Dân sinh
FicaSắc màu thổ cẩm trên trang phục phụ nữ Pá Thẻn
Sắc màu thổ cẩm trên trang phục phụ nữ Pá Thẻn
(Dân trí) - Trang phục người Pà Thẻn có những nét đặc trưng về kiểu dáng, màu sắc, chất liệu, trong đó chủ đạo là màu đỏ.
Việc bảo tồn và phát huy được nghề dệt thổ cẩm truyền thống vẫn được bà con nơi đây thực hiện, gìn giữ. Điều này không chỉ giúp dân tộc Pà Thẻn giữ gìn được giá trị văn hóa, mà còn tạo điều kiện để phát triển du lịch cũng như tạo sinh kế bền vững cho người dân.
Đây cũng là hoạt động cụ thể của việc thực hiện dự án 6 của Chương trình mục tiêu quốc gia dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn I: 2021- 2025 về bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của các dân tộc thiểu số gắn với phát triển du lịch.
Dự án giúp khôi phục, bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống, bồi dưỡng, đào tạo cán bộ văn hóa thông qua các hình thức khảo sát, kiểm kê, sưu tầm, tư liệu hóa di sản văn hóa truyền thống của đồng bào dân tộc thiểu số; bảo tồn lễ hội truyền thống tại các địa phương khai thác, xây dựng sản phẩm phục vụ phát triển du lịch; xây dựng chính sách và hỗ trợ nghệ nhân nhân dân, nghệ nhân ưu tú người dân tộc thiểu số trong việc lưu truyền, phổ biến hình thức sinh hoạt văn hóa truyền thống và đào tạo, bồi dưỡng, truyền dạy những người kế cận; tổ chức lớp tập huấn, bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ, truyền dạy văn hóa phi vật thể.
Là cư dân sống lâu đời trên vùng núi cao, người Pà Thẻn hiện còn bảo lưu được nhiều nét văn hóa truyền thống, nổi bật trong đó là trang phục của người phụ nữ.
Bộ nữ phục của người Pà Thẻn bao gồm: Khăn, áo, thắt lưng, váy, yếm. Nữ thường để tóc dài vấn khăn quanh đầu, hai đầu khăn có đính hai chùm tua rua màu vàng, đỏ trông đẹp và lạ mắt.
Màu trắng của vòng cổ bạc điểm xuyết hàng đồng xu bạc càng làm nổi bật hoa văn trên áo của người phụ nữ.
Theo truyền thống của dân tộc Pà Thẻn, một thiếu nữ Pà Thẻn trưởng thành, chuẩn bị đi lấy chồng thì phải tự tay mình thêu, dệt được bộ khăn, váy, áo để về nhà chồng. Loại khăn dài vấn đầu của họ gồm một đôi: Khăn trong làm bằng vải sợi bông nhuộm chàm, dài khoảng 350-500cm, rộng khoảng 30cm nhưng được gấp nhỏ chỉ còn khoảng 5cm. Khăn ngoài được làm bằng vải màu đỏ dệt xen những sọc trắng.
Theo những người phụ nữ Pà Thẻn ở xã Hồng Quang, huyện Lâm Bình, tỉnh Tuyên Quang, để làm ra một bộ váy áo truyền thống thủ công tốn rất nhiều giai đoạn và công phu.
Để có họa tiết trên vải, người phụ nữ Pà Thẻn phải tỉ mẩn, khéo léo khâu bằng tay. Quan niệm của người dân nơi đây, màu đỏ là màu lửa, màu của ánh sáng, thần lửa là vị thần thiêng liêng của dân tộc. Do đó, phụ nữ Pà Thẻn lấy màu đỏ làm màu chủ đạo trên trang phục, kết hợp với những vải trắng và đen, xen kẽ những đường hoa văn để tạo nên bộ trang phục hài hòa với khung cảnh núi rừng thiên nhiên hùng vĩ.
Do thời gian làm váy áo chủ yếu tận dụng lúc nông nhàn, nên để tạo ra một bộ trang phục hoàn chỉnh của phụ nữ thường phải mất khoảng 1 năm.
Trang phục truyền thống của đồng bào thường được mặc vào những dịp quan trọng như Tết, lễ cưới, ngày hội văn hóa dân tộc…
Trang phục người Pà Thẻn có những nét đặc trưng về kiểu dáng, màu sắc, chất liệu, trong đó chủ đạo là màu đỏ.
