Nơi loài cá kỳ lạ sống trên cạn cả năm không chết, muốn bắt phải đào lên

Không phải loài cá nào cũng sống ở dưới nước. Một số loài thuộc trường hợp ngoại lệ, dù hình hài là cá nhưng chúng vẫn có thể tồn tại ở môi trường khô hạn suốt thời gian dài mà không chết.

Đó chính là cá phổi, sinh sống chủ yếu ở châu Phi - một trong những lục địa khô hạn nhất thế giới.

Cá phổi còn gọi là salamanderfish, vốn là loài cá nước ngọt, nổi tiếng với khả năng sống trên cạn không cần nước kéo dài hàng tháng, đôi khi hàng năm trời. Do nhiệt độ tại châu Phi cao quanh năm và mùa khô rất khắc nghiệt thường kéo dài ít nhất 4-5 tháng khiến sông hồ khô cạn. Để tồn tại, cá phổi đã phát triển hệ thống hô hấp vô cùng độc đáo.

Đúng như tên gọi của mình, cá phổi có hệ thống hô hấp tiến hóa cao, lấy oxy thẳng từ không khí giống những động vật trên cạn. Trên thực tế, một số loài cá phổi quá quen với việc hít thở không khí tới mức chúng mất dần chức năng của mang cho tới khi cá tới tuổi trưởng thành.

Khi sống trong nước, chúng vẫn thường xuyên ngoi lên bề mặt để lấy không khí. Những cá thể này thậm chí có thể chết đuối nếu sống dưới nước trong thời gian dài.

Cá phổi có cơ thể thuôn dài như cá chình với phần vây ngực và bụng khỏe giúp chúng di chuyển dễ dàng trên cạn. Địa bàn hoạt động của loài này ở các vùng nước nông, đầm lầy và cả các hồ nước lớn hơn tại châu Phi hoặc Nam Mỹ.

Khi xuống nước, chúng di chuyển và kiếm ăn như những loài cá khác. Còn vào mùa khô, chúng sẽ đào hố sâu trên lớp bùn non bằng cách ăn bùn qua miệng, thải bùn qua mang. Khi đạt độ sâu cần thiết, chúng ngừng đào và tiết chất nhầy qua miệng làm cứng bùn, tạo ra lớp kén bọc ngoài, chỉ lộ miệng để lấy không khí.

Trong thời gian ngủ đông dài, cá phổi sẽ giảm đáng kể quá trình trao đổi chất. Khi nguồn nước trở lại làm lớp bùn mềm hơn, chúng sẽ chui ra khỏi kén. Một số tài liệu cho thấy loài cá này có thể ở dưới lòng đất trong bùn khô đến 4 năm.

Tại một số quốc gia châu Phi, người bản địa thường đào và moi đất để bắt cá. Tuy nhiên, loài này có mùi vị khá nặng nên không phải du khách nào cũng có thể thưởng thức dễ dàng khi mới ăn.