Những "cú sốc" của tân sinh viên khi bước vào đại học, 18km đi hết 2 giờ

"Ám ảnh" tắc đường và nỗi lo chi tiêu

Từng không phải lo nghĩ nhiều về chuyện tiền bạc, nay Nguyễn An Dương, sinh viên năm nhất ngành Quản trị kinh doanh tại TPHCM, phải tập cách quản lý chi tiêu để phù hợp với cuộc sống ở thành phố mới.

Chi phí sinh hoạt của Dương dao động 6,5-7 triệu đồng mỗi tháng, gồm 2 triệu tiền trọ và 4-5 triệu cho ăn uống, chi tiêu lặt vặt. Dù đã cố gắng tiết kiệm, Dương vẫn nhận thấy tiền tiêu nhanh hơn dự kiến.

Nam sinh thừa nhận một phần nguyên nhân đến từ những khoản chi ngoài kế hoạch, chẳng hạn như thói quen mua sắm ngẫu hứng. Bên cạnh đó, mức giá sinh hoạt cao hơn dưới quê cũng khiến Dương bối rối.

“Đồ ăn vặt và ăn sáng đều đắt hơn. Mình ăn một tô phở ở quê có giá khoảng 35.000 đồng, nhưng khi lên thành phố thì phải trả 40.000-50.000 đồng”, cậu chia sẻ.

Không có xe cá nhân, Dương phải chi thêm một khoản đáng kể cho việc di chuyển bằng xe công nghệ.

Không chỉ riêng Dương, bài toán quản lý tài chính cá nhân luôn khiến nhiều sinh viên năm nhất chật vật. Không ít bạn chưa quen lập kế hoạch chi tiêu nên dễ rơi vào cảnh “viêm màng túi”, thậm chí bị lừa khi đặt cọc nhà trọ hoặc mua đồ cũ trực tuyến.

Bên cạnh đó, chuyện đi lại cũng là nỗi ám ảnh của nhiều bạn trẻ. Tuấn Anh, sinh viên năm nhất Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn, Đại học Quốc gia TPHCM, chọn ở nhà người thân thay vì ký túc xá để cảm thấy thoải mái và tự do hơn. Tuy nhiên, lựa chọn này buộc cậu phải di chuyển hơn 18km mỗi ngày.

Việc đi lại xa khiến Tuấn Anh phải dậy sớm hơn 40-50 phút và về nhà trễ hơn, gần như không còn thời gian cho bản thân.

Cậu kể: “Hôm đầu tiên tự lái xe đi học thì mình lạc đến tận Biên Hòa và phải tốn hơn 2 tiếng để có thể về đến nhà, thay vì 35 phút nếu như đi đúng đường”.

Những ngày sau đó, Tuấn Anh luôn phải tìm cách “né" giờ kẹt đường để hành trình về nhà suôn sẻ hơn.

Khó hoà nhập cuộc sống

Môi trường sống của nhiều sinh viên cũng thay đổi hoàn toàn. Từ chỗ được cha mẹ bao bọc, giờ đây các bạn phải tự nấu ăn, giặt giũ, dọn dẹp… Sự cô đơn giữa thành phố đông đúc khiến không ít tân sinh viên cảm thấy lạc lõng.

“Mình đã cảm thấy rất cô đơn, nhớ nhà và khó hòa nhập với nhịp sống ở thành phố vào những ngày đầu nhập học”, Lưu Nguyễn Vân Anh, sinh viên ngành Văn hoá học, tâm sự.

Với Thạch Trí Khang, khó khăn lớn nhất lại là việc tạo dựng các mối quan hệ mới, điều mà cậu đã lo lắng từ khi còn ở quê.

“Trong những ngày đầu tiên, mình chỉ có thể ngồi im, 2-3 buổi sau mới dám nói chuyện thêm được 2 bạn mới”, Khang bày tỏ.

Để khắc phục, Khang dự định sẽ cố gắng chủ động bắt chuyện và tham gia câu lạc bộ đá banh để mở rộng mối quan hệ.

Không chỉ là những khó khăn trong đời sống sinh hoạt, việc học cũng khiến nhiều sinh viên cảm thấy “sốc văn hóa”. Không còn được thầy cô “cầm tay chỉ việc” như 12 năm phổ thông, vào đại học, sinh viên phải tự đọc, tự tìm hiểu, tự chịu trách nhiệm với tiến độ học tập của mình.

Trên nhiều diễn đàn, không khó để bắt gặp những bài đăng chia sẻ khó khăn trong việc học vì tiếp cận với chương trình và cách học mới ở bậc đại học. Đây là tình trạng chung khi nhiều sinh viên vẫn còn giữ thói quen học tập ở các cấp dưới, chưa quen với việc phải chủ động trong việc học.

Chủ động để thích nghi

Sau thời gian đầu, nhiều tân sinh viên đã dần tìm được cách thích nghi và tự đứng vững trong môi trường mới.

Ngoài những ảnh hưởng tiêu cực từ việc đi học xa, Tuấn Anh cũng nhận thấy những mặt tích cực.

“Mình học được cách chủ động sắp xếp thời gian và có trách nhiệm hơn với bản thân, điều này giúp mình phát triển theo hướng tốt hơn trong thời gian học tập tại trường”, cậu sinh viên cho hay.

Từng gặp khó khăn trong việc học khi chuyển môi trường từ trung học lên đại học, Nhật Vy, sinh viên ngành Báo chí đã dần rút ra kinh nghiệm cho bản thân. Ngoài nghe giảng và ghi chép trên giảng đường, Vy còn cố gắng dành thời gian tự học đan xen làm việc nhóm để đạt kết quả tốt hơn.

Tương tự, Vân Anh cho rằng bản thân mỗi sinh viên nên tập cách hòa nhập và thích nghi dần với cuộc sống mới để không bị tụt lại phía sau so với các bạn đồng trang lứa.

Theo ThS Trần Nam, Trưởng phòng Công tác Sinh viên, Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn, Đại học Quốc gia TPHCM, tân sinh viên gặp phải những “cú sốc” là điều hoàn toàn bình thường và bất cứ ai cũng trải qua khi bắt đầu học đại học.

Lý giải cho việc này, ông Nam cho rằng sinh viên khi phải chuyển đột ngột từ môi trường được kiểm soát sang môi trường tự do hơn sẽ khiến họ loay hoay và dễ mất phương hướng hơn.

Theo ông, mỗi “cú sốc” đều có thể hóa giải nếu sinh viên biết chủ động. Chẳng hạn, mỗi sinh viên cần học được cách lập kế hoạch chi tiêu, tránh mua sắm theo cảm xúc. Nếu gia đình có điều kiện hạn chế thì cân nhắc làm thêm công việc bán thời gian nhẹ nhàng.

Về học tập, ThS Trần Nam cho rằng: “Đại học đòi hỏi tư duy chủ động. Hãy mạnh dạn hỏi giảng viên, tham gia nhóm học tập và tự tạo thói quen đọc trước tài liệu. Đừng sợ mình dở hơn người khác, quan trọng là bản thân tiến bộ từng ngày”.

Hơn nữa, sinh viên nên tìm kiếm sự kết nối bằng cách tham gia các hoạt động tập thể, câu lạc bộ hoặc các nhóm thiện nguyện để mở rộng mối quan hệ. Khi cảm thấy căng thẳng kéo dài, sinh viên nên mạnh dạn tìm đến phòng tham vấn tâm lý của trường hoặc tìm kiếm sự hỗ trợ từ chuyên gia.

Bước vào đại học, mỗi tân sinh viên đều phải đối mặt với nhiều áp lực khi phải học cách thích nghi với cuộc sống mới. Tuy khó khăn nhưng từ chính những "cú sốc" đầu đời đó lại là bước đệm quan trọng trong hành trình trưởng thành của mỗi người.

Tuyết Lưu