt và hạn hán diễn ra hàng năm, lại phải gồng mình vì những đợt đại dịch Covid-19 bùng phát.

Tuy nhiên, trong điều kiện khó khăn như vậy, công tác khuyến học, khuyến tài, xây dựng xã hội học tập vẫn tiếp tục phát triển và khẳng định nội lực của hệ thống Hội khuyến học toàn quốc.

Theo đó, giai đoạn 2016-2021, Hội đã thực hiện tốt chức năng tư vấn, đề xuất với cấp ủy và chính quyền các cấp về chỉ đạo các hoạt động khuyến học, khuyến tài, xây dựng xã hội học tập. Theo Nghị quyết Đại hội toàn quốc lần thứ V của Hội, trong nhiệm kỳ 2016 - 2021 tỷ lệ hội viên so với tổng dân số phải đạt 20%. Mức phấn đấu này đã được các Hội Khuyến học địa phương quyết tâm đạt và vượt mức (tính đến cuối năm 2020, tỷ lệ này là hơn 21,5%). Một điểm mạnh trong hoạt động tổ chức hội là việc duy trì hoạt động của các Cụm khuyến học.

Hiện nay, nước ta có 460 trường đại học và cao đẳng (224 trường đại học, 236 trường cao đẳng). Trong đó, đã có 284 trường đã thành lập các tổ chức khuyến học (86 trường đại học, 198 trường cao đẳng), chiếm 61,73% tổng số trường đại học và cao đẳng.

Về công tác triển khai thực hiện Đề án 281, trên thực tế, kết quả phấn đấu của toàn Hội đạt vượt mức mục tiêu tỷ lệ các mô hình học tập đề ra: Về gia đình học tập, đã vượt mức quy định 2,11%. Về dòng họ học tập, đã vượt mức quy định 16,51%. Về cộng đồng học tập, đã vượt mức quy định 5,38%. Về đơn vị học tập, đã vượt mức quy định 35,73%.

Phó Chủ tịch Hội Khuyến học Việt Nam khẳng định, việc thực hiện thắng lợi Đề án 281 là do các khâu của quá trình triển khai được chuẩn bị chu đáo, từ xây dựng kế hoạch chi tiết đến triển khai cụ thể có sự kiểm tra, đánh giá, sơ kết, với quy trình chặt chẽ.

5 năm qua, với sự nỗ lực cao của các thành viên Ban quản lý, Quỹ Khuyến học Việt Nam đã huy động các tổ chức, cá nhân ủng hộ quỹ; nhờ đó Hội đã có nguồn lực để giúp đỡ cho học sinh, sinh viên, người lớn có điều kiện tham gia học tập tốt  hơn.

Tổng số tiền huy động Quỹ trong 5 năm là 47.809.286.469 đồng, đã chi hỗ trợ học bổng là 27.481.959.627 đồng. Ngoài ra, còn rất nhiều phần thưởng, hiện vật, kinh phí giúp xây dựng cầu Dân trí, phòng học chức năng, mua sách vở, thiết bị học tập, máy tính, quần áo, giầy dép… đã được các tổ chức, cá nhân hỗ trợ cho toàn ngành giáo dục.

Bên cạnh đó, các loại quỹ khuyến học đều phát triển nhanh, vững chắc. Số tiền huy động trong xã hội ngày càng lớn. Theo báo cáo của các địa phương, tổng số tiền dư trong quỹ ở cuối năm 2020 là 2.914.878.000.000đồng, bình quân trên đầu người là 30.509 đồng. Theo Nghị quyết Đại hội toàn quốc lần thứ V của Hội, bình quân tiền quỹ trên đầu người dân cần đạt mức 30.000 đồng. Mức này đã đạt và vượt mức trong cả 5 năm. 

GS.TS Phạm Tất Dong cũng cho biết, công tác vận động người lớn tham gia học tập thường xuyên và góp phần nâng cao chất lượng hoạt động của Trung tâm học tập cộng đồng.

"Phong trào học tập của người lớn được đẩy mạnh, các nội dung chủ yếu như xóa mù chữ, bổ túc văn hóa, tin học, ngoại ngữ, học nghề, hướng nghiệp, chuyên đề về khoa học, đời sống, chăn nuôi, cây trồng… đã huy động được hơn 101.175.530 lượt người theo học trong 5 năm", ông chia sẻ.

Đặc biệt, sự liên kết, phối hợp và đồng hành của Hội Khuyến học Việt Nam với Bộ Giáo dục và Đào tạo ngày càng được mở rộng từ cấp Trung ương đến cấp cơ sở, tạo nên sự đồng thuận trong nhiều hoạt động, trước hết là trong việc thực hiện Nghị quyết 29-NQ/TW, thúc đẩy phát triển hệ giáo dục thường xuyên, xây dựng các văn kiện của Đảng và văn bản pháp luật của Nhà nước thông qua tổ chức các hội nghị, hội thảo và các sự kiện giáo dục. 

Với Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội về triển khai Quyết định 971/QĐ-TTg đã mang lại sự phát triển nghề trên nhiều địa bàn dân cư, góp phần thực hiện quan điểm chỉ đạo của Quyết định 89/QĐ-TTg.

Tựu chung, Đại hội đại biểu lần thứ V của Hội Khuyến học Việt Nam đã đề ra 10 nhiệm vụ cơ bản trong giai đoạn 2016 - 2021. Qua 5 năm, tất cả các nhiệm vụ đề ra đều được hoàn thành đầy đủ; có những nhiệm vụ còn vượt mức kế hoạch.

Tuy nhiên, Phó Chủ tịch Hội Khuyến học Việt Nam vẫn trăn trở khi có một số địa phương, kết quả triển khai một số nhiệm vụ chưa bảo đảm được yêu cầu. Sự không đồng đều, thậm chí còn chênh lệch trong hoạt động giữa các Hội Khuyến học địa phương đã tồn tại nhiều năm mà chưa có giải pháp tháo gỡ.

Năng lực hoạt động của một số cán bộ Hội, nhất là năng lực vận động, tuyên truyền, giải thích cho người dân, năng lực tham mưu cho lãnh đạo… ở một số nơi chưa đáp ứng yêu cầu thực tế. Tại những nơi mà cán bộ chưa quan tâm hoặc thiếu kỹ năng làm công tác dân vận thì phong trào khuyến học gặp nhiều khó khăn.

Một số địa phương chưa hoàn thành mục tiêu xây dựng các mô hình học tập, nhất là mô hình gia đình học tập… được quy định trong Đề án 281.

Xã hội học tập sẽ được nhận thức như điều sống còn của mỗi quốc gia

Nhìn lại 5 năm qua, có thể đánh giá tổng quát sự nghiệp khuyến học, khuyến tài, xây dựng xã hội học tập ở nước ta đã vượt nhiều khó khăn, đạt thành tựu đáng nể.

Phong trào khuyến học, khuyến tài đã ăn sâu, bắt rễ vào từng cộng đồng dân cư trong khắp cả nước. Nhân dân trong từng thôn bản, tổ dân phố đều tích cực hưởng ứng chủ trương xây dựng xã hội học tập của Đảng và Nhà nước, phấn khởi tiếp nhận và thực hiện tốt những nhiệm vụ được giao.

Xã hội học tập đang từng bước được định hình rõ nét thông qua việc xây dựng các mô hình học tập trên địa bàn hành chính cấp xã và bước đầu hình thành các mô hình học tập cấp huyện và cấp tỉnh… theo hướng tiếp cận cách mạng công nghiệp lần thứ tư với những yêu cầu được đặt ra trong chương trình chuyển đổi số quốc gia.

Hội Khuyến học Việt Nam đã trở thành một lực lượng xã hội thực sự lớn mạnh, có phạm vi hoạt động trong cả nước với số lượng thành viên chiếm trên 1/5 dân số. Hội đã được Đảng và Nhà nước tin tưởng, giao nhiệm vụ.

Hội Khuyến học đã và đang thực hiện tốt vai trò nòng cốt trong nhiệm vụ phối hợp với các lực lượng xã hội, vận động toàn dân học tập suốt đời, xây dựng xã hội học tập. Hội được sự ủng hộ của nhân dân vì lợi ích của Hội gắn liền với lợi ích của nhân dân, hội viên của Hội là những người dân giác ngộ quyền lợi do xã hội học tập mang lại, tổ chức của Hội gắn liền với thôn, làng, bản, tổ dân phố, là tổ chức của dân, do dân và vì dân.

"Những khó khăn mà phong trào khuyến học, khuyến tài, xây dựng xã hội học tập đã và đang gặp phải dù lớn đến đâu thì cũng là nhất thời. Về lâu dài, trong xu thế chung của sự phát triển đất nước và thế giới, xã hội học tập sẽ được nhận thức như điều sống còn của mỗi quốc gia muốn có chỗ đứng xứng đáng trên thế giới.

Điều kiện cơ bản để tháo gỡ các rào cản là đã có những chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước. Vấn đề là Hội Khuyến học phải biết tự hoàn thiện và lớn mạnh; liên minh giữa Hội Khuyến học với các lực lượng xã hội phải được đẩy mạnh, bền chặt hơn nữa", Phó Chủ tịch Hội Khuyến học Việt Nam khẳng định.