Chuyện về lớp chuyên Toán đầu tiên của Quảng Bình

“Lớp học đặc biệt”

Đó là tên gọi của lớp phổ thông năng khiếu về Toán đầu tiên của tỉnh Quảng Bình. Lớp học này được Bộ Giáo dục và Đào tạo chủ trương mở nhằm nhằm phát hiện, đào tạo, bồi dưỡng để tạo nguồn đầu vào cho các trường đại học ở trong và ngoài nước, chuẩn bị nguồn nhân lực chất lượng cao cho công cuộc xây dựng đất nước.

Ông Nguyễn Chất (SN 1935), Nguyên Giám đốc Sở GD-ĐT Quảng Bình là một trong những người đầu tiên phát triển lớp Toán này. Thời điểm đó, ông Chất là Tổ trưởng Tổ chuyên môn của Ty Giáo dục Quảng Bình.

“Lớp Toán đầu tiên mở ra vào năm 1965, theo chủ trương của Bộ Giáo dục. Lớp có tất cả 34 học sinh, thuộc Trường cấp 3 Quảng Bình. Những em được chọn vào lớp Toán đặc biệt này đều là học sinh giỏi Toán cấp 2, có điểm thi tốt nghiệp môn đạt loại giỏi, đồng thời có kết quả tổng kết học kỳ 1 lớp 8 đạt loại giỏi”, ông Chất chia sẻ.

Trước sự tàn phá ác liệt của chiến tranh, lớp Toán lúc bấy giờ đã phải sơ tán lên xã Vạn Ninh, huyện Quảng Ninh, sau đó lên huyện miền núi Minh Hóa. Nơi học tập là những căn nhà hầm nửa chìm, nửa nổi trên những sườn đồi, kết nối với ngôi làng bởi những con hào dài.

Trong ký ức của ông Nguyễn Đăng Vinh, trú phường Hải Đình, TP Đồng Hới, theo học tại “lớp Toán đặc biệt” là quãng thời gian không thể nào quên. Lúc đó ông Vinh là lớp trưởng của lớp chuyên Toán này.

Ông Vinh cho biết, dù ngày nắng thì nóng bức, ngày mưa thì nước chảy tràn vào hầm rất nhiều, nhưng thầy và trò vẫn cố gắng làm sao cho tấm bảng không bị ướt để phục vụ cho việc dạy và học, áo quần ướt sũng, chân ngâm trong bùn. Nhưng những con người đặc biệt ấy vẫn vượt qua những khó khăn để tiếp thu thật nhiều kiến thức.

Ông Vinh cùng những người bạn, người thầy của mình đã vượt qua mọi hiểm nguy của bom đạn, gian truân của những cuộc sơ tán để quyết tâm học tập, mong mai sau phục vụ cho quê hương đất nước.

“Tinh thần học tập của lớp rất cao và lúc nào cũng tạo nên một không khí thi đua sôi nổi. Ngoài nguồn sách giáo khoa, nguồn tài liệu tham khảo chủ yếu là tờ “Toán học và tuổi trẻ”. Mỗi giờ đến lớp, dù phải luôn trong tư thế sẵn sàng tránh trú bom đạn giặc Mỹ nhưng buổi học nào cũng là những giờ phút tranh luận sôi nổi về những bài giải hay, những bài toán khó" - ông Vinh kể lại.

Những học trò ngày ấy

Trải qua bao thăng trầm, đến nay, những học sinh của lớp Toán đặc biệt năm nào đều đã quá tuổi 70, người còn, người mất. Trong số những học sinh ra trường ngày ấy, nay đã có 2 phó giáo sư, tiến sỹ; 4 tiến sỹ; 2 thạc sỹ; 1 nhà văn; số còn lại đều tốt nghiệp tại các trường đại học lớn.

Trong đó có Phó Giáo sư, Tiến sỹ Lê Viết Ngư, nguyên Phó Giám đốc ĐH Huế, nguyên Hiệu trưởng Trường ĐH Đại cương Huế, là tác giả của năm đầu sách về Toán học do Nhà xuất bản Giáo dục ấn hành; Phó Giáo sư, Tiến sỹ Trương Quang Hiếu, giảng viên Trường ĐH Mỏ - Địa chất cũng là tác giả của ba đầu sách nổi tiếng về toán học.

Sau hơn nửa thế kỷ, những học sinh lớp Toán đặc biệt năm nào gặp lại nhau. Qua bao thăng trầm của đời người, ký ức ngày nào trong họ vẫn vẹn nguyên. Họ quyết định lấy ngày 13/7 hàng năm là ngày kỷ niệm ra đời lớp chuyên Toán đầu tiên.

Hiện Sở GD-ĐT tỉnh Quảng Bình cũng đã thông qua việc công nhận mốc thời gian hình thành, phát triển hệ chuyên Toán và hệ chuyên tỉnh Quảng Bình.

Theo đó, lớp học sinh có năng khiếu về toán năm học 1965 - 1966 là lớp chuyên Toán đầu tiên của tỉnh Quảng Bình. Đồng thời công nhận mốc hình thành, phát triển hệ chuyên Toán và hệ chuyên của tỉnh Quảng Bình là năm 1965.

Tiến Thành - Hùng Trần