Lễ khai bút đầu xuân ở quê hương bà chúa thơ Nôm

Lễ khai bút đầu xuân được xã Quỳnh Đôi phối hợp với Hội Khuyến học xã tổ chức đã 8 năm nay, trở thành truyền thống tốt đẹp của quê hương làng Quỳnh.

Từ xưa đến nay, xã Quỳnh Đôi, huyện Quỳnh Lưu được biết đến là quê hương hiếu học và giàu truyền thống cách mạng. Để phát huy truyền thống nho khoa của quê hương, đã thành thông lệ, hàng năm cứ đến ngày Mồng 2 tết, hội khuyến học xã Quỳnh Đôi lại tổ chức lễ khai bút đầu xuân.

Tục khai bút đầu năm trước đây thường được các thầy đồ, nho sinh, sỹ tử, nho gia trong làng Quỳnh Đôi thực hiện nghi thức vào thời khắc sau giao thừa trước bàn thờ gia tiên để cầu mong một năm phát tài về đường học hành, khoa cử. Hiện nay, lễ khai bút truyền thống này đã được thay đổi về hình thức và chọn ngày mùng hai tháng Giêng hàng năm để mở hội.

Mỗi dịp tết đến xuân về, con em trong xã lại háo hức chờ mong đến ngày làm lễ khai bút để được nghe các cụ kể về truyền thống khoa bảng, cùng nhau viết nên cảm xúc của mình ca ngợi sự đổi mới của quê hương. Đây chính là nét đẹp truyền thống mà nhiều thế hệ con em làng Quỳnh vẫn giữ gìn, phát huy.

Em Hồ Thị Diệu Linh - học sinh lớp 9A, Trường PTCS Hồ Tùng Mậu, xã Quỳnh Đôi chia sẻ: “Là một học sinh em thấy rất tự hào khi được tham gia lễ khai bút của quê hương và thấy rất có ý nghĩa, qua đó chúng em biết thêm nhiều vẻ đẹp truyền thống của quê hương, em viết về sự đổi mới của quê em”.

Xuân Đinh Dậu là năm thứ 8 xã Quỳnh Đôi tổ chức lễ hội khai bút đầu xuân. Năm nay có 80 em học sinh tiêu biểu đại diện cho gần 600 em học sinh của toàn xã tham gia. Lễ khai bút đầu năm đã trở thành ngày hội thường niên và nhận được sự hưởng ứng tích cực của mọi tầng lớp nhân dân.

Bên cạnh hoạt động trao quà khuyến học vào đêm giao thừa, sáng mùng một Tết của các gia đình, dòng họ thì lễ khai bút đầu xuân là một nét đẹp đặc trưng của quê hương làng Quỳnh. Qua đó góp phần giáo dục truyền thống, khơi dậy tinh thần thi đua học tập và thể hiện ý nghĩa nhân văn sâu sắc, phù hợp với phong trào xây dựng một xã hội học tập.

Là một người con xa quê, ông Nguyễn Kim Đỉnh rất tự hào và phấn khởi trước những thành quả mà quê hương đạt được như ngày hôm nay, nhất là việc phát huy truyền thống hiếu học thông qua lễ khai bút đầu xuân. “Tôi là người con xa quê thỉnh thoảng mới về thăm và cảm thấy quê hương ngày càng đổi mới, cũng mong muốn truyền thống quê hương, ý nghĩa lễ khai bút đầu xuân được gìn giữ phát huy để bà con tự hào về quê hương mình” - ông Đỉnh phấn khởi chia sẻ.

Ông Nguyễn Ngọc Quý - Chủ tịch Hội Khuyến học xã Quỳnh Đôi chia sẻ: “Sau đêm giao thừa, việc mở màn bằng hình thức khai bút để các cháu lấy đó làm may mắn trong việc học và thi đậu đạt trong năm học mới. Đêm giao thừa các cháu khai bút ngay tại gia đình và các chi hội khuyến học thôn. Còn ngày mồng 2 Tết, xã tổ chức cho các cháu khai bút tại đình làng.”

Không chỉ có các em học sinh mà lễ hội này còn có sự tham gia của các hội viên hội khuyến học xã, các bậc cao niên, thúc phụ trong làng. Từ đó tạo nên sự tiếp nối về truyền thống của quê hương văn vật. Đây cũng là dịp để các em học sinh nhìn lại những thành tích mình đã đạt được trong năm qua, lấy đó làm động lực thúc đẩy bản thân cố gắng, rèn luyện trong những năm mới.

Để hoạt động văn hóa này ngày càng mang nhiều ý nghĩa, Hội Khuyến học xã Quỳnh Đôi đã chọn những bài dự thi xuất sắc để trao phần thưởng nhằm tiếp tục động viên, thu hút ngày càng đông số lượng tầng lớp tham gia. Những bài viết này sẽ được lưu giữ tại thư viện truyền thống của trường, của xã và đọc trên loa phát thanh địa phương để con em làng Quỳnh luôn tự hào về một vùng quê khoa bảng, anh hùng mà ít vùng quê nào có được.

Nguyễn Duy