Giáo viên mầm non: Từ trả lương bằng lúa ... đến hưởng chính sách nhà nước

Sáng ngày 21/10, Bộ GD&ĐT đã tổ chức Hội nghị đánh giá kết quả 10 năm thực hiện Phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ em 5 tuổi; Sơ kết 2 năm thực hiện đề án phát triển giáo dục mầm non giai đoạn 2018-2025 tại tỉnh Hà Nam.

Phổ cập giáo dục mầm non vẫn còn khó khăn

Phát biểu khai mạc hội nghị, Thứ trưởng Bộ GD&ĐT Ngô Thị Minh cho hay: “Việc thực hiện Phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ em 5 tuổi gặp rất nhiều khó khăn. 

Xuất phát điểm của giáo dục mầm non thấp; mạng lưới trường lớp manh mún, thiếu trường lớp, cơ sở vật chất thiếu thốn, tỷ lệ phòng học nhờ, học mượn rất cao (nhiều cơ sở phải mượn nhờ nhà văn hóa của thôn xã, nhà dân, kho hợp tác xã; nhiều nơi phòng học là vách tre, mái lá); giáo viên thiếu trầm trọng, chế độ chính sách cho giáo viên không đảm bảo; việc huy động trẻ đến trường rất khó khăn, đặc biệt là trẻ em ở vùng núi cao, vùng song nước, vùng đồng bào dân tộc thiểu số".

Công tác phổ cập lại được triển khai trong bối cảnh kinh tế của đất nước và khu vực gặp nhiều khó khăn. Dù vậy, trong hơn 10 năm qua nhờ sự vào cuộc tích cực của các cấp ủy đảng chính quyền, các tổ chức xã hội và toàn xã hội; sự nỗ lực của ngành giáo dục chúng ta đã thực hiện thành công các mục tiêu Phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ em 5 tuổi.

Đánh giá kết quả 10 năm thực hiện Phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ em 5 tuổi, ông Nguyễn Bá Minh - Vụ trưởng Vụ Giáo dục mầm non cho biết, đề án Phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ em 5 tuổi giai đoạn 2010-2020 đã tạo nên diện mạo mới đối với giáo dục mầm non. Cụ thể:

Tăng 2.634 nhà trẻ, trường mẫu giáo, trường mầm non 

Mạng lưới trường lớp mầm non được củng cố, mở rộng và phân bố đến hầu hết các địa bàn dân cư xã, phường, thôn, bản đáp ứng ngày càng tốt hơn nhu cầu đưa trẻ đến trường và nâng cao chất lượng chăm sóc, giáo dục trẻ mầm non, mỗi phường xã có ít nhất 1 trường mầm non công lập.

Theo báo cáo của các địa phương, cả nước hiện có 15.461 nhà trẻ, trường mẫu giáo, trường mầm non (tăng 2.634 trường so với năm học 2010-2011). Trong đó: 12.281 trường công lập (tỷ lệ 79,4%), 3.180 trường ngoài công lập (tỷ lệ 20,6%) với 200.262 nhóm/lớp (trong đó 42.410 nhóm trẻ, 157.852 lớp mẫu giáo, 55.051 lớp mẫu giáo 5 tuổi). Toàn quốc có 15.914 cơ sở GDMN độc lập tư thục.

Cơ sở vật chất, phòng học được tăng cường. Cả nước hiện có 201.605 phòng học, (số phòng học được xây mới trong 10 năm là 105.639 phòng: giai đoạn 2010-2015 tăng 48.240 phòng; giai đoạn 2015-2020 tăng 57.399), trong đó, có 156.642 phòng kiên cố (chiếm tỷ lệ 77,7%, tăng 28,3%); phòng học tạm còn 3.284 phòng (tỷ lệ 1,6%, giảm 14.180 phòng); đồ dùng đồ chơi tối thiểu được trang bị ở hầu hết các lớp 5 tuổi.

Từ khi triển khai phổ cập giáo dục mầm non trẻ 5 tuổi, chất lượng phòng học thay đổi theo hướng tích cực: đảm bảo 1 phòng/1 lớp mẫu giáo 5 tuổi; từ phòng học tạm, tranh tre, nứa, lá đến nay hầu hết phòng học cho trẻ em mẫu giáo 5 tuổi đã được đầu tư kiên cố, bán kiên cố; diện tích trung bình hầu hết đã đạt mức từ 1,5m2/trẻ trở lên; các phòng học xây mới đều có khu vệ sinh liên hoàn, chia theo giới tính, đảm bảo an toàn; đủ ánh sáng, ấm về mùa đông, thoáng mát về mùa hè. Số lượng phòng học xây mới, số phòng học kiên cố tăng, số phòng bán kiên cố, phòng học tạm giảm từng năm.

Cả ngành có 364.776 giáo viên  mầm non

Toàn ngành hiện có 364.776 giáo viên (tăng 148.072 giáo viên sau 10 năm). Tỷ lệ giáo viên/lớp đạt 1,82 giáo viên/lớp. Giáo viên mầm non từ chỗ phần lớn chưa được hưởng chế độ của viên chức mà chỉ được chi trả theo hợp đồng lao động với mức lương thấp, thậm chí có nơi giáo viên mầm non chỉ được chi trả bằng thóc lúa, cuộc sống rất bấp bênh thì đến nay tất cả giáo viên mầm non đều được hưởng chế độ chính sách như viên chức nhà nước.

Công tác đào tạo giáo viên mầm non được các địa phương quan tâm; tăng chỉ tiêu đào tạo hàng năm; giao nhiệm vụ cho các trường Đại học sư phạm, Cao đẳng sư phạm đào tạo nâng chuẩn cho CBQL, giáo viên mầm non địa phương (Yên Bái, Thái Nguyên, Bắc Cạn, Bắc Giang, Lâm Đồng, TP Hồ Chí Minh, Hà Nội...).

Một số địa phương tổ chức hướng nghiệp cho học sinh THPT vào học tại các trường sư phạm mầm non, tạo nguồn tuyển dụng giáo viên (TP Hồ Chí Minh, Lào Cai... ).

Toàn ngành quan tâm đào tạo giáo viên là người dân tộc thiểu số, mở các lớp bồi dưỡng tiếng dân tộc cho giáo viên dạy trẻ dân tộc thiểu số, cử tuyển giáo viên cho các vùng khó khăn với nguồn tuyển tại các trường phổ thông dân tộc nội trú, học sinh đã tốt nghiệp trung học phổ thông tại các thôn, bản...

Ngoài ra, chương trình giáo dục mầm non được đổi mới, chất lượng nuôi dưỡng, chăm sóc giáo dục trẻ được nâng cao rõ rệt. Trẻ được chuẩn bị sẵn sàng về thể chất, tâm lý, ngôn ngữ, nhận thức, tình cảm kỹ năng xã hội để vào lớp 1, mạnh dạn, tự tin, ham hiểu biết, thích đi học. Tỷ lệ suy dinh dưỡng của trẻ em trong các cơ sở giáo dục mầm non giảm dần qua các năm. Tỷ lệ thừa cân béo phì được khống chế.

Trẻ em mẫu giáo có hoàn cảnh khó khăn (vùng kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn, vùng dân tộc thiểu số và miền núi, các xã đặc biệt khó khăn vùng bãi ngang ven biển, hải đảo, trẻ không có nguồn nuôi dưỡng, trẻ thuộc hộ nghèo, cận nghèo) được Nhà nước hỗ trợ tiền ăn trưa; trẻ em có hoàn cảnh khó khăn, trẻ khuyết tật được quan tâm phát hiện sớm, can thiệp sớm, học hòa nhập góp phần nâng cao tỷ lệ huy động trẻ em đến trường, chất lượng chăm sóc giáo dục trẻ được nâng cao nhờ Đề án Phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ em 5 tuổi.

"Những thành tựu đạt được tạo những tiền đề căn bản nâng cao chất lượng chăm sóc giáo dục trẻ mầm non nói riêng và chất lượng nguồn nhân lực nói chung", Vụ trưởng Vụ Giáo dục mầm non nhấn mạnh tại hội nghị.