Nhạc sĩ Nguyễn Thụy Kha đang viết dở hồi ký, không ngại va chạm đồng nghiệp

"Anh Nguyễn Thụy Kha có trí nhớ rất tốt"

Nhà thơ, nhạc sĩ Nguyễn Thụy Kha đã qua đời vào hồi 10h45 ngày 13/3 tại Hà Nội, sau thời gian chống chọi với bạo bệnh. Thông tin này khiến bạn bè, đồng nghiệp bất ngờ. 

Nhà thơ Trần Đăng Khoa thương xót khi người đồng nghiệp qua đời. Ông và nhạc sĩ Nguyễn Thụy Kha gắn bó, có nhiều kỷ niệm.

Nhà thơ Trần Đăng Khoa cho biết, Nguyễn Thụy Kha là người sống thẳng thắn, tốt bụng và không ngại va chạm.

"Nguyễn Thụy Kha rất thân với nhạc sĩ Nguyễn Trọng Tạo. Hai người đa tài như nhau. Thụy Kha vừa sáng tác thơ, vừa làm nhạc, anh từng phổ bài thơ Lính biên phòng Tây Bắc của tôi.

Anh cũng có bài hát viết về cố Tổng Bí thư Nguyễn Văn Linh - một sáng tác về cá nhân cụ thể - không dễ, nhưng anh đã viết trầm hùng, sâu lắng. Gia đình, đặc biệt là vợ ông Nguyễn Văn Linh rất yêu thích và trân trọng", nhà thơ Trần Đăng Khoa thông tin.

Nhà thơ Trần Đăng Khoa nói rằng, Nguyễn Thụy Kha viết rất khỏe, không chỉ ở mảng thơ mà ở mọi mặt trận với những bài báo, bài phê bình, đặc biệt là những sáng tác về Văn Cao, Trịnh Công Sơn, Nguyễn Văn Tý… 

Theo nhà thơ Trần Đăng Khoa, những chương trình có Nguyễn Thụy Kha tham gia rất sinh động. Ông có khả năng thu hút người khác bằng cái nhìn mới mẻ của mình. 

"Nguyễn Thụy Kha luôn có mặt trong những vấn đề nóng hổi, thời sự của đất nước đặc biệt ở lĩnh vực nghệ thuật. Rất nhiều nhạc sĩ sáng tác hay nhưng với Nguyễn Thụy Kha, anh còn có nhiều đóng góp trong việc nhận định, nghiên cứu âm nhạc một cách sắc sảo", nhà thơ Trần Đăng Khoa nói.

Tiến sĩ ngôn ngữ Đỗ Anh Vũ cho phóng viên Dân trí biết, từ thời tiểu học, anh đã biết đến tên tuổi nhà thơ nhạc sĩ Nguyễn Thụy Kha và rất ngưỡng mộ tài năng của đàn anh.

Sau này đi làm, anh và nam nhạc sĩ có nhiều dịp trò chuyện, gặp gỡ nhau. Hai người cùng làm 13 số của Đôi bạn văn chương ở VOV - chương trình ghi lại chân dung một số nghệ sĩ trong lĩnh vực văn học, nghệ thuật.

"Số đầu tiên tôi làm cùng anh là về nhà thơ Thanh Tùng, số cuối cùng là về nhà thơ Hoàng Cát.

Nhiều người mới gặp hay nghĩ anh Thụy Kha là người lạnh lùng, không quan tâm người khác, nhưng chơi đủ độ sâu sẽ thấy anh ấy là một người tình cảm, hào sảng. Anh là người có uy tín khi nhận định các vấn đề về nghệ thuật, âm nhạc...", Tiến sĩ Đỗ Anh Vũ nói.

Tiến sĩ Đỗ Anh Vũ chia sẻ rằng, mỗi khi làm việc xong, anh và đàn anh thường ngồi uống nước, trò chuyện, hát và đọc thơ.

Anh kể: "Nguyễn Thụy Kha có trí nhớ rất tốt, có thể nhớ hết tiểu sử của các tác giả, bài thơ, ca khúc. Anh ấy như một nhân chứng qua nhiều năm tháng. Anh từng gặp gỡ nhiều người nổi tiếng như: Trịnh Công Sơn, Văn Cao, Xuân Diệu, Tế Hanh, Hoàng Cầm…

Trước khi qua đời, nhạc sĩ Nguyễn Thụy Kha ở cùng vợ trong một căn gác ở phố Hàng Bông. Anh chị có một người con gái, đã đi lấy chồng. Anh được gia đình chăm sóc tận tâm đến cuối đời".

Tiến sĩ Đỗ Anh Vũ tiết lộ rằng, trước khi bị ốm, nhạc sĩ Nguyễn Thụy Kha đang viết dở một cuốn hồi ký văn nghệ, dài khoảng 700 trang. Nam nhạc sĩ đã giao bản thảo này cho Linh Tâm - con gái nhà văn, dịch giả Nguyễn Trung Đức - để đánh máy tác phẩm này. 

"Linh Tâm có thể lo được việc chế bản tác phẩm nên anh Thụy Kha đã tin tưởng giao chị ấy", Tiến sĩ Đỗ Anh Vũ chia sẻ thêm.

"Nhạc sĩ Nguyễn Thụy Kha là một người nhiệt tình nhưng nghiêm cẩn"

Nhà nghiên cứu âm nhạc Nguyễn Quang Long cho biết, trong quá trình nhạc sĩ Nguyễn Thụy Kha ốm, nằm điều trị ở Bệnh viện Đại học Y, anh cùng nhạc sĩ Giáng Son, nghệ sĩ hát xẩm Mai Tuyết Hoa cũng thường đến chơi, thăm hỏi cho nhạc sĩ đỡ buồn. 

Anh chia sẻ: "Trước Tết chúng tôi vào thăm, anh tươi cười và vui vẻ cho biết đã khỏe lên, sắp hết một đợt điều trị và chuẩn bị xuất viện.

Mấy anh em trò chuyện với nhau thật nhiều. Anh vui vì được bạn bè thương yêu, đồng hành trong những ngày chiến đấu với bệnh tật. Mấy anh em nói nhiều về âm nhạc, về những nhân vật âm nhạc lừng lẫy một thời giờ chắc chỉ có anh là người nắm rõ.

Sau buổi thăm anh, chúng tôi bảo nhau thỉnh thoảng ghé nói chuyện để anh vui và hẹn nhau sau Tết, sau show của Giáng Son sẽ chạy qua thăm anh. 

Song công việc liên tiếp, mỗi người đều bận công việc riêng, chưa kịp đến thăm thì nhận tin anh không còn nữa. Tôi thật sự cảm thấy bất ngờ, sốc và buồn vì quá đột ngột". 

Anh Long nhận xét rằng, nhạc sĩ Nguyễn Thụy Kha là người sống hết mình và tất cả vì bạn bè. Ông Thụy Kha cũng chính là người ủng hộ anh và nghệ sĩ Mai Tuyết Hoa phục hồi nghệ thuật hát Xẩm. 

Đối với nền âm nhạc Việt Nam, nhạc sĩ Nguyễn Thụy Kha là một tên tuổi uy tín, có những đóng góp rất lớn trong lĩnh vực nghiên cứu, lý luận, phê bình và báo chí. 

Ông như một kho lịch sử, am hiểu sâu sắc âm nhạc nói chung, nhạc tiền chiến, cách mạng và nhạc mới Việt Nam (tân nhạc) thế kỷ 20 nói riêng.

"Ông còn đồng hành, chia sẻ cùng với các nghệ sĩ trong lĩnh vực âm nhạc và đã có những công trình đáng ghi nhận. 

Trong đó, cuốn 1000 ca khúc Thăng Long Hà Nội, tôi vô cùng tâm đắc. Cuốn sách gần 2.000 trang như một bức tranh toàn cảnh về Hà Nội qua các giai đoạn lịch sử, được thể hiện bằng âm nhạc", nhà nghiên cứu âm nhạc Nguyễn Quang Long nói. 

Nhà văn Nguyễn Quỳnh Trang quen biết nhạc sĩ Nguyễn Thụy Kha đã hơn 20 năm, từ khi chị mới bước vào con đường văn chương.

Trong ký ức của Nguyễn Quỳnh Trang, nam nhạc sĩ là một người nhiệt tình nhưng nghiêm cẩn. Ông cũng thường xuyên nói thẳng vào vấn đề mà không ngại mất lòng người đối diện.

Nữ nhà văn cho biết, mỗi khi gặp nhau, chị và nhạc sĩ Nguyễn Thụy Kha thường ngồi đối diện, lúc ở nhà họa sĩ Lê Thiết Cương, khi ở quán cà phê Hàng Hành cùng nhà văn Nguyễn Huy Thiệp.

"Tôi và chú thường đưa mắt nhìn nhau, rồi quay sang những gương mặt thân quen đang trò chuyện vui vẻ, rôm rả. Chú thi thoảng hỏi bâng quơ vài câu, tôi cũng trả lời vài câu, không đầu, không cuối.

Lần gần nhất, chú vào TPHCM tham dự triển lãm Duyên của anh Lê Thiết Cương, tôi có gặp chú hàn huyên.

Hai chú cháu nói chuyện nhiều hơn trước đây, dù chú đi lại chậm hơn, giọng yếu hơn, mang vẻ mệt mỏi nhiều hơn. Chú hỏi thăm tôi và khen Việt Quỳnh (con trai nhà văn Nguyễn Quỳnh Trang) viết giỏi…", Quỳnh Trang kể lại.

Nữ nhà văn thấy buồn khi biết tin nhạc sĩ Nguyễn Thụy Kha qua đời. 

"Nếu bảo đời tôi có điều gì buồn sâu sắc nhất, có lẽ là mỗi khi biết tin, thêm một văn nhân rời xa cõi giới này. Càng nhiều thời gian sống, càng phải chạm vào nỗi tử biệt nhiều hơn", Nguyễn Quỳnh Trang tâm sự.

Nguyễn Thụy Kha sinh năm 1949 tại Hải Phòng. Ông tốt nghiệp Đại học Thông tin và Trường Viết văn Nguyễn Du. Ông từng phục vụ trong quân đội từ năm 1972 đến năm 1990 với vai trò kỹ sư thông tin.

Ông là hội viên Hội Nhà văn Việt Nam từ năm 1990. Ông có những cuốn sách viết về âm nhạc tạo tiếng vang, như: Văn Cao - người đi dọc biển (năm 1992), Nửa thế kỷ Tân nhạc Việt Nam (năm 1998), Những gương mặt âm nhạc thế kỷ (năm 2000), Nguyễn Thiện Đạo - nhạc sĩ bị giời đày, Huy Du - đời và nhạc,… 

Ngoài viết báo, phê bình tiểu luận về âm nhạc, ông còn sáng tác ca khúc và tham gia làm các phim âm nhạc, văn học.

Ông cũng có nhiều bài thơ được phổ nhạc, như: Trong ta thu về (nhạc Chu Minh), Chiều không em (nhạc Huy Du), Chiều không em (nhạc Phú Quang), Về Hải Phòng (nhạc Phú Quang)…

Nhạc sĩ Thụy Kha từng đoạt nhiều giải thưởng âm nhạc và các giải về lý luận của Hội nhạc sĩ Việt Nam từ năm 1996 đến năm 2006. 

Ông là tác giả bộ phim tài liệu Nguyễn Bỉnh Khiêm - Cây đại thụ rợp bóng 500 năm, phát hành năm 1991.