Bộ GD&ĐT giải thích việc thí điểm dạy tiếng Nga, tiếng Trung từ lớp 3

Phóng viên: Vì sao Ban đề án lại chọn tiếng Nga, tiếng Trung Quốc trở thành ngoại ngữ thứ nhất?

Bộ GD&ĐT: Việc lựa chọn ngoại ngữ thứ nhất được thực hiện theo quy định tại Chương trình giáo dục phổ thông kèm theo Quyết định số 16/2006/QĐ-BGDĐT ngày 05/5/2006 và Quyết định số 2051/QĐ-BGDĐT ngày 18/5/2011 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo trong đó các ngoại ngữ tiếng Nga và tiếng Trung Quốc cùng với tiếng Anh, tiếng Pháp, và tiếng Nhật.

Đề án ngoại ngữ tại thời điểm hiện nay không thực hiện việc lựa chọn hay xem xét lựa chọn các ngoại ngữ khác ngoài các ngoại ngữ được quy định tại các Quyết định nêu trên để lựa chọn giảng dạy thành ngoại ngữ thứ nhất.

Để đưa tiếng Nga, tiếng Trung Quốc trở thành ngoại ngữ thứ nhất, Bộ đã chuẩn bị được những gì cho đến thời điểm này và tiến tới thí điểm cụ thể ra sao?

Hiện nay, tiếng Nga, tiếng Trung Quốc đã và đang được dạy và học như ngoại ngữ thứ nhất nhiều năm nay trong trường phổ thông cấp THCS và THPT theo Chương trình hiện hành - 7 năm, từ lớp 6 THCS đến lớp 12 THPT trong hệ thống giáo dục quốc dân.

Thực hiện Quyết định số 1400/QĐ-TTg ngày 30/9/2008 của Thủ tướng Chính phủ, để đảm bảo tính hài hòa giữa các ngoại ngữ thứ nhất, Đề án đã trình Bộ trưởng Kế hoạch triển khai giai đoạn 2016 -2020 trong đó có hoạt động xây dựng Chương trình môn học tiếng Nga, tiếng Trung Quốc theo Chương trình mới – 10 năm, từ lớp 3 Tiểu học đến lớp 12 THPT. Việc triển khai xây dựng chương trình này nhằm đảm bảo tính phù hợp với Khung năng lực ngoại ngữ 6 bậc hiện nay.

Cách đây nhiều năm, tiếng Nga là ngôn ngữ cực thịnh trong các trường phổ thông lẫn đại học, nhưng sau đó bị "chối bỏ". Nhiều giáo viên, giảng viên tiếng Nga phải đi học bồi dưỡng để chuyển sang dạy tiếng Anh. Bộ GD&ĐT đã lường trước được những phản ứng lẫn khó khăn khi đưa tiếng Nga vào lộ trình trở thành ngoại ngữ thứ nhất ?

Như trên đã trình bày, việc chọn ngoại ngữ nào và dạy học theo hình thức bắt buộc (ngoại ngữ thứ nhất) hay tự chọn (ngoại ngữ thứ 2) là tùy nhu cầu và điều kiện của từng địa phương, trường học, nhu cầu và nguyện vọng của người học nên sẽ không xảy ra tình huống bị “chối bỏ” hay “những phản ứng lẫn khó khăn”.

Tiếng Nga và tiếng Trung Quốc hiện đã và đang được dạy và học là ngoại ngữ thứ nhất nhiều năm nay tại một số địa phương, trường học, nhất là trong các trường THPT chuyên. Tiếng Trung Quốc đang được dạy và học ở các tỉnh: Lào Cai, Lạng Sơn, Cao Bằng, Quảng Ninh, Hà Giang, Hà Nội, Hải Phòng, Thành phố Hồ Chí Minh.

Dự kiến việc dạy tiếng Nga, tiếng Trung có thực hiện trong năm 2017, nếu thực hiện, quy mô sẽ ra sao?

Như trên đã nhắc tới, việc dạy và học tiếng Nga và tiếng Trung đã và đang được thực hiện trong giáo dục phổ thông từ nhiều năm nay. Nếu được Bộ trưởng phê duyệt, Ban Quản lý Đề án NNQG 2020 sẽ phối hợp với các trường đại học, các chuyên gia được giao nhiệm vụ xây dựng Chương trình tiếng Nga và Chương trình tiếng Trung hệ 10 năm (chương trình ngoại ngữ mới theo Quyết định 1400/QĐ-TTg) từ năm học 2017-2018.

Việc triển khai dạy và học thí điểm theo chương trình ngoại ngữ mới này với tiếng Nga và tiếng Trung từ thời điểm nào và quy mô ra sao sẽ phụ thuộc phê duyệt của Bộ trên cơ sở điều kiện dạy học của các địa phương, trường học, nhu cầu và nguyện vọng của người học. Nếu triển khai, quy mô ban đầu cũng sẽ nhỏ từ 2 tới 5 lớp mỗi ngoại ngữ.

Hiện, Đề án đưa rất nhiều ngoại ngữ vào trường học, trong khi nhiều người đánh giá bộ môn tiếng Anh được cho dạy chưa đến nơi đến chốn. Bộ GD&ĐT giải thích gì về điều này?

Điều này chưa đúng. Việc các ngoại ngữ được dạy trong hệ thống giáo dục quốc dân là theo quy định của Chương trình giáo dục phổ thông (như trên đã nhắc tới). Chất lượng và hiệu quả của việc dạy và học tiếng Anh nói riêng hay ngoại ngữ nói chung phụ thuộc vào nhiều yếu tố, việc dạy một ngoại ngữ này ít ảnh hưởng tới chất lượng và hiệu quả của việc dạy ngoại ngữ khác.

Mỹ Hà