Lo cây xanh bị hạ tràn lan, Trung tâm Bảo tồn Thiên nhiên gửi tâm thư

"Cây xanh cực kỳ quan trọng với sự phát triển của học trò"

Theo tâm thư, sau vụ cây phượng ngã đổ đè 18 học sinh, trong đó 1 em học sinh tử vong tại trường THCS Bạch Đằng, Q.3, TPHCM ngày 26/5 vừa qua, nhiều trường học trên cả nước đã có các biện pháp đối phó với cây đổ nhằm bảo vệ học sinh.

Trong đó nhiều trường còn quyết định chặt hết cành của các cây phượng trong khuôn viên trường học, hoặc thậm chí chặt bỏ cây to, không trồng thêm cây mới...

Trung tâm nhấn mạnh, cây xanh có vai trò vô cùng quan trọng đối với cuộc sống của con người; vốn được ví như những lá phổi xanh của trái đất, giúp điều hòa và cung cấp dưỡng khí cho sự sống của muôn loài.

Trong tình trạng các chỉ số về môi trường và ô nhiễm không khí của thành phố ngày càng tệ hơn, việc duy trì cây xanh trong trường học là điều vô cùng cần thiết giúp điều hòa khí hậu, lọc sạch không khí, tạo bóng mát và góp phần ứng phó với biến đổi khí hậu. 

Cây xanh trường học còn tạo cảnh quan, nâng cao thẩm mỹ cho trường học, giảm nóng bức, mang tới không gian tươi mát.

Bà Đỗ Thị Thanh Huyền, nhà sáng lập, giám đốc Trung tâm Bảo tồn Thiên nhiên Gaia cho hay, các mảng xanh trong trường học, đặc biệt là các trường học tại các thành phố lớn còn góp phần khích lệ và duy trì tương tác của học sinh với thiên nhiên, tạo sự cân bằng trong quá trình phát triển thể chất và tinh thần, khích lệ tính sáng tạo và tư duy tích cực của các em.

Việc duy trì mảng xanh trong trường học càng cần thiết bởi các thành phố lớn tại Việt Nam hiện nay đang thiếu mảng xanh trầm trọng.

TPHCM tính đến cuối năm 2018, chỉ có 491,16 ha đất công viên, bao gồm các công viên công cộng và công viên trong khu nhà ở.

Diện tích đất công viên chỉ đạt bình quân 0,49 m2/người, chưa bằng 1/15 theo tiêu chuẩn chung là từ 12 - 15 m2/người và chưa bằng 1/7 theo quy hoạch của Thủ tướng Chính phủ (Quyết định 24 ban hành ngày 6/1/2010). 

Diện tích cây xanh trên đầu người của TPHCM chỉ bằng 1/18 so với Singapore và thua kém rất nhiều nước trong khu vực. Việt Nam cần tăng thêm diện tích mảng xanh, công viên, không chỉ cho các thành phố lớn như TPHCM, Hà Nội, Đà Nẵng mà cho phần lớn các đô thị.

Tuy nhiên, thấu hiểu lo lắng của nhà trường, của phụ huynh, Trung tâm Bảo tồn Thiên nhiên Gaia cũng cảnh báo không thể phủ định nguy cơ cây gãy đổ, thiếu an toàn vào mùa mưa với học sinh tại trường học.

Cây trồng trong thành phố với mức độ bê tông hóa cao, thường khó có khả năng bám rễ sâu vào lòng đất và do vậy, nguy cơ gãy đổ càng cao. Quá trình trồng cây không đúng tiêu chuẩn cũng có thể là nguyên nhân khác khiến cây trong thành phố đổ ngã.

Cần hành động để cây xanh an toàn 

Trong tâm thư, Trung tâm này cũng gợi ý các trường thực hiện một số hành động nhằm tiếp tục duy trì mảng xanh trong trường học, đồng thời đảm bảo an toàn cho học sin 

Thứ nhất, cần tiến hành rà soát kiểm tra định kỳ cây xanh trong trường học hàng năm, đặc biệt là trước mùa mưa bão. Tiến hành chặt tỉa cành, đánh giá mức độ mục rỗng, độ tuổi của cây, khả năng gãy đổ để quyết định thay bằng cây trồng mới.

Thứ hai, hướng dẫn HS các quy tắc an toàn trong mùa mưa bão, đề phòng cây đổ, điện giật... HS nên tránh không sinh hoạt dưới gốc cây, đặc biệt vào những ngày trời gió to hoặc sau trận mưa bão. HS cũng học cách quan sát xung quanh, khẩn trương chạy ra xa khi thấy cây bắt đầu có hiện tượng rung lắc mạnh.   

Thứ ba, khi quyết định trồng cây tại khuôn viên các trường học, nhà trường cần được sự tư vấn của các chuyên gia về cây xanh trong trường học để chọn được loài cây phù hợp với điều kiện thổ nhưỡng, khuôn viên trường học và nhu cầu của nhà trường.

Có những loài cây cho bóng mát, hoa đẹp, phát triển nhanh nhưng tuổi thọ lại ngắn. Có những loài cho bóng mát, không nhiều hoa, chậm phát triển hơn nhưng tuổi thọ cao và vững chắc...

Thứ tư, khi trồng cây cần lưu ý kỹ thuật trồng cây, đào hố đủ to, đủ sâu giúp cho bộ rễ phát triển sâu rộng, bám vững vàng vào đất. Kích thước cây đem trồng cũng cần lưu ý. Những cây đã to với đường kính thân lên tới 20-30cm, khi đem trồng sẽ nhanh tạo bóng mát, nhưng rễ lại không bám sâu vào lòng đất và do vậy khả năng đổ ngã cao hơn so với trồng cây nhỏ hơn.

Tổ chức này nhấn mạnh, cây xanh trong trường học là vô cùng cần thiết đối với sự phát triển của HS và môi trường nói chung. Chính vì thế, cần sáng suốt trong các quyết định để đảm bảo quan toàn cho HS nhưng không làm mất cân bằng sinh thái, và đặc biệt góp phần duy trì mảng xanh của thành phố.

Bà Đỗ Thị Thanh Huyền thông tin, Trung tâm đã gửi những tâm thư này đến khoảng trên 300 trường học tại TPHCM. Bên cạnh đó, Trung tâm cũng khảo sát nhu cầu trồng và giám sát cây xanh của các trường, đẩy mạnh hơn các hoạt động trồng và chăm sóc cây xanh trong thành phố, đặc biệt là tại trường học.

Hoài Nam