Phó Thủ tướng “đặt hàng” chuyên gia, nhà khoa học góp ý đổi mới giáo dục

Ngày 23/12, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam đã mời các chuyên gia, nhà khoa học tới để nghe góp ý kiến về đổi mới giáo dục nói chung và thực hiện Đề án đổi mới chương trình, sách giáo khoa nói riêng.

Tham dự buổi gặp mặt là các chuyên gia, các nhà khoa học đến từ Liên hiệp các hội khoa học và kỹ thuật Việt Nam và các Hội Toán học, Hội Sinh học, Hội Địa lý, Hội Sử học, Hội Vật lý, Hội hóa học…

Bộ Giáo dục chưa trân trọng, cầu thị các ý kiến góp ý

Tại buổi làm việc với Phó thủ tướng Vũ Đức Đam, các chuyên gia, nhà khoa học đã đóng góp nhiều ý kiến rất thẳng thắn, xây dựng về đổi mới GD-ĐT. Các ý kiến đều ghi nhận những nỗ lực của ngành GD-ĐT đã triển khai trong thời gian qua, đặc biệt trong điều kiện chưa được bố trí kinh phí thực hiện Đề án đổi mới chương trình, SGK.

Bên cạnh đó, các ý kiến cũng chân thành góp ý với Bộ GD-ĐT cần làm tốt hơn công tác tổ chức lấy ý kiến của các tổ chức, chuyên gia thông qua các cơ chế có tính chính thức, ràng buộc trách nhiệm và đảm bảo điều kiện thực hiện chứ không chỉ lấy ý kiến rộng rãi trên mạng. Đặc biệt chú ý phản hồi, phân tích các ý kiến không được tiếp thu, tránh để người góp ý có “cảm tưởng” Bộ chưa thực sự trân trọng, cầu thị các ý kiến.

Nhà sử học Dương Trung Quốc cho rằng, đổi mới giáo dục là việc rất hệ trọng, nhận được sự quan tâm của các nhà khoa học, chuyên gia, và đông đảo người dân cũng như toàn xã hội. Vì vậy việc xây dựng chương trình, biên soạn SGK mới cần phải tuân thủ theo đúng quy trình trước, sau rất bài bản, có thứ tự ưu tiên và cần được tuyên truyền giải thích, chuẩn bị kỹ lưỡng… tránh tạo cảm giác theo kiểu “tư duy nhiệm kỳ”

Đồng tình với quan điểm trên, Chủ tịch Hội Hóa học Việt Nam Lê Quốc Khánh, Chủ tịch Hội Vật lý Việt Nam Nguyễn Đại Hưng, GS Phan Huy Lê bên cạnh việc đánh giá cao những bước chuẩn bị chủ động, tích cực của Bộ GD-ĐT cũng nhấn mạnh Bộ cần thể hiện dân chủ, cầu thị hơn nữa trong tiếp thu các ý kiến đóng góp, phản biện từ các nhà khoa học, chuyên gia. Các chuyên gia hoàn toàn tôn trọng chuyên môn về Khoa học Giáo dục và vai trò quản lý nhà nước của Bộ cũng nhưng rất muốn có nhiều dịp được trực tiếp trao đổi, tranh luận qua lại để đi tới đồng thuận.

GS. Nguyễn Minh Thuyết góp ý: “Vấn đề chủ yếu là cách làm, bên cạnh đó việc lấy ý kiến phải có cơ chế chính thức làm việc chuyên môn với các hội khoa học.

Chúng ta cần những chuyên gia thực sự sâu sát để ngồi bàn vào nội dung của chương trình, SGK mới. Bên cạnh những nhà sư phạm cần có những nhà khoa học đầu ngành, có sự kết hợp giữa khoa học giáo dục và khoa học chuyên ngành”.

Phải có cơ chế để huy động các chuyên gia góp ý

Chủ tịch Liên hiệp các hội khoa học và kỹ thuật Việt Nam (LHH) GS Đặng Vũ Minh đánh giá cao quá trình chuẩn bị và triển khai bước đầu Nghị quyết TW, Nghị quyết Quốc hội, Chương trình hành động và các Nghị quyết của Chính phủ về Đổi mới GD-ĐT trong thời gian qua và khẳng định Hội nhận thức rõ trách nhiệm và sẵn sàng tham gia góp ý, phản biện về các nội dung, vấn đề. GS cũng đề nghị Bộ và LHH cần có thêm nhiều hoạt động phối hợp hơn nữa trong thời gian tới.

Nhiều vấn đề cụ thể được các chuyên gia nêu ra và được trao đổi, giải đáp. Đại diện Bộ GD&ĐT cũng đã cung cấp thêm nhiều thông tin khá chi tiết, làm rõ một số vấn đề trong quá trình xây dựng chương trình tổng thể. Ngay khái niệm “tích hợp mức độ thấp” cũng được các chuyên gia và đại diện Bộ giáo dục làm rõ thực chất là tổ hợp nếu dịch đúng theo ngôn ngữ tiếng nước ngoài (tiếng anh là combination), phân biệt với “tích hợp” theo đúng nghĩa.

Ông Vũ Đình Chuẩn, Vụ trưởng Vụ Giáo dục THPT cho biết, trước đây mỗi môn xây dựng chương trình riêng nên không tận dụng được kiến thức liên môn thì nay với việc xây dựng chương trình mới chúng ta sẽ tận dụng được ưu thế này. Trong quá trình giảng dạy tổ hợp thì từng môn vẫn do từng giáo viên giảng dạy, còn phần chuyên đề chung sẽ sử dụng kiến thức liên môn, được phân công cụ thể cho mỗi giáo viên.

Lắng nghe ý kiến của các chuyên gia, nhà khoa học và ý kiến giải trình của Bộ GD-ĐT trước nhiều vấn đề mà các chuyên gia đặt ra, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam cám ơn các nhà khoa học, chuyên gia đã luôn tâm huyết, trí tuệ tham gia đóng góp cho sự nghiệp giáo dục. Phó Thủ tướng nhấn mạnh yêu cầu phải có cơ chế thực chất, hiệu quả để huy động các chuyên gia, nhà khoa học, nhà giáo… tham gia đóng góp cho đổi mới căn bản toàn diện GD-ĐT.

“Cần cải tiến cách lấy ý kiến, trong đó quan trọng là huy động các Hội khoa học, các chuyên gia tham gia nghiên cứu, góp ý, phản biện thông qua các cơ chế có tính gắn kết trách nhiệm với đảm bảo điều kiện thực hiện. Đặc biệt cần trao đổi, làm rõ những vấn đề còn có ý kiến khác nhau để đi đến thống nhất giải pháp đúng đắn, có lợi nhất”, Phó Thủ tướng lưu ý.

Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam cũng “đặt hàng” Liên hiệp các hội khoa học và kỹ thuật Việt Nam góp ý, tham gia vào dự thảo Cơ cấu Hệ thống GDQG và Khung trình độ QG mà Bộ GD-ĐT đang hoàn thiện để trình Thủ tướng ban hành. Phó Thủ tướng sẽ trực tiếp nghe, tiếp thu, trao đổi ý kiến với LHH và đề nghị Bộ Giáo dục cũng tăng cường nghe, trực tiếp trao đổi ý kiến với các Hội về các vấn đề thuộc thẩm quyền của Bộ.

Đối với Đề án đổi mới chương trình, sách giáo khoa, Phó Thủ tướng yêu cầu Bộ GD-ĐT bàn thống nhất với LHH nội dung và các điều kiện đảm bảo cần thiết để LHH và các Hội Khoa học tham gia ngay từ quá trình xây dựng chương trình tổng thể bên cạnh việc huy động, mời các nhà khoa học tham gia với tư cách chuyên gia như Bộ đã dự kiến.

Hồng Hạnh (ghi)