Lạm thu trong trường học: Người đứng đầu vẫn vô can?

Thời gian qua, cụm từ “lạm thu” trong các trường học đã xuất hiện quá nhiều trên các phương tiện thông tin đại chúng. Nhiều trường học từ thành thị cho đến khu vực nông thôn đã và đang để xảy ra thực trạng này.

Cần phải nhắc lại rằng, ngày 15/9/2017, Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa đã có Chỉ thị số 16/CT-UBND về nhiệm vụ chủ yếu của ngành giáo dục và đào tạo (GD-ĐT) năm học 2017 - 2018. Trong đó, Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa yêu cầu giải quyết dứt điểm tình trạng dạy thêm, học thêm và thu tiền trái quy định tại các nhà trường.

Theo đó, yêu cầu công khai minh bạch các khoản nhà trường được phép thu và không được phép thu theo quy định; tổ chức kiểm tra, thanh tra việc thực hiện quy định của pháp luật về thu, chi học phí và các khoản thu khác trong các cơ sở giáo dục; phát hiện xử lý nghiêm các cá nhân, tổ chức sai phạm.

Chủ tịch UBND các huyện, thị xã, thành phố cũng như Giám đốc Sở GD-ĐT chịu trách nhiệm trực tiếp trong thực hiện các nội dung thu, chi đối với các cơ sở giáo dục trực thuộc.

Việc đóng góp của phụ huynh học sinh để chung tay xây dựng cơ sở vật chất khang trang, nâng cao chất lượng giáo dục cho chính con em mình là cần thiết nhưng không bắt buộc. Các trường không được tùy tiện quy định các khoản thu này.

Chỉ thị này được phổ biến tới cán bộ, công chức, viên chức ở các cấp quản lý giáo dục, nhà giáo ở các cơ sở giáo dục mầm non, giáo dục phổ thông, giáo dục thường xuyên, giáo dục đại học, giáo dục nghề nghiệp để quán triệt và thực hiện.

Chỉ thị rõ ràng là như vậy, còn thực tế thì ngược lại, nhiều đơn vị trường học vẫn vi phạm và xem như không có sự tồn tại của chỉ thị này.

Theo báo cáo mới đây nhất của Sở GD-ĐT gửi Thường trực Hội đồng nhân dân tỉnh Thanh Hóa, đơn vị này đã tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra các điều kiện đảm bảo chất lượng giáo dục và thực hiện các khoản thu đầu năm học tại Phòng GD-ĐT các huyện.

Tổ chức kiểm tra đột xuất theo nội dung phản ánh của công dân tại các cơ sở giáo dục về các khoản thu trái quy định. Đồng thời, chỉ đạo các địa phương thực hiện giãn thu, tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra xử lý nghiêm đối với Hiệu trưởng các trường để xảy ra lạm thu.

Địa phương nào để xảy ra tình trạng lạm thu, gây bức xúc trong nhân dân thì Trưởng phòng GD-ĐT phải chịu trách nhiệm trước Chủ tịch UBND huyện, thị xã, thành phố và Giám đốc Sở GD-ĐT; Chủ tịch UBND các huyện, thị, thành phố chịu trách nhiệm trước Chủ tịch UBND tỉnh.

Trên thực tế, qua thanh tra, các trường được kiểm tra hầu hết các khoản thu đều cao, còn chi sai mục đích, vi phạm công tác quản lý tài chính; viêc triển khai, quán triệt chủ trương về các khoản thu - chi ngoài ngân sách đến cán bộ, giáo viên, nhân viên, phụ huynh và nhân dân làm chưa tốt, chưa kiên trì giải thích, thuyết phục để các bậc cha mẹ hiểu ý nghĩa các nội dung chi phục vụ học sinh và xã hội hóa giáo dục.

Thậm chí, UBND phường Đông Thọ và UBND phường Tân Sơn (thành phố Thanh Hóa) còn ra văn bản yêu cầu các trường Mầm non nạp tiền xã hội hóa về phường là sai quy định tại Thông tư 29 của Bộ GD-ĐT.

Việc công khai, dân chủ về thu - chi ngoài ngân sách và vận động xã hội hóa giáo dục trong các nhà trường còn hạn chế, hình thức; hồ sơ mua sắm và quản lý tài sản còn thiếu, chưa chặt chẽ và còn nhiều thiếu sót.

Sở GD-ĐT cũng đã yêu cầu Ban giám hiệu nhà trường tổ chức kiểm điểm nghiêm túc rút kinh nghiệm trong việc thực hiện các khoản thu - chi trong nhà trường.

Thực tế lạm thu xảy ra tại nhiều đơn vị, nhiều địa phương trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa như: Thành phố Thanh Hóa, Quảng Xương, Yên Định, Thiệu Hóa...đã được báo chí phản ánh cũng như thanh tra ngành giáo dục làm rõ, kết luận, xử lý trong thời gian qua.

Tuy nhiên, đến nay vẫn chưa có bất kỳ người đứng đầu địa phương nào phải chịu trách nhiệm theo như tinh thần của Chị thị mà Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa đã ban hành, cũng như khẳng định của Sở GD-ĐT Thanh Hóa trong các hướng dẫn.

Duy Tuyên