Các tỉnh "mạnh tay" dẹp lạm thu, yêu cầu công khai bằng văn bản
(Dân trí) - Nhằm tránh tình trạng "lạm thu", thu chi sai quy định trong các cơ sở giáo dục công lập, nhiều địa phương đã ban hành văn bản chỉ đạo, hướng dẫn các khoản thu đầu năm học 2024-2025.
Các khoản thu cần công khai bằng văn bản
Năm học 2024-2025, lãnh đạo TPHCM và Sở Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT) chỉ đạo quyết liệt nhằm tránh tình trạng lạm thu, thu chi không đúng quy định.
Sở GD&ĐT TPHCM mới đây yêu cầu tất cả khoản thu phải được các đơn vị thông báo đầy đủ, công khai bằng văn bản đến phụ huynh, học sinh, sinh viên. Cơ sở giáo dục nêu rõ nội dung những khoản thu dịch vụ phục vụ, hỗ trợ hoạt động giáo dục theo Nghị quyết 13/2024/NQ-HĐND và khoản thu tổ chức các hoạt động giáo dục khác theo quy định.
Đồng thời, sở yêu cầu giãn thời gian thực hiện các khoản thu; không tổ chức thu gộp nhiều khoản trong cùng một thời điểm, thực hiện đầy đủ chế độ quản lý tài chính theo quy định.
Cơ quan quản lý cho biết sẽ tăng cường quản lý nhà nước về thực hiện khoản thu, chi trong các cơ sở giáo dục trên địa bàn; có trách nhiệm hướng dẫn, thực hiện thanh tra, kiểm tra, áp dụng chế tài xử lý mạnh trường hợp vi phạm quy định về thu, chi trong cơ sở giáo dục trên địa bàn.
Hướng dẫn của sở cũng nghiêm cấm việc lợi dụng danh nghĩa Ban đại diện cha mẹ học sinh để thu các khoản thu ngoài quy định tại Thông tư số 55/2011/TT-BGDĐT ngày 22/11/2011 của Bộ GD&ĐT.
"Không để xảy ra bất kỳ trường hợp sai phạm nào hoặc thực hiện chưa đầy đủ các quy định tại cơ sở giáo dục, đào tạo trực thuộc theo hướng dẫn thực hiện các khoản thu đầu năm học gây dư luận không tốt đối với ngành giáo dục", Sở GD&ĐT TPHCM nhấn mạnh.
Giám đốc Sở GD&ĐT TPHCM Nguyễn Văn Hiếu khẳng định, ngành GD&ĐT thành phố sẽ quyết liệt nói "không" với lạm thu, giảm thiểu tối đa trường hợp hiệu trưởng làm sai do chưa nắm rõ quy định.
Nghệ An cũng công bố những khoản thu theo quy định tại các nhà trường trong năm học 2024-2025. Theo hướng dẫn của sở GD&ĐT, việc triển khai phải thực hiện theo nguyên tắc nhu cầu và đồng thuận.
Vào đầu năm học, căn cứ nhu cầu của học sinh và được sự đồng thuận của cha mẹ học sinh, tình hình thực tế tại đơn vị mình (điều kiện cơ sở vật chất, thiết bị giảng dạy, năng lực và số lượng đội ngũ giáo viên, nhân viên,...), nhà trường xây dựng kế hoạch giáo dục.
Trong đó, có nội dung dịch vụ phục vụ, hỗ trợ hoạt động giáo dục của nhà trường, tổ chức thông báo rộng rãi trên website, bảng tin, cổng thông tin điện tử của nhà trường... của trường để học sinh, cha mẹ học sinh biết đăng ký tham gia.
Trên cơ sở đó, cơ sở giáo dục xây dựng dự toán thu chi các khoản dịch vụ đảm bảo nguyên tắc thu đủ bù chi, không vì mục đích thương mại, phù hợp với điều kiện kinh tế của người dân trên địa bàn.
Sở GD&ĐT tỉnh Bạc Liêu chỉ đạo tránh tình trạng lạm thu trong cơ sở giáo dục công lập. Đối với khoản quỹ ngoài học phí, thủ trưởng đơn vị phải chỉ đạo thực hiện thu, chi và quản lý, sử dụng theo đúng quy định.
Đơn vị này nêu rõ các trường không được ép học sinh mua/may quần áo đồng phục trái quy định dưới mọi hình thức. Đồng thời, những khoản thu để mua sắm, phục vụ trực tiếp cho học sinh học tập, sinh hoạt, cơ sở giáo dục cần thống nhất chủ trương, kiểu mẫu với phụ huynh học sinh để phụ huynh học sinh tự lựa chọn và quyết định hình thức mua phù hợp.
Tuyệt đối không để xảy ra lạm thu, có thể chuyển cơ quan điều tra
Sở GD&ĐT Thanh Hóa yêu cầu các khoản thu tại nhà trường phải thực hiện đúng với văn bản hướng dẫn do sở ban hành trên tinh thần tuyệt đối không để xảy ra tình trạng "lạm thu" đầu năm học.
Các nhà trường cần thực hiện công khai về cam kết chất lượng GD&ĐT, các điều kiện đảm bảo chất lượng và thu chi tài chính theo Thông tư số 09/2024/TT BGDĐT ngày 3/6/2024 của Bộ GD&ĐT quy định về công khai trong hoạt động của cơ sở giáo dục thuộc hệ thống giáo dục quốc dân (thay thế Thông tư 36/2017/TT-BGDĐT ngày 28/12/2017).
Tại Quảng Trị, Ủy ban Nhân dân (UBND) tỉnh chỉ đạo Sở GD&ĐT và UBND huyện, thị xã, thành phố về thực hiện các khoản thu trong cơ sở giáo dục năm học 2024-2025.
UBND tỉnh yêu cầu cơ sở giáo dục trên địa bàn tỉnh triển khai thực hiện nghiêm Nghị quyết số 58/2024/NQ-HĐND của HĐND tỉnh quy định mức thu học phí đối với cơ sở giáo dục công lập chưa đảm bảo chi thường xuyên và phân loại vùng để áp dụng mức thu học phí trên địa bàn tỉnh Quảng Trị từ năm học 2024-2025.
Tỉnh này cũng yêu cầu các địa phương, đơn vị tăng cường công tác quản lý thu, chấm dứt tình trạng lạm thu dưới mọi hình thức tại cơ sở giáo dục.
Giám đốc Sở GD&ĐT Hà Nội Trần Thế Cương cho biết vấn đề lạm thu trong trường học luôn gây bức xúc cho cha mẹ phụ huynh. Vì thế, Sở GD&ĐT Hà Nội luôn có chỉ đạo rõ ràng, đồng thời quán triệt rõ trách nhiệm trước tiên thuộc về người đứng đầu cơ sở giáo dục.
Ngay đầu năm học, Sở GD&ĐT phối hợp với Sở Tài chính có văn bản hướng dẫn thu, chi trong trường học các cấp, sao cho công khai, minh bạch, thu đúng, thu đủ, những khoản nào không được phép sẽ không được thu.
Việc thu chi liên quan đến các hoạt động trải nghiệm hoặc khoản thu mang tính xã hội hóa, nhà trường phải có đề án, được thông qua tập thể sư phạm nhà trường và cấp có thẩm quyền quyết định mới thực hiện.
"Hiệu trưởng hoặc lãnh đạo cơ sở giáo dục phải chịu trách nhiệm trước đơn vị quản lý, thậm chí sẽ bị chuyển cơ quan điều tra để xử lý nếu phát hiện sai phạm hoặc để xảy ra lạm thu trong trường học", ông Trần Thế Cương nhấn mạnh.