Xuân Bắc - Tự Long: Sự nghiệp thăng hoa, tình bạn thân hiếm thấy 3 thập kỷ

Xuân Bắc - Tự Long: Người lên Cục trưởng, người làm Giám đốc

Xuân Bắc - Tự Long đều là những nghệ sĩ nổi tiếng, đa tài của sân khấu và màn ảnh, truyền hình phía Bắc. Cả hai là danh hài được khán giả yêu mến, được phong NSND và đều thành công trong vai trò quản lý.

NSND Xuân Bắc là gương mặt quen thuộc và ghi dấu ấn sâu đậm với khán giả nhiều thế hệ qua vai Nam Tào trong chương trình Gặp nhau cuối năm - Táo quân.

Anh cũng tham gia nhiều phim truyền hình như: 12A và 4H, Chuyện nhà Mộc, Sóng ở đáy sông, Con đường sáng, Hai phía chân trời… Ngoài ra, Xuân Bắc còn đảm nhận MC một số chương trình như: Đuổi hình bắt chữ, Hỏi xoáy đáp xoay, Ơn giời! Cậu đây rồi…

Đầu năm 2016, Xuân Bắc được trao tặng danh hiệu NSƯT. Cũng trong năm đó, với năng lực quản lý tốt, anh được bổ nhiệm làm Phó Giám đốc Nhà hát Kịch Việt Nam.

Tháng 12/2019, anh được bầu làm Phó Chủ tịch Hội Liên hiệp Thanh niên Việt Nam khóa VIII. Đến năm 2021, Xuân Bắc tiếp tục được trao trọng trách làm Giám đốc Nhà hát Kịch Việt Nam.

Tháng 3/2024, anh vinh dự nhận danh hiệu NSND tại Nhà hát Lớn, Hà Nội. Tháng 8/2024, NSND Xuân Bắc được bầu làm Chủ tịch danh dự Hội nghệ sĩ trẻ Hà Nội.

Đến cuối tháng 10/2024, anh được ông Tạ Quang Đông - Thứ trưởng Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch (VH-TT&DL) - trao quyết định bổ nhiệm làm Cục trưởng Cục Nghệ thuật biểu diễn.

Khác với Xuân Bắc, Tự Long lại xuất thân từ gia đình có truyền thống nghệ thuật với bố là NSƯT Tự Lẫm và mẹ là NSƯT Minh Phức.

Vì cha mẹ đều là nghệ sĩ chèo nên anh sớm thừa hưởng gen nghệ thuật của gia đình. Sau này, NSND Tự Long trở thành nghệ sĩ chèo tài năng.

Năm 1999, Tự Long đầu quân về Đoàn chèo Tổng cục Hậu cần, Nhà hát Chèo Quân đội. Hiện anh mang quân hàm Đại tá. Anh cũng nhận được rất nhiều huy chương vàng, huy chương bạc tại các hội diễn sân khấu chuyên nghiệp.

Sau nhiều năm gắn bó và cống hiến cho nghệ thuật, Tự Long được phong danh hiệu NSƯT vào năm 2012 và NSND trong năm 2015.

2024 cũng là một năm bùng nổ và nhiều dấu ấn của NSND Tự Long trên con đường sự nghiệp.

Theo đó, chiều 30/12 tại Hà Nội, Thiếu tướng Trần Ngọc Anh - Phó Bí thư Đảng ủy Cơ quan, Cục trưởng Cục Chính trị (Tổng cục Chính trị Quân đội nhân dân Việt Nam) - trao quyết định bổ nhiệm Đại tá, NSND Tự Long làm Giám đốc Nhà hát Chèo Quân đội.

Tại lễ nhậm chức, NSND Tự Long cho biết, anh sẽ cùng với tập thể Nhà hát Chèo Quân đội phát huy truyền thống 70 năm "chiếu chèo nghệ sĩ - chiến sĩ" trong công cuộc bảo tồn văn hóa, nghệ thuật dân tộc, cũng như có nhiều đổi mới sáng tạo để góp phần phát triển sân khấu nước nhà.

Ngoài ra, với chương trình đình đám Anh trai vượt ngàn chông gai vừa qua, tên tuổi NSND Tự Long cũng một lần nữa được khẳng định và tạo sức hút lớn.

Trên sân khấu này, "anh tài" Long "Chèo" khẳng định một cá tính đậm chất Kinh Bắc, vừa hài hước duyên dáng với phông kiến thức văn hóa sâu sắc, vừa sở hữu vốn sống dày dặn nhưng không ngừng cởi mở để học hỏi, lắng nghe.

Tất cả tạo nên một sức hút rất riêng của Tự Long với khán giả đa thế hệ, đặc biệt là người trẻ.

Xuân Bắc - Tự Long: "Mối tình" hiếm có khó tìm

NSND Tự Long sinh năm 1973 tại Bắc Ninh còn NSND Xuân Bắc sinh năm 1976 ở Việt Trì, Phú Thọ.

Năm 1994, cả hai thi đỗ vào Đại học Sân khấu - Điện ảnh Hà Nội. Trong khi Tự Long học ngành Diễn viên khoa Kịch hát dân tộc thì Xuân Bắc theo đuổi khoa Sân khấu.

Họ quen biết nhau khi làm MC cho Vọng Quán, sau đó trở thành cặp bài trùng trên sân khấu hài, kịch miền Bắc. Tên tuổi của Xuân Bắc - Tự Long được nhắc đến như một thương hiệu khi cùng tham gia chương trình Gặp nhau cuối tuần, Gặp nhau cuối năm - Táo quân và các tiểu phẩm hài Tết…

Chia sẻ với phóng viên Dân trí về nhân duyên với Xuân Bắc và điều khiến cả hai gắn bó trong suốt 30 năm qua, NSND Tự Long cho biết, đó là sự tôn trọng dành cho nhau.

"Mọi người vẫn thường nói, một rừng không thể có 2 con hổ, một nước không thể có 2 vua, một sân khấu có thể nhiều nghệ sĩ kết hợp thành một nhóm để cộng tác nhưng một lúc nào đó cũng tách ra thôi.

Nghệ sĩ kết hợp với nhau khó lắm. Vậy mà tôi và Xuân Bắc đã "chịu đựng", nhẫn nhịn nhau để cùng diễn và làm nghề 3 thập kỷ rồi", Tự Long bộc bạch.

Nam nghệ sĩ gọi tình bạn thân thiết với Xuân Bắc là "mối tình hiếm có khó tìm". Cả hai gần như không tách rời: Có Xuân Bắc là có Tự Long và ngược lại.

"Cả hai thống nhất nếu một đơn vị trả cát-xê cao nhưng chỉ mời một người diễn, chúng tôi sẽ từ chối. Thỉnh thoảng, tôi muốn đóng cặp với người khác cũng thông báo cho Xuân Bắc: "Mày ơi, có chỗ này thân thiết mà họ lại muốn tao đóng với Quang Thắng, Công Lý. Mày xem có được không?". Đó là sự tôn trọng lẫn nhau", "Táo" Tự Long chia sẻ.

Không chỉ là "cạ" của nhau trên sân khấu, Xuân Bắc - Tự Long còn ở với nhau từ thời sinh viên, vì vậy, ngoại trừ vợ, con ra thì hầu như chuyện gì trong cuộc sống cả hai cũng chia sẻ với nhau.

Mới đây, khi NSND Tự Long nhận chức Giám đốc Nhà hát Chèo Quân đội, Cục trưởng Cục Nghệ thuật biểu diễn Xuân Bắc đã làm những vần thơ đầy cảm xúc gửi tới bạn mình: "Tự Long ông bạn của tôi/ Ngôi sao trên mũ sáng ngời Quân nhân/ Anh là Nghệ sĩ nhân dân/ Hát hay, diễn giỏi, cầm quân cũng tài…/ Chúc mừng Giám đốc, đừng lo, tiến nào/ Tự Long trách nhiệm rất cao/ Uy tín, tâm huyết… việc nào cũng xong".

Trước đó, NSND Xuân Bắc cũng từng gây sốt khi có bài thơ chúc mừng sinh nhật đồng nghiệp ăn ý trên sân khấu.

Thời điểm concert Anh trai vượt ngàn chông gai diễn ra tại Hưng Yên, Cục trưởng Cục Nghệ thuật biểu diễn cũng dành thời gian đến thăm, động viên tinh thần các nghệ sĩ.

Anh còn chuẩn bị riêng tấm bảng có dòng chữ: "Anh Tự Long ơi, em hâm mộ anh" khiến nhiều người ngưỡng mộ tình bạn của cả hai.

Xuân Bắc - Tự Long gắn bó với nhau bao năm, như lời chia sẻ của Tự Long là "trước cả khi lấy vợ" nên họ rất hiểu và tin tưởng nhau tuyệt đối .

"Người ta bảo Xuân Bắc nói thế này hay thế kia thì tôi biết ngay Xuân Bắc có nói hay không. Chúng tôi tin nhau tuyệt đối nên mới sống được, không bao giờ có chuyện nghe người khác nói rồi có suy nghĩ và quan điểm lệch lạc về nhau.

Cả hai diễn rất ăn ý, hiểu nhau đến độ chỉ cần nhìn vào mắt nhau là biết người kia muốn dùng chiêu trò gì để còn tung hứng. Khi đóng với Xuân Bắc, tôi cảm thấy cả hai sẽ có sản phẩm tốt nhất nên càng muốn gắn bó", Tự Long tâm sự.

Dẫu vậy, đôi bạn thân thiết thừa nhận, họ cũng có những điểm khác biệt. Trong cuộc trò chuyện với phóng viên Dân trí, NSND Tự Long chia sẻ, anh hay bỗ bã, rất vô tư, không được chỉn chu và nghĩ sao nói vậy. Còn Xuân Bắc mực thước, khuôn khổ, ăn nói kín kẽ nên tỉ lệ người ghét anh nhiều hơn Xuân Bắc.

Tự Long cũng ví von, mình thường nhịn Xuân Bắc như... nhịn cơm sống. Bởi, anh làm việc ở Nhà hát Chèo Quân đội, là dân lính nên lúc nào cũng đúng giờ. Còn Xuân Bắc là "giám đốc công trường cao su", tác phong chậm, từ đi lại đến ăn uống.

"Xuân Bắc cũng hay chỉnh, rèn và nhắc lắm. Những cái nhắc đó dù rất nhỏ nhưng nếu tích tụ thành cái lớn thì khó làm việc với nhau. Tôi cũng biết, lắm lúc cũng căng lại, bảo có nhất thiết phải căng thẳng thế không, nó lại dịu đi.

Song, về cơ bản 10 lần nhắc thì mình tiếp thu 9 lần, mình nói lại nhưng về sau vẫn phải nghe vì nó nói đúng và có ý tốt", Tự Long cho hay.

Tuy nhiên, trong 3 thập kỷ gắn bó, Tự Long tiết lộ, họ suýt... bỏ nhau hai lần. Trong đó, có một lần Bắc hẹn anh ra quán trà đá ở Phan Đình Phùng (Hà Nội).

"Bắc nói: "Tao nghĩ đến lúc phải tách ra thôi", rồi phân tích một loạt những điều lợi, hại khi diễn riêng. Thế nhưng cuối cùng mọi chuyện lại đâu vào đấy, chẳng rời nhau được", Tự Long chia sẻ.