Có những giáo viên sợ hãi chính môi trường làm việc của mình

Phát biểu tại phiên thảo luận của Quốc hội sáng 29/10, đại biểu Nguyễn Thị Hà cho rằng bạo lực học đường hiện nay không chỉ là câu chuyện giữa học sinh với học sinh mà đã trở nên phức tạp hơn, nguy hiểm hơn khi giáo viên trở thành nạn nhân, còn phụ huynh và học sinh lại là người gây ra bạo lực.

Bà nêu rõ, trên không gian mạng, hệ lụy của bạo lực học đường là vô cùng nghiêm trọng và lâu dài. Nhiều học sinh bị thương tật, thậm chí tử vong; nhiều em khác mang sang chấn, rối loạn tâm lý, trầm cảm, tự cô lập. Những giáo viên bị bạo lực phải sống trong lo sợ, dễ tổn thương và mất dần niềm tin vào giá trị tôn sư trọng đạo.

"Những vụ việc bạo lực học đường không còn là hiện tượng đơn lẻ, không chỉ gây bàng hoàng dư luận mà còn đặt ra câu hỏi nhức nhối: Phải chăng kỷ cương học đường đang dần bị xem nhẹ?", bà Hà nói.

Đại biểu nhấn mạnh, áp lực của nhiều giáo viên hiện nay không phải là tiền lương mà là nỗi sợ hãi khi làm việc, và nỗi sợ hãi ấy lại xuất phát ngay trong chính môi trường làm việc của mình.

Nữ đại biểu cho rằng xã hội đang có xu hướng đẩy toàn bộ trách nhiệm về phía nhà trường, xem việc ngăn chặn bạo lực là trách nhiệm của giáo viên, trong khi bạo lực học đường không sinh ra từ một phía.

Đây là kết quả của sự tác động đan xen giữa ba trụ cột: gia đình - nhà trường - xã hội. Từ phía gia đình, nhiều cha mẹ thiếu thời gian, thiếu kỹ năng giáo dục cảm xúc, không kiểm soát được việc con tiếp xúc với các nội dung bạo lực, thậm chí có người thể hiện hành vi bạo lực trước mặt con.

Từ phía nhà trường, một số nơi còn nặng về thành tích, chưa chú trọng giáo dục đạo đức, kỹ năng sống, trong khi có giáo viên thiếu kỹ năng quản lý cảm xúc và xử lý tình huống bạo lực. Từ phía xã hội, các nền tảng trực tuyến đôi khi tán dương hành vi bạo lực bằng lượt xem, lượt thích, trong khi cộng đồng lại thờ ơ và đổ lỗi cho nhà trường.

Đại biểu Nguyễn Thị Hà đánh giá cao Thông tư 19 của Bộ Giáo dục và Đào tạo (có hiệu lực từ ngày 31/10) khi quy định hình thức kỷ luật cao nhất là viết bản kiểm điểm hoặc phê bình, thể hiện tinh thần nhân văn, hướng đến giáo dục phục hồi thay vì trừng phạt.

Tuy nhiên, bà nhấn mạnh, sự nhân văn trong kỷ luật học sinh chỉ có thể phát huy hiệu quả khi được bảo đảm bằng hệ thống tư vấn tâm lý học đường chuyên nghiệp.

Hiện phần lớn các trường học chưa có đội ngũ tư vấn được đào tạo bài bản; nhiều nơi "phòng tư vấn tâm lý học đường chỉ tồn tại trên danh nghĩa", giáo viên chủ nhiệm phải tự xoay xở khi chưa được trang bị kỹ năng cần thiết.

Từ thực tế đó, bà kiến nghị quy định trách nhiệm liên đới của phụ huynh khi con em vi phạm hành vi bạo lực nghiêm trọng; đưa giáo dục kỹ năng làm cha mẹ, giáo dục cảm xúc trở thành nội dung bắt buộc trong sinh hoạt cộng đồng; và mỗi cụm trường cần có tối thiểu một chuyên gia tâm lý được đào tạo bài bản, cùng cơ chế phản ứng nhanh để kết nối công an, chính quyền, y tế khi xảy ra bạo lực.

Đại biểu cũng đề nghị các nền tảng mạng xã hội chịu trách nhiệm hơn trong việc kiểm soát nội dung bạo lực học đường, đồng thời rà soát, đánh giá tính khả thi của Thông tư 19 để cân bằng giữa nhân văn và kỷ luật.

"Một nền giáo dục không thể hạnh phúc nếu người dạy bị xúc phạm, người học bị bạo hành và cả hai cùng chịu tổn thương. Hạnh phúc trong giáo dục chỉ có thể được xây dựng trên nền tảng kỷ cương, nhân ái và trách nhiệm", bà Hà nhấn mạnh.