Bảo tàng về nghề chụp ảnh của làng nhiếp ảnh nổi tiếng nhất miền Bắc
(Dân trí) - Ngày 15/5 tới, nhân dân thôn Lai Xá, xã Kim Chung, huyện Hoài Đức, TP. Hà Nội sẽ khai trương Bảo tàng Nhiếp ảnh Lai Xá. Đây là bảo tàng đầu tiên do cộng đồng một thôn đầu tư xây dựng để trưng bày, giới thiệu về truyền thống của một làng nghề nhiếp ảnh.
Bảo tàng là một toà nhà ở giữa làng, cạnh đình Đụn, dự kiến 3 tầng nhưng trong giai đoạn một khai trương này mới chỉ dừng lại ở 2 tầng. Tổng diện tích trưng bày gần 300 m2.
Bảo tàng tập trung kể câu chuyện về nghề nhiếp ảnh ở Lai Xá với những chủ đề liên quan như: Tái tạo kiểu sắp đặt biểu tượng một phòng chụp ảnh xưa; Ông tổ nghề ảnh của làng; Các hiệu ảnh xưa; Bếp núc của nghề nhiếp ảnh; Ảnh thờ; Ảnh chân dung; Chân dung các nghệ sĩ; Nghệ thuật chiếu sáng; Ảnh tô mầu; Phóng viên, nghệ sĩ; Câu lạc bộ nhiếp ảnh Khánh Ký và Các hiệu ảnh ngày nay. Bảo tàng cũng dành một không gian mang tính thường xuyên thay đổi đề giới thiệu những bức ảnh đẹp của các nghệ sĩ nhiếp ảnh người Lai Xá hiện nay.
Toàn bộ trưng bày của Bảo tàng Nhiếp ảnh Lai Xá đã sử dung khoảng 140-150 bức ảnh, 25 pano bài viết dẫn dắt và gần 15 tủ kính với khoảng 150 hiện vật. Bảo tàng sử dụng ánh sáng đèn là chính. Đồ họa có tính chuyên nghiệp. Ngôn ngữ sử dụng trong bảo tàng là tiếng Việt và tiếng Anh.
Dân làng Lai Xá mong muốn Bảo tàng Nhiếp ảnh Lai Xá cùng Bảo tàng Nguyễn Văn Huyên và những thế mạnh về di sản văn hoá truyền thống của làng sẽ góp phần làm Lai Xá sớm trở thành một điểm thăm quan du lịch – làng nghề mới của TP. Hà Nội.
Một tiệm ảnh của người dân làng Lai Xá những năm thập niên 80 - 90 của thế kỷ trước.
Nghề nhiếp ảnh ở làng Lai Xá phát triển rực rỡ vào nửa đầu thế kỷ XX. Năm 1892, cụ Nguyễn Đình Khánh (sinh năm Giáp Tuất 1874) người thôn Lai đã mở hiệu ảnh chân dung đầu tiên lấy tên là Khánh Ký ở phố Hàng Da (Hà Nội). Từ hiệu ảnh này đã hình thành thêm 150 hiệu ảnh ở khắp đất nước với khoảng hơn 2000 thợ ảnh, tập trung nhất là Hà Nội có 34 hiệu, Sài Gòn và các tỉnh phía Nam có 35 hiệu…
Hiệu ảnh nào của người Lai Xá thường được kèm theo chữ “Ký” hoặc chữ “Lai”: An Ký, Thịnh Ký, Thiện Ký, Phúc Lai, Kim Lai… và thợ ảnh Lai Xá còn có mặt ở nhiều nước trên thế giới như: Lào, Campuchia, Myanma… Nhiều phóng viên ảnh, nghệ sĩ nhiếp ảnh đã trưởng thành từ làng nghề nhiếp ảnh này, trong đó có phóng viên Vũ Đình Hồng, chuyên chụp ảnh Bác Hồ tại Phủ Chủ tịch. Ngày nay, Lai Xá được Nhà nước công nhận là làng nghề nhiếp ảnh truyền thống duy nhất ở Việt Nam và cụ Khánh Ký được suy tôn là ông Tổ nghề của làng.
Phát huy truyền thống của quê hương, Lai Xá giờ mở ra nhiều lớp đào tạo nhiếp ảnh và xây dựng Câu lạc bộ (CLB) nhiếp ảnh mang tên Nguyễn Đình Khánh. Hơn 10 năm hoạt động, CLB đã có 5 cuộc triển lãm, 3 hội viên được kếp nạp vào Hội Nghệ sĩ nhiếp ảnh Việt Nam, 8 hội viên được kết nạp vào Hội Nhiếp ảnh nghệ thuật Hà Nội, 5 nghệ nhân làng nghề nhiếp ảnh này được Nhà nước công nhận.
Hà Tùng Long