Cơ sở đào tạo "ế" chỉ tiêu thạc sĩ, tiến sĩ, Bộ GD&ĐT đưa ra 2 giải pháp

Bộ GD&ĐT vừa có văn bản trả lời kiến nghị của cử tri TP Hà Nội gửi tới trước kỳ họp thứ 3, Quốc hội khóa XV với nội dung đề nghị có những giải pháp hiệu quả hơn nữa trong việc quản lý đào tạo sau đại học, tránh việc đào tạo tràn lan nhưng hiệu quả thấp.

Tại văn bản này, Bộ GD&ĐT cho biết, theo thống kê 2 năm gần đây, tuyển sinh đào tạo sau đại học ở trong nước đã giảm đáng kể.

Năm 2019 - 2020, chỉ tiêu tuyển sinh đào tạo trình độ tiến sĩ do các cơ sở đào tạo xác định là 5.111, tuy nhiên toàn hệ thống chỉ tuyển được 1.274 nghiên cứu sinh (tương đương 24,93% so với tổng chỉ tiêu đã xác định); chỉ tiêu đào tạo trình độ thạc sĩ là 59.518 nhưng chỉ tuyển được 41.551 học viên cao học (69,81%).

Năm 2020-2021, chỉ tiêu đào tạo trình độ tiến sĩ là 5.056 nhưng chỉ tuyển được 1.735 (34,32%); chỉ tiêu đào tạo trình độ thạc sĩ là 56.069 nhưng cũng chỉ tuyển sinh được 40.640 (72,48%).

Để tiếp tục nâng cao chất lượng đào tạo sau đại học, bảo đảm số lượng phải luôn đồng hành với chất lượng, nâng cao hiệu quả đào tạo, Bộ GD&ĐT đã và đang thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp.

Thứ nhất, hoàn thiện hệ thống văn bản chính sách nhằm bảo đảm chất lượng đào tạo, tăng cường sự minh bạch, gia tăng vai trò giám sát của các bên liên quan trong đào tạo sau đại học trên tinh thần thực hiện tự chủ đại học và nâng cao trách nhiệm giải trình của các cơ sở đào tạo theo Luật Giáo dục đại học và Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giáo dục đại học. 

Cụ thể, Bộ GD&ĐT đã rà soát và ban hành các văn bản liên quan đến đào tạo sau đại học, bao gồm: Quy định về điều kiện, thủ tục mở ngành đào tạo, đình chỉ hoạt động của ngành đào tạo trình độ đại học, thạc sĩ, tiến sĩ; Quy định về việc xác định chỉ tiêu tuyển sinh đại học, thạc sĩ, tiến sĩ; Chuẩn chương trình đào tạo; xây dựng, thẩm định và ban hành chương trình đào tạo các trình độ của giáo dục đại học; Quy chế tuyển sinh và đào tạo trình độ tiến sĩ; Quy chế tuyển sinh và đào tạo trình độ thạc sĩ.

Những văn bản này nhằm đẩy mạnh tự chủ và trách nhiệm giải trình của cơ sở đào tạo đối với chất lượng đào tạo sau đại học, tăng cường công khai, minh bạch các điều kiện bảo đảm chất lượng và công tác kiểm tra giám sát của các bên liên quan.

Thứ hai, thực hiện Chỉ thị của Thủ tướng Chính phủ về việc nâng cao chất lượng đào tạo nhân lực trình độ cao, Bộ GD&ĐT đã có công văn chỉ đạo các cơ sở đào tạo tăng cường quản lý, nâng cao chất lượng đào tạo sau đại học.

Trong đó, tập trung vào những nội dung như kiện toàn hệ thống bảo đảm chất lượng bên trong cơ sở đào tạo; tăng cường kiểm định các chương trình đào tạo sau đại học; định kỳ rà soát, tăng cường các điều kiện bảo đảm chất lượng, nhất là đội ngũ giảng viên cơ hữu.

Ngoài ra, thực hiện nghiêm các quy định trong quy trình đào tạo sau đại học từ tuyển sinh, tổ chức đào tạo và cấp bằng, trong đó đặc biệt lưu ý việc xét duyệt đề tài, định hướng và nội dung nghiên cứu bảo đảm đáp ứng yêu cầu về giá trị khoa học và thực tiễn.

Tăng cường công khai, minh bạch danh mục đề tài luận văn, luận án, người thực hiện và người hướng dẫn, nội dung các luận văn, luận án trên trang thông tin điện tử của cơ sở đào tạo theo quy định hiện hành.

Nâng cao vai trò, trách nhiệm của nghiên cứu sinh, của người hướng dẫn, của các nhà khoa học là phản biện độc lập, là thành viên các hội đồng. Đề cao liêm chính khoa học, tránh nể nang, dễ dãi trong việc hướng dẫn, đánh giá và phản biện luận văn, luận án.

Bộ GD&ĐT nhấn mạnh, sẽ tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát việc tuân thủ quy định về đào tạo sau đại học tại các cơ sở đào tạo và kiên quyết xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm theo quy định hiện hành.