Đầm Vân Long đạt danh hiệu Danh lục Xanh đầu tiên Việt Nam và Đông Nam Á

Thái Bá

(Dân trí) - Khu bảo tồn thiên nhiên đất ngập nước Vân Long (Ninh Bình) vừa được Ủy ban Danh lục Xanh toàn cầu (IUCN) chính thức phê duyệt và chứng nhận Danh lục Xanh.

Khu bảo tồn thiên nhiên đất ngập nước Vân Long là khu bảo tồn thiên nhiên đầu tiên ở Việt Nam và khu vực Đông Nam Á đạt được danh hiệu Danh lục Xanh.

Đây là kết quả của cả quá trình nỗ lực của Khu bảo tồn thiên nhiên đất ngập nước Vân Long, nhóm các chuyên gia đánh giá Danh lục Xanh của Việt Nam, sự hỗ trợ của chuyên gia thẩm định độc lập và các cơ quan nhà nước có liên quan.

Đầm Vân Long đạt danh hiệu Danh lục Xanh đầu tiên Việt Nam và Đông Nam Á - 1

Khu bảo tồn thiên nhiên đất ngập nước Vân Long

Việc được Ủy ban Danh lục Xanh toàn cầu (IUCN) chính thức phê duyệt và chứng nhận Danh lục Xanh sẽ là động lực cho Khu bảo tồn Vân Long và các bên liên quan nỗ lực hơn trong các hoạt động bảo tồn quần thể Voọc mông trắng và phát triển bền vững hệ sinh thái núi đá vôi, đất ngập nước lớn bậc nhất Việt Nam.

Điều này cũng góp phần tác động tích cực vào sự phát triển của du lịch tỉnh Ninh Bình trong tương lai. Vì đầm Vân Long hiện đang là điểm đến hoang sơ, nổi tiếng ở Ninh Bình, mỗi năm thu hút cả triệu lượt khách trong nước và quốc tế đến tham quan.

Việt Nam tham gia vào chương trình Danh lục Xanh IUCN từ năm 2016 với các đơn vị đăng ký gồm:  Khu bảo tồn thiên nhiên đất ngập nước Vân Long (Ninh Bình), Vườn quốc gia Côn Đảo, Vườn quốc gia Cát Tiên, Vườn quốc gia Pù Mát và Vườn quốc gia Cúc Phương.

Đầm Vân Long đạt danh hiệu Danh lục Xanh đầu tiên Việt Nam và Đông Nam Á - 2

Đầm Vân Long là khu đất ngập nước nội đồng lớn nhất đồng bằng Bắc Bộ.

Danh lục Xanh IUCN là một bộ tiêu chuẩn toàn cầu về bảo tồn thành công; có thể điều chỉnh phù hợp với bối cảnh địa phương của mọi quốc gia và khu vực; một cam kết tự nguyện mà bất cứ loại hình khu bảo vệ nào cũng có thể tham gia; một quy trình đánh giá được đảm bảo độc lập, có độ tin cậy cao; là sự thừa nhận toàn cầu đối với các khu bảo vệ và cán bộ của các khu bảo vệ.

Bộ tiêu chí của Danh lục Xanh gồm 4 hợp phần: quản trị tốt; thiết kế; lập kế hoạch tốt, quản lý hiệu quả, và có các kết quả bảo tồn thành công.

Khi một Vườn quốc gia hoặc khu bảo tồn được chứng nhận đạt Danh lục Xanh sẽ giúp các bên liên quan nhận diện thực tiễn tốt trong quản lý tài nguyên thiên nhiên, cung cấp bằng chứng về kết quả bảo tồn đã đạt được cũng như có đóng góp vào các mục tiêu đa dạng sinh học toàn cầu.

Khu bảo tồn thiên nhiên đất ngập nước Vân Long nằm ở huyện Gia Viễn, được UBND tỉnh Ninh Bình quyết định thành lập tháng 12/2001, là một trong ba khu rừng đặc dụng của tỉnh Ninh Bình và nằm trong hệ thống hơn 100 khu rừng đặc dụng của Việt Nam.

Đầm Vân Long đạt danh hiệu Danh lục Xanh đầu tiên Việt Nam và Đông Nam Á - 3

Mỗi năm đầm Vân Long đón cả triệu lượt du khách đến tham quan.

Diện tích tự nhiên hơn 3.500 ha, trong đó diện tích thuộc khu bảo tồn quản lý là 2743 ha, trong đó phần đất ngập nước thường xuyên có diện tích khoảng hơn 400 ha. Đây được coi là khu đất ngập nước nội đồng lớn nhất đồng bằng Bắc Bộ.

Vân Long là nơi tập trung nhiều tiềm năng du lịch tự nhiên và nhân văn, có vị trí thuận lợi cho việc thăm quan du lịch, đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển kinh tế xã hội của tỉnh Ninh Bình.

Địa hình Vân Long bằng phẳng, độ chênh không quá 0,5m. Là khu vực có đa dạng sinh học cao, có hệ sinh thái núi đá vôi là nơi sinh sống của quần thể “Voọc quần đùi” lớn nhất Việt Nam.

Đầm Vân Long đạt danh hiệu Danh lục Xanh đầu tiên Việt Nam và Đông Nam Á - 4

Các loại chim, cò hoang dã bay trắng trời tại đầm Vân Long.

Rừng Vân Long có 457 loài thực vật bậc cao có mạch thuộc 327 chi, 127 họ. Đặc biệt có 8 loài được ghi trong sách Đỏ Việt Nam (1996) là kiêng, lát hoa, tuế lá rộng, cốt toái bổi, sắng, bách bộ, mã tiền hoa tán… Về động vật có 39 loài, 19 họ, 7 bộ thú; có 12 loài động vật quý hiếm như Voọc quần đùi (với số lượng lớn nhất ở Việt Nam), gấu ngựa, sơn dương, cu li lớn, khỉ mặt đỏ, cày vằn,…

Trong các loài bò sát có 9 loài được ghi trong sách Đỏ Việt Nam là rắn hổ chúa, kỳ đà, trăn đất, rắn ráo trâu, rắn ráo thường, rắn sọc đầu đỏ, rắn cạp nong, rắn hổ mang, tắc kè.

Điều đáng chú ý là tại khu vực ngập nước Vân Long có loài cà cuống thuộc họ chân bơi, một loài côn trùng quý hiếm, hiện còn rất ít ở Việt Nam. Cà cuống sống được thể hiện sự trong lành của môi trường nước, của không gian cảnh quan xung quanh.

Đầm Vân Long đạt danh hiệu Danh lục Xanh đầu tiên Việt Nam và Đông Nam Á - 5

Hệ sinh thái đa dạng, phong phú, phong cảnh tuyệt đẹp ở đầm Vân Long, Ninh Bình.

Khu du lịch sinh thái Vân Long có 32 hang động đẹp, nhiều hang rộng có giá trị như hang Cá, hang Bóng, hang Rùa, hang Chanh. Ở đây còn có Kẽm Chăm và đền thờ Mẫu, nơi thờ mẹ của bốn tướng Hồng Nương.

Non nước Vân Long là một nơi du lịch sinh thái rất tốt, là hiện trường nghiên cứu, học tập cho các nhà khoa học, sinh viên khi muốn nghiên cứu về vùng đất ngập nước nội đồng của Việt Nam.

Với ý nghĩa “Vân” là mây, “Long” là rồng, Vân Long là nơi rồng mây hội tụ, cũng có nghĩa là nơi tụ thuỷ (vì mây và rồng đều là biểu hiện của nguồn nước). Cái tên “Vân Long” mang trong mình một ước mơ, một khát vọng của con người nơi đây về cuộc sống yên bình, mưa thuận, gió hoà “như rồng gặp mây”. "Vân Long"  còn có nghĩa là rồng bay trong mây.