(Dân trí) - Siết chặt sợi dây lụa, Molly Trần - khi đó mới 16 tuổi - cùng bạn diễn uốn cong người, xoay 180 độ liên tục 4 vòng trên không trung. Sau đó, cô nhắm mắt, nén hơi thở, rồi thả mình từ độ cao 7,5m.
"Trời ơi!", nhiều khán giả reo hò, vỗ tay tán thưởng cho tiết mục "thót tim" của Molly Trần (tên thật Trần Thị Thu, 22 tuổi, quê Vĩnh Phúc) và các nghệ sĩ dự thi Liên hoan Xiếc Quốc tế năm 2019.
Trong giây phút lơ lửng trên cao, tâm trí cô nữ sinh (khi đó Molly Trần vẫn là học sinh Trường Trung cấp Nghệ thuật Xiếc và Tạp kỹ Việt Nam) vang lên một đoạn nhạc của ca khúc A million dreams (phim The Greatest Showman): "I close my eyes, and I can see/ The world that's waiting up for me/ Through the dark, through the door/ Through where no one's been before/ But it feels like home" (Tạm dịch: Tôi nhắm mắt lại và tôi có thể thấy/ Cả một thế giới đang chờ đợi tôi/ Xuyên qua màn đêm, vượt qua ngưỡng cửa/ Tới những nơi chưa ai đặt chân tới/ Nhưng lại có cảm giác như ở nhà).
"Năm ấy tôi mới 16 tuổi nhưng quá lì lợm, liều lĩnh", Molly Trần nhớ lại kỷ niệm 6 năm trước trong cuộc trò chuyện cùng phóng viên Dân trí.
Molly Trần là một trong những diễn viên trẻ hiếm hoi hiện thuộc biên chế của Nhà hát Nghệ thuật Phương Nam (TPHCM).
6 năm kể từ ngày tham gia Liên hoan Xiếc Quốc tế tại Hà Nội năm 2019 và đoạt huy chương bạc nhờ tiết mục Giấc mộng phù vân, Molly đã trải qua hàng trăm sân khấu lớn nhỏ. Khăn gói từ Hà Nội vào miền Nam lập nghiệp, nay cô được biết đến là gương mặt nổi bật của lứa nghệ sĩ trẻ ngành xiếc TPHCM.
Dù vậy, nhìn lại hành trình từ lúc xa gia đình lên Hà Nội học tập cho đến khi lăn lộn trong nghề, nữ diễn viên sinh năm 2003 luôn thấy ngạc nhiên với chính mình. Để có được những giây phút thăng hoa trên sân khấu, cô đã phải đánh đổi rất nhiều nước mắt, mồ hôi trong phòng tập.
Năm lớp 6, Molly rời xa mẹ và gia đình, từ Vĩnh Phúc lên Hà Nội theo học Trung cấp Nghệ thuật Xiếc và Tạp kỹ Việt Nam. Do đặc thù nghề nghiệp, học sinh mất 2 năm đầu học kỹ thuật, rèn luyện thể lực, sau đó bước vào 3 năm chuyên ngành. Để nhuần nhuyễn một thể loại, Molly và bạn bè phải mất 5 năm trời ròng rã.
"Không thể kể hết những vất vả trong quá trình khổ luyện của học viên ngành xiếc. Những ngày đầu tập uốn cong, bẻ dẻo người, tôi ê ẩm, không cử động được mỗi khi thức dậy vào hôm sau.
Vượt qua được 2 năm cơ bản, tôi bước sang bộ môn chuyên sâu là đu dây đôi. Lần đầu tiên làm quen với động tác ở trên cao, tôi chúi đầu xuống đất xoay người, cử động tay chân theo lời cô giáo. Nhưng mọi thứ không dễ như mình nghĩ, tôi bị mất phương hướng, chóng mặt, buồn nôn, tập đi tập lại cả năm trời mới có thể thành công", Molly tâm sự.
Đó là chưa kể đến những bài tập xoạc chân, uốn dẻo, tập đi tập lại nhiều tiếng mỗi ngày. Dù đau và mệt, cô gái chấp nhận gạt qua nỗi sợ, sự khắc nghiệt của nghề để tiếp tục dấn thân.
Cũng giống như Molly Trần, diễn viên Phùng Minh Cương (SN 2002, quê Hà Nội) thuộc lớp nghệ sĩ mới vào biên chế, công tác tại Nhà hát Nghệ thuật Phương Nam. Học trên Molly một khóa tại Trung cấp Nghệ thuật Xiếc và Tạp kỹ Việt Nam, Cương tốt nghiệp bộ môn tung hứng tập thể.
"Khi có đợt tuyển sinh của trường xiếc, tôi không suy nghĩ nhiều, thấy vui thì đăng ký thử. Không ngờ tôi vượt qua vòng sơ tuyển và trúng tuyển rồi từ Hà Tây (trước khi sáp nhập vào Hà Nội - PV) lên Hà Nội học. Xa nhà từ năm 11 tuổi, tôi phải học cách tự dọn dẹp, tự ăn uống, tự giặt giũ, tự lo cho mình khi ở nội trú", nam diễn viên kể lại.
Thời mới làm quen với những kỹ thuật cơ bản của xiếc, Phùng Minh Cương thường xuyên đối mặt với những cơn đau. Mỗi buổi học, gương mặt anh ửng đỏ, gồng lên nín thở trước loạt động tác khó. Đau đớn khi tập luyện khiến Cương có lúc muốn viết đơn xin nghỉ học. Dần dần, vất vả trở thành điều quen thuộc, Cương "chai lì trước cơn đau".
"Sau một ngày rèn luyện vất vả, những đứa trẻ chúng tôi về ký túc xá nghỉ ngơi. Tôi nhớ thời đó mình chỉ có chiếc điện thoại Nokia C2 là vật dụng để giải trí, nhắn tin. Buổi tối nằm nghe nhạc từ điện thoại, chúng tôi bật khóc vì tủi thân, nhớ mẹ.
Cuộc sống tự lập từ sớm khiến chúng tôi trưởng thành sớm, cứng cỏi và không ngại gian khổ. Nhưng thi thoảng tôi vẫn tiếc nuối, ghen tị với các bạn cùng lứa. Các bạn được nhìn cuộc đời bằng lăng kính màu hồng hồn nhiên, đúng nghĩa của tuổi thơ", Phùng Minh Cương bộc bạch.
Thấm thía sự khắc nghiệt của nghề, không ít bạn bè cùng khóa với Molly Trần hay Phùng Minh Cương tại trường Trung cấp Nghệ thuật Xiếc và Tạp kỹ Việt Nam đã bỏ ngang trong quá trình đào tạo vì không chịu được vất vả.
"Mình có làm được không?" là câu hỏi luôn quanh quẩn trong tâm trí những học viên ngành xiếc.
Molly Trần từng suýt chọn cuộc sống an nhàn, làm công nhân ở Vĩnh Phúc vì hoang mang trước định hướng nghề nghiệp. Ra trường đúng đợt dịch Covid-19, cô thất nghiệp về quê. Mẹ Molly Trần muốn con gái sống ở quê, lương thấp nhưng sáng đi chiều về, không gặp nguy hiểm sức khỏe, tính mạng.
Vào cuối năm 2021, đạo diễn Công Nguyễn gợi ý Molly vào TPHCM phát triển sự nghiệp. Đó cũng là đợt Nhà hát Nghệ thuật Phương Nam tổ chức thi tuyển diễn viên vào biên chế. Molly trúng tuyển.
Nhưng hành trình làm nghề không bao giờ dễ dàng, trải sẵn hoa hồng. Molly Trần cho biết cô tự tin và hạnh phúc nhất khi được đu dây đôi - sở trường chuyên môn khi tốt nghiệp. Đây là một trong những môn khó và nguy hiểm nhất của xiếc, đòi hỏi sự dũng cảm, thể lực, sức bền tốt. Tuy nhiên, việc tìm được một bạn diễn đôi ăn ý là thách thức không hề dễ dàng.
"Vài năm trước, bạn diễn đôi học và thi tốt nghiệp cùng tôi là Trịnh Hiếu vì nhiều lý do cá nhân đã giải nghệ. Khi bạn rời đi, tôi buồn, hoang mang một thời gian dài. Trong nghề này, tìm được bạn diễn ăn ý về kỹ thuật, ý tưởng, động tác, trang phục rất khó. Hơn một năm trời tôi phải tìm lại định hướng của mình, chỉ tập những vở xiếc đơn, tập thể, ghép những động tác dễ", Molly nhớ lại.
Tương tự Molly, Phùng Minh Cương trúng tuyển biên chế nhà hát cùng thời điểm đơn vị này thực hiện chủ trương trẻ hóa nguồn nhân lực vào năm 2022. Trước đó, anh cũng từng trải qua 2 năm bươn chải, bỏ quên giấc mơ tỏa sáng trên sân khấu.
Thời điểm mới ra trường, chàng trai gốc Hà Tây khăn gói vào một khu du lịch nổi tiếng ở Phú Quốc (Kiên Giang) làm việc. Hằng ngày, anh diễn vai chú hề, pha trò cho khách du lịch, cuối tháng anh nhận được ít nhất 15 triệu đồng, cao điểm thì 30 triệu đồng tiền lương.
"Với một người mới ra trường, số tiền này không hề nhỏ. Tôi cũng được công ty lo ăn ở, không phải bận tâm nhiều về chi phí sinh hoạt. Nhưng những công việc cứ lặp đi lặp lại mỗi ngày, tâm hồn tôi bị mai một. Tôi thấy mình chỉ như cái xác không hồn, như một con ma-nơ-canh đứng chào khách", Cương chia sẻ.
Một ngày nọ, trong căn phòng ký túc xá ở Phú Quốc, Cương nhớ lại những tràng vỗ tay của khán giả khi anh lần đầu biểu diễn tiết mục tung hứng tập thể năm 16 tuổi. Anh giật mình nhận ra việc được đứng trên sân khấu biểu diễn chuyên nghiệp khác biệt rất nhiều so với những show diễn làm thêm lặp đi lặp lại.
Âm thanh vang dội, những tiếng hò reo cổ vũ của người xem trở thành động lực khiến nhiệt huyết nghệ thuật của Cương sục sôi trở lại. Khi đó, anh quyết định về TPHCM thi tuyển vào biên chế nhà hát.
"Dù có thể đồng lương bấp bênh, tôi vẫn muốn theo xiếc chuyên nghiệp. Tôi muốn thử, không được thì làm lại", nam diễn viên chia sẻ.
Theo chân một buổi tập luyện của đội xiếc Bầu trời xanh (Nhà hát Nghệ thuật Phương Nam), phóng viên Dân trí cảm nhận được năng lượng, nhiệt huyết làm nghề của những nghệ sĩ, đặc biệt là diễn viên thuộc lứa gen Z. Mướt mồ hôi nhiều tiếng đồng hồ, họ vẫn tập trung cao độ để thực hiện chính xác từng động tác.
Đối với Molly Trần và Phùng Minh Cương, họ mới chỉ trải qua giai đoạn đầu sự nghiệp. Một chặng đường dài phía trước vẫn đang chờ đón, đòi hỏi những diễn viên trẻ phải không ngừng nỗ lực, trau dồi chuyên môn. "Hoặc là lao vào cống hiến, sáng tạo, hoặc là bạn sẽ bị đào thải", Molly Trần luôn nhắc nhở chính mình.
Năm ngoái, Molly cùng nghệ sĩ Trang Đỗ của Nhà hát Nghệ thuật Phương Nam tập luyện vở xiếc đu dây đôi nữ dự thi Liên hoan Xiếc Quốc tế ở Hà Nội. Đổ mồ hôi, nước mắt nhiều tháng trời, kỳ vọng đoạt giải cao, nhưng mọi thứ diễn ra không như kỳ vọng. Molly mất một thời gian mới vượt qua được nỗi buồn để tiếp tục tập luyện.
Với Phùng Minh Cương, những ấp ủ của anh khi chập chững vào nghề đã dần trở thành hiện thực. Dắt túi một tấm huy chương bạc cùng đồng đội sau Liên hoan Xiếc Quốc tế Hà Nội 2022, chàng trai có thêm động lực, sự tự tin để làm nghề. Gần đây, anh cũng được biết đến với biệt danh "hot boy xiếc", "mỹ nam xiếc" nhờ những clip hàng trăm ngàn lượt xem trên TikTok.
Lúi húi sửa đạo cụ sau buổi tập, Cương cho biết anh luôn thoải mái đón nhận những vui buồn của nghề. Những đợt vắng khách, rạp thưa, chỉ vài chục khán giả đến xem, đoàn diễn viên chạnh lòng nhưng vẫn hết mình với suất diễn.
"Xiếc nguy hiểm hơn nhiều ngành nghề, nhưng đã theo thì phải chấp nhận. Như tôi, việc tiếp xúc với lửa, bỏng da, cháy tóc, sém lông mày là bình thường. Nhưng tôi ít khi mặc áo chống cháy vì khó di chuyển. Ví dụ trong vở Vùng đất kỳ bí, tôi mặc áo diễn bình thường, nếu cháy thì thôi (cười). Nhiều khi vết bỏng không nóng bằng nhiệt độ trên người mình", Cương tâm sự.
23h tại Rạp xiếc Công viên Gia Định, khung cảnh dần chìm trong màn đêm tĩnh lặng, các diễn viên cặm cụi dọn dẹp đạo cụ sau một suất diễn xiếc sôi động, sau đó chào nhau trở về phòng trọ. Mỗi người mang một tâm tư, suy nghĩ về thế giới ngoài kia, nơi họ vẫn không ngừng nỗ lực để đưa ước mơ của mình trở thành hiện thực.
Đón xem: Xiếc TPHCM trỗi dậy (kỳ 3): Nghệ sĩ xiếc thương tích đầy người, ngã chấn thương sọ não vẫn "máu nghề"
