Nga và Hungary hợp tác đào tạo nhân sự ngành năng lượng hạt nhân

Lễ ký kết Biên bản Ghi nhớ giữa Tập đoàn Năng lượng Nguyên tử Quốc gia ROSATOM và Bộ Nhân lực Hungary về đào tạo nhân sự ngành năng lượng hạt nhân đã diễn ra vào ngày 17/2 vừa qua trong khuôn khổ chuyến thăm của Tổng thống Liên bang Nga Vladimir Putin tới Hungary.

Đặt bút ký vào Biên bản là ông Sergei Kirienko, Tổng giám đốc Tập đoàn Năng lượng Nguyên tử Quốc gia ROSATOM và ông Zoltan Balog, Bộ trưởng Bộ Nhân lực Hungary. Theo đó, các bên bày tỏ thiện chí mở rộng hợp tác về giáo dục và đào tạo, các hoạt động khoa học và mang tính sư phạm, cũng như các chương trình đào tạo liên kết trong lĩnh vực năng lượng hạt nhân và các lĩnh vực liên quan.

Biên bản này cho phép tổ chức các chương trình trao đổi sinh viên, nghiên cứu sinh các bậc đại học, sau đại học, hai chuyên ngành, tiến sĩ, cùng các học giả nhằm tích lũy chuyên môn, tạo nên nguồn nhân lực chất lượng cao cho cộng đồng hạt nhân.

Cơ sở dẫn đến ký kết này là Thỏa thuận Hợp tác Năng lượng Hạt nhân vì Mục đích Hòa bình được thống nhất giữa chính phủ Liên bang Nga và Hungary vào ngày 14/1/2014. Thỏa thuận Liên chính phủ quy định việc hỗ trợ đào tạo phát triển kỹ năng theo như yêu cầu từ phía Hungary. Các bên sẵn sàng điều phối các hoạt động diễn ra giữa các doanh nghiệp, tổ chức, học viện, trường đại học, cơ sở đào tạo của hai nước Nga và Hungary.

Sau buổi lễ ký kết, ông Zoltan Balog, Bộ trưởng Bộ Nhân lực Hungary phát biểu: "Biên bản Ghi nhớ này không chỉ tạo ra cơ sở pháp lý cho việc củng cố mối hợp tác lâu dài giữa chúng ta trong các lĩnh vực khoa học và học thuật, mà còn giúp tăng cường, đẩy mạnh truyền thống này. Qua nhiều thập kỷ, hai nước chúng ta đã chung tay phát triển các công nghệ hạt nhân hòa bình. Có nhiều kỹ sư hạt nhân Hungary đã tốt nghiệp ở Nga, và chúng ta đều biết rằng hoạt động ổn định của 04 tổ máy tại nhà máy điện hạt nhân Paks cũng là nhờ có chất lượng công trình cao của cơ sở này. Giờ đây việc cần làm là chuẩn bị cho một thế hệ chuyên viên mới sẽ tham gia vào thiết kế, thi công và vận hành các tổ máy mới".

Tổng giám đốc Tập đoàn Năng lượng Nguyên tử Quốc gia ROSATOM ông Sergei Kirienko phát biểu: "Hợp tác song phương trong lĩnh vực giáo dục và khoa học mở ra nhiều triển vọng sáng sủa. ROSATOM mang lại cho đối tác các giải pháp tích hợp mà bên cạnh hỗ trợ tài chính còn có hỗ trợ đào tạo nhân sự. Chúng tôi luôn có mối quan hệ mật thiết với Nhà máy Điện hạt nhân Paks và các cơ sở khoa học tại Hungary. Giờ đây với Biên bản Ghi nhớ này, mối hợp tác giữa chúng ta có cơ hội được mở rộng và tăng cường".

Liên quan đến bài báo gần đây trên trang Financial Times đưa tin về thỏa thuận năng lượng hạt nhân Hungary - Nga gặp phải rào cản từ phía Brussels, ông Attila Aszodi, Ủy viên Chính phủ của dự án nhà máy điện hạt nhân Paks II đã đưa ra tuyên bố chính thức.

Theo phát biểu của ông Aszodi, không có căn cứ để cho rằng hợp đồng trị giá 12 tỉ euro mà Hungary ký kết với Tập đoàn Năng lượng Nguyên tử Quốc gia Nga đang phải đối mặt với mối đe dọa ngày càng lớn từ Liên minh Châu Âu - bên có khả năng ngăn chặn dự án.

“Theo điều khoản số 41 của Hiệp ước Euratom về đầu tư vào nhà máy điện hạt nhân, cơ quan này phải được thông báo về xây dựng nhà máy điện hạt nhân. Hungary đã hoàn thành nghĩa vụ này vào hè năm ngoái. Sau đó, theo thông lệ của mình, Euratom đã hỏi thêm một số thông tin về dự án, và phía Hungary đã trả lời đầy đủ. Những câu hỏi mới đã được tiếp nhận và những cuộc hội đàm riêng cũng đã được tổ chức. Những vấn đề trao đổi liên quan đến ngành năng lượng, an toàn hạt nhân, hoạt động của các cơ quan và bảo vệ môi trường. Đây là quy trình chính xác và những kết luận thích hợp sẽ được công bố sau đó. Trong trường hợp này, một quy trình chuẩn chứ không phải là một cuộc điều tra đặc biệt đang được xem xét.

Theo Điều 103 của Hiệp ước Euratom, các quốc gia thành viên EU có thể ký kết hợp đồng với một nước thứ ba với sự chấp thuận của Ủy ban châu Âu. Quy chuẩn này được thiết lập vào năm 2013, và không có khiếu nại. Trên cơ sở này, tháng 1 năm 2014, hiệp định liên chính phủ Nga-Hungary về dự án Paks đã được ký kết. Các yêu cầu liên quan đến đấu thầu có thể được áp dụng để lựa chọn các nhà thầu phụ.

Quy chuẩn thứ 3 liên quan đến sự hỗ trợ của chính phủ cho dự án. Bất cứ khoản đầu tư công nào do chính phủ hỗ trợ cũng có thể mở ra một nghiên cứu tuân thủ tại Brussels.

Nhà máy điện hạt nhân của Anh đã trải qua quá trình này và Brussels đã đặt ra mức giá điện nhất định cho nhà máy điện hạt nhân kể trên. Hungary không sẵn sàng tiến hành nghiên cứu tuân thủ như vậy bởi lẽ theo phía Hungary thì dự án Paks II không liên quan đến mức giá nhà nước đảm bảo hay những yếu tố hỗ trợ khác. Tuy nhiên, những cuộc thảo luận giữa các nhà chức trách của Hungary và EU vẫn được tổ chức nếu cần thiết để làm sáng tỏ mối quan ngại của EU”, ông Aszodi nói.

Khôi Bùi