GS. Ngô Bảo Châu - bước ngoặt của nền Toán học Việt Nam

Trao đổi với Dân trí ngay sau khi GS. Ngô Bảo Châu đoạt giải thưởng Field, GS. Trần Văn Nhung vui mừng chia sẻ: “Niềm tự hào này, trước hết phải khẳng định, anh Châu là người Việt Nam, gien Việt Nam được dạy dỗ ban đầu từ Việt Nam và cất cánh bay lên từ sân bay Việt Nam. Sau đó, anh được đào tạo ở Pháp, Mỹ bạn bè quốc tế. Chúng ta phải cám ơn các thầy, các đồng nghiệp đã tạo điều kiện cho Châu học tập và làm việc”.

Sự kiện GS Ngô Bảo Châu đoạt giải Fields ảnh hưởng như thế nào tới nền Toán học Việt Nam thưa GS?

Sự kiện Ngô Bảo Châu đoạt giải Fields là  niềm tự hào của thế hệ trẻ Việt Nam, là sự cổ vũ vươn lên cho thế hệ trẻ Việt Nam không chỉ toán học mà cả các ngành khoa học khác. Nó như chất men say chiến thắng mà chúng ta phải tỉnh táo để làm việc, để đào tạo thế hệ trẻ sau này.

GS Châu là bước ngoặt của nền Toán học Việt Nam là cầu nối toán học Việt Nam với toán học thế giới. Tạo điều kiện cho thế hệ trẻ toán học Việt Nam vươn tới tầm quốc tế.

Theo GS, nền Toán học Việt Nam đang đứng thứ bao nhiêu trên thế giới?

Nếu nói về toán sơ cấp, toán học phổ thông  qua các kỳ thi thực tế, Việt Nam đang đứng trong hàng “tốp ten”, đứng thứ 15.  Nay, chúng ta tự hào vì GS. Ngô Bảo Châu đưa toán học Việt Nam lên tầm thượng tầng.

GS là Trưởng ban soạn thảo Chương trình toán học trọng điểm quốc gia mà Thủ tướng Chính phủ vừa phê duyệt. Vậy sau giải thưởng Fields của GS Ngô Bảo Châu thì ngành Toán học Việt Nam mình dự định làm gì?

50 năm trước, Đảng và Nhà nước, các thầy cô giáo đã đào tạo ra nhiều thế hệ học trò xuất sắc trong đó có GS Ngô Bảo Châu. Vậy thời gian sau này, chúng ta đóng góp gì cho hậu thế.

Cách đây 3 ngày, Thủ tướng Chính phủ vừa phê duyệt Chương trình trọng điểm quốc gia phát triển Toán học giai đoạn 2010-2020 với tổng kinh phí đầu tư 651 tỷ đồng. Mục tiêu của chương trình là phát triển nền Toán học Việt Nam mạnh mẽ về mọi mặt: nghiên cứu, ứng dụng và giảng dạy, cả về số lượng lẫn chất lượng.

Theo đó, 7 nội dung và giải pháp thực hiện chương trình trọng điểm được đưa ra, trong đó, giải pháp đầu tiên, quan trọng nhất là xây dựng "Viện Nghiên cứu cấp cao về Toán". Đây sẽ là một cơ sở hỗ trợ cho các hoạt động nghiên cứu và đào tạo đỉnh cao về Toán học cho các giảng viên đại học, các nhà toán học, các tân tiến sĩ, các nghiên cứu sinh đến thực hiện các ý tưởng, các đề tài nghiên cứu toán học xuất sắc, có ý nghĩa khoa học và ứng dụng cao. Viện này không giống như Viện nghiên cứu bình thường khác, rất ít biên chế mà là nơi gặp gỡ, giao lưu, chia sẻ ý tưởng về Toán học.

Đây là món quà rất lớn của nhà nước thể hiện tôn trọng tài năng và tạo điều kiện cho thế hệ tài năng mới xuất hiện.

Với Viện nghiên cứu Toán học cao cấp này, GS Ngô Bảo Châu sẽ đảm nhiệm chức vụ gì, thưa GS?

Tôi khẳng định, GS Ngô Bảo Châu đã mở ra cho nền toán học Việt Nam một thời cơ mới. Việc bầu ai làm Viện trưởng Viện nghiên cứu cao cấp Toán là do Thủ tướng bổ nhiệm nhưng chắc chắn anh Châu sẽ giữ vai trò chủ đạo, cố vấn chủ chốt về mặt chuyên môn của Viện. Tôi biết anh Châu sẽ tham gia lãnh đạo Viện vì anh có tình cảm tốt với quê hương và thế hệ trẻ Việt Nam.