“Khúc quanh của dòng sông”

Đó là một thành phố nhỏ ở Trung Phi, nơi bắt đầu sự nghiệp làm ăn của Salim, một người Ấn đến từ vùng biển phía đông. Bên khúc quanh của một dòng sông lớn, Salim tìm cách tồn tại với một tiệm tạp hóa, tìm kiếm chỗ đứng cho mình trong thế giới và quan trọng là để tìm hiểu chính mình.

Ở đó anh chàng kỹ tính này phải sống trong bầu không khí ngột ngạt của một chế độ hậu thực dân, ngơ ngác trước một nền độc lập lạ lẫm mới giành được và loay hoay không biết phải bắt đầu từ đâu. Trong khi làm quen với thành phố, với người bản địa, Salim luôn tự nhủ: Quả là điên rồ. Mình đang đi sai hướng. Cuối khúc quanh này không thể có được một cuộc đời mới.

Khúc quanh của dòng sông giống như một chuyến điền dã trở về nguồn của nhiều nền văn hóa khác nhau, một sự tìm kiếm rất tỉ mỉ đặc tính tâm lý phức tạp của các nhóm và tộc người Phi, người Ấn, người Ả Rập và phương Tây. Rồi được ghi lại bằng một giọng văn đẹp, cầu kỳ. Đó là cái để thưởng thức. Cây bút văn học của tạp chí Newsweek Walter Clemons cho rằng: có thể khẳng định Naipaul là một trong những nhà văn sử dụng Anh ngữ hay nhất hiện nay. 

Còn cái để nghĩ: cuốn sách miêu tả những vết thương lâu năm, khó lành lẫn vết thương mới của một châu Phi ngây thơ và già cỗi, có độc lập rồi vẫn còn nguyên mặc cảm tự ti. Ở một khúc quanh mới trong kỷ nguyên tự trị, cay đắng thay, châu Phi ngơ ngác tìm kiếm những hình bóng cũ châu Âu, nơi đã giam hãm mình trong nhiều thế kỷ nô lệ thuộc địa.        

Theo Đỗ Phước Tiến

Tuổi Trẻ