Hơn 300 đại biểu bàn giải pháp đột phá phát triển văn hóa học đường

Lo ngại bạo lực học đường, thiếu chuẩn mực ứng xử của học sinh và giáo viên

Hội thảo do Ủy ban Văn hóa, Giáo dục chủ trì, phối hợp với Bộ Giáo dục và Đào tạo, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch tổ chức, được diễn ra theo hình thức trực tuyến với 50 đại biểu tham dự ở điểm cầu Nhà Quốc hội và kết nối qua zoom với khoảng 300 đại biểu. Ban tổ chức đã nhận được hơn 200 thảo luận từ các chuyên gia, nhà khoa học, nhà giáo, nhà quản lý giáo dục trong và ngoài nước.

Dự và phát biểu chỉ đạo hội thảo, Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn nhấn mạnh: "Thế hệ trẻ là mầm non, là tương lai của đất nước, rèn luyện, hoàn thiện nhân cách cho sinh viên, học sinh là nhiệm vụ đặc biệt quan trọng.

Văn hóa học đường chính là vấn đề quan trọng nhằm thúc đẩy, nâng cao chất lượng giáo dục, phát triển nguồn nhân lực, có những con người có đủ đức, đủ tài đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của sự nghiệp đổi mới và xu thế hội nhập quốc tế.

Đây thực sự là nhiệm vụ cấp bách và rất quan trọng trong giai đoạn hiện nay, nhất là trong bối cảnh đại dịch Covid-19 đã, đang và sẽ ảnh hưởng nặng nề tới mọi mặt của đời sống xã hội, trong đó có lĩnh vực giáo dục và đào tạo".

Theo Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội, thời gian qua ngành giáo dục đã có nhiều giải pháp nhằm xây dựng văn hóa học đường, như cuộc vận động "Nói không với tiêu cực trong thi cử và bệnh thành tích trong giáo dục", phong trào thi đua "Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực", triển khai thực hiện Bộ quy tắc ứng xử văn hóa trong trường học, tạo nên môi trường sư phạm lành mạnh, giáo dục ý thức kỹ năng sống cho học sinh, góp phần nâng cao chất lượng dạy và học.

Tuy nhiên, chúng ta còn lo ngại khi đâu đó còn tình trạng thiếu trung thực trong dạy và học, trong kiểm tra đánh giá, hành vi thiếu chuẩn mực trong giao tiếp, ứng xử của một số ít học sinh và giáo viên, tình trạng bạo lực học đường, xâm hại trẻ em trong một số cơ sở giáo dục, làm ảnh hưởng đến chất lượng dạy và học, gây tổn hại tới môi trường trong học đường.

Trên cơ sở ý kiến đại biểu tại hội thảo, Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội đề nghị các cơ quan quản lý nhà nước theo thẩm quyền cần xây dựng đề án, chương trình, kế hoạch về tăng cường hoạt động xây dựng văn hóa học đường, hệ giá trị văn hóa trong trường học đáp ứng yêu cầu của thời đại mới.

"Tinh thần của Hội thảo cần được lan tỏa, được thảo luận rộng rãi trong các nhà trường, được cụ thể hóa thành các hành động cụ thể để văn hóa học đường ngày càng hoàn thiện, là nền tảng tư tưởng nuôi dưỡng ước mơ, hoài bão, ý chí, khát vọng của học sinh, sinh viên, nỗ lực phấn đấu vượt qua mọi khó khăn thử thách, tạo lập được giá trị bản thân, góp phần tích cực trong công cuộc xây dựng và bảo vệ đất nước", Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn nhấn mạnh.

Hướng đến môi trường giáo dục tích cực, hội tụ sức mạnh trí tuệ, lòng nhân ái

Trong phát biểu đề dẫn hội thảo, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục của Quốc hội Nguyễn Thị Mai Hoa cho biết, hơn bao giờ hết, xây dựng văn hóa học đường đã và đang trở thành một xu thế trong cải cách giáo dục ở các hệ thống giáo dục tiên tiến trên thế giới, nảy sinh từ những thay đổi trong tiếp cận đối với việc nâng cao chất lượng giáo dục.

Trước đây tập trung vào một số yếu tố "đầu vào" riêng lẻ như đổi mới chương trình giáo dục, đổi mới phương pháp dạy và học, xây dựng chuẩn trường học, chuẩn nghề nghiệp giáo viên…

Trong khoảng 20 năm gần đây, đã có cách tiếp cận tổng thể mọi yếu tố gắn kết với nhau trong một hệ thống đồng bộ và nhất quán, nền tảng hệ thống đó là văn hóa học đường.

Nền tảng ấy được tạo nên từ các chuẩn mực, giá trị, niềm tin được bồi đắp bền bỉ theo thời gian; xuyên suốt trong mọi tổ chức và hoạt động của nhà trường. Nhờ thế, văn hóa học đường không chỉ đem lại bộ mặt văn hóa cho nhà trường, mà điều cốt lõi là nó sẽ tạo nên nền tảng tinh thần của nhà trường, tạo niềm tin và động lực cho cộng đồng nhà trường gắn kết, cùng nhau thực hiện các mục tiêu đổi mới.

Ở phiên chung, Hội thảo được nghe các tham luận về thực trạng và định hướng xây dựng văn hóa học đường trong bối cảnh đổi mới giáo dục và đào tạo; xây dựng và phát triển văn hóa, con người Việt Nam đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững đất nước; văn hóa trường học trên thế giới và những vấn đề đặt ra đối với Việt Nam; xây dựng văn hóa học đường trong bối cảnh đổi mới giáo dục và đào tạo; nhận diện các cơ hội và thách thức trong xây dựng văn hóa học đường ở Việt Nam. Phần thứ hai là phiên chuyên đề thảo luận về văn hóa học đường từ các mối quan hệ trong - ngoài nhà trường và trên môi trường mạng.

Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Ngô Thị Minh khẳng định văn hóa học đường là môi trường quan trọng đề rèn luyện đạo đức, lối sống cho học sinh. Trong thời gian qua, ngành giáo dục và đào tạo đã triển khai khoa học, chặt chẽ, sâu rộng nhiều nội dung, hoạt động để phát triển văn hóa học đường. Tuy nhiên, nhiều hoạt động còn mang tính hình thức và còn những biểu hiện lệch chuẩn về đạo đức, lối sống trong trường học.

"Xây dựng văn hóa học đường đòi hỏi sự vào cuộc của các cấp quản lý và đặc biệt là sự chủ động, quyết tâm của các cơ sở giáo dục, đòi hỏi sự chỉ đạo mạnh mẽ của toàn ngành giáo dục", Thứ trưởng Ngô Thị Minh chia sẻ.

Các tham luận tại hội thảo đều khẳng định vị trí, vai trò quan trọng của văn hóa học đường trong rèn luyện nhân cách và giáo dục thế hệ trẻ, góp phần nâng cao chất lượng đào tạo nguồn nhân lực phục vụ cho phát triển bền vững đất nước.

Một nhà trường có nếp sống văn hóa lành mạnh sẽ hội tụ được cái tốt, cái đẹp, sức mạnh của trí tuệ và lòng nhân ái, tạo ra môi trường giáo dục tích cực, từ đó lan tỏa những giá trị tốt đẹp tới cộng đồng. Nhiều giải pháp cũng được đề xuất để văn hóa học đường và giáo dục giá trị văn hóa trong các nhà trường...

Những ý tưởng, đề xuất, kiến nghị của đại biểu sẽ được Ban nội dung của hội thảo tổng hợp, chuyển tới các cơ quan có thẩm quyền làm cơ sở cho xây dựng chiến lược, hoạch định chính sách về giáo dục - đào tạo nói chung, văn hóa học đường nói riêng, đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục - đào tạo, góp phần phát triển đất nước trong giai đoạn mới.