16.000 giáo viên bỏ nghề, Bộ trưởng đề nghị cơ chế để người dạy đủ sống

Việc giám sát chuyên đề kết quả thực hiện Nghị quyết số 88 và Nghị quyết số 51 của Quốc hội về đổi mới chương trình, sách giáo khoa giáo dục phổ thông được Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến trong phiên họp thứ 25, chiều 14/8.

Báo cáo kết quả giám sát, Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa Giáo dục Nguyễn Đắc Vinh lưu ý nhiều nội dung liên quan đến đội ngũ giáo viên.

Theo Đoàn giám sát, việc xây dựng, củng cố đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý cơ sở giáo dục là một trong những yếu tố then chốt bảo đảm cho sự thành công của việc triển khai chương trình giáo dục phổ thông mới.

Tuy nhiên, đội ngũ giáo viên hiện nay chưa đáp ứng được yêu cầu, số lượng giáo viên chưa đáp ứng được định mức theo quy định.

"Tình trạng thừa, thiếu giáo viên diễn ra phổ biến tại nhiều địa phương, nhất là giáo viên dạy các môn tích hợp, môn học mới như tiếng Anh, Tin học, Âm nhạc, Mỹ thuật…", ông Vinh cho rằng tình trạng này chậm được khắc phục do nhiều nguyên nhân.

Bên cạnh đó, việc bố trí biên chế, tuyển dụng, hợp đồng, điều chuyển giáo viên, xây dựng đề án vị trí việc làm… còn khó khăn. Chính sách chung về biên chế, lương so với mức sống tại thành phố không phù hợp nên khó tuyển dụng giáo viên…

"Cả nước còn thiếu 106.945 giáo viên, trong đó thiếu 62.877 giáo viên phổ thông. Trong khi đó, giáo viên thừa cục bộ 5.091 người", theo báo cáo của Đoàn giám sát.

Cũng theo tính toán của Đoàn giám sát, đến năm học 2024-2025, cấp tiểu học còn thiếu 6.621 giáo viên tin học và 5.780 giáo viên ngoại ngữ; cấp THCS thiếu 6.631 giáo viên môn Lịch sử và thừa 375 giáo viên Địa lý…

Ngoài ra, theo ông Vinh, chỉ tiêu phân bổ giáo viên cho đa số địa phương thấp hơn nhu cầu thực tế, gây khó khăn cho việc dạy 2 buổi/ngày đối với cấp tiểu học…

Theo đánh giá của Đoàn giám sát, chế độ, chính sách đãi ngộ với giáo viên chưa đủ sức hấp dẫn. Năm học 2021-2022, cả nước có 16.265 giáo viên nghỉ việc, chuyển việc ra khỏi ngành giáo dục.

Đoàn giám sát lưu ý hoàn thiện hành lang pháp lý, thống nhất chính sách về tuyển dụng, đãi ngộ, sử dụng, quản lý đội ngũ giáo viên; thực hiện tốt việc phân bổ, quản lý và sử dụng biên chế giáo viên theo Quyết định 72 của Bộ Chính trị.

Cùng với yêu cầu sửa đổi các quy định về chế độ, chính sách tiền lương, phụ cấp, ưu đãi, thu hút, đào tạo, bồi dưỡng đối với nhà giáo, Đoàn giám sát đề nghị nghiên cứu cơ chế, chính sách điều động, luân chuyển giáo viên để giải quyết tình trạng thừa, thiếu giáo viên cục bộ.

Liên quan đến nội dung này, Bộ trưởng GD&ĐT Nguyễn Kim Sơn kiến nghị Ủy ban Thường vụ Quốc hội có nghị quyết riêng để thúc đẩy đổi mới giáo dục.

Theo ông Sơn, cần có nhất lúc này là một Nghị quyết giao cho Bộ GD&ĐT chuẩn bị và trình Chính phủ, trình Quốc hội các phương án tăng cường các điều kiện đảm bảo cho đổi mới giáo dục, đặc biệt và quan trọng nhất làm sao cho đủ giáo viên, làm sao thu nhập đủ để giáo viên thực sự sống bằng nghề.

"Nhân tố quyết định thành công đổi mới là yếu tố con người, là thầy cô giáo. Giới hạn của số lượng và chất lượng nhà giáo, giới hạn của năng lực và trình độ của nhà giáo là giới hạn của đổi mới và giới hạn chất lượng giáo dục", ông Sơn nói.

Cũng đề nghị làm rõ thực trạng thừa, thiếu giáo viên, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ lưu ý việc này chưa được giải quyết triệt để và ngay trong từng trường cũng có việc "vừa thừa, vừa thiếu" giáo viên".

"Trong từng trường thiếu giáo viên dạy môn này, thừa giáo viên dạy môn khác, nhưng không thể nào lấy giáo viên dạy tự nhiên sang dạy xã hội, không thể lấy giáo viên dạy văn sang dạy toán được", Chủ tịch Quốc hội đề nghị có giải pháp cho tình trạng này.

Trong giai đoạn 2022-2026, Bộ Chính trị đã đồng ý bổ sung 65.980 biên chế giáo viên, trong đó, bổ sung 14.835 giáo viên phổ thông trong năm học 2022-2023.