Chiêm ngưỡng bộ da cá nhám Ông lớn nhất Việt Nam ở Gành Hào - Bạc Liêu

Lăng Ông Nam Hải tọa lạc ven biển Gành Hào (huyện Đông Hải, tỉnh Bạc Liêu).  Đây là thiết chế văn hóa thuộc tín ngưỡng dân gian của ngư dân địa phương, được khai lập từ rất xa xưa. Đến năm 2003, lăng được địa phương lập lại để thờ thần Nam Hải tức cá Ông (cá voi).

Lăng Ông Nam Hải được xây dựng không quá lớn nhưng khá khang trang, nổi bật trên nóc lăng là hình tượng 2 cá Ông. Ngư dân tôn thờ thần Nam Hải bởi họ tin rằng khi trời giông bão, sóng to gió lớn, bao giờ cá Ông cũng giúp đỡ ngư dân thoát nạn nơi biển cả mênh mông.

Lăng Ông Nam Hải - Gành Hào thờ thủy tổ ngư nghiệp, đồng thời cũng chính là thủy tổ chung của các ngư dân biển Đông Hải - Bạc Liêu. Bên trong lăng thờ, nổi bật có hình ảnh chiếc tàu đánh cá của ngư dân và trưng bày nhiều hiện vật, tư liệu về cá Ông. 

Một cụm thờ trong khu vực Lăng Ông Nam Hải. Người dân thắp hương cúng viếng Long Vương.

Năm 2010, ngư dân thị trấn Gành Hào phát hiện một cá nhám Ông (cá nhám voi) "lụy" ngoài biển khơi và được ngư dân đưa vào bờ. Con cá Ông dài 9,7m, vòng bụng trên 5m, nặng khoảng 13 tấn. Sau đó, cá Ông được Viện Hải dương học Nha Trang ướp xác bảo quản, lấy da nhồi bông và trưng bày tại Lăng Ông Nam Hải.

Đến năm 2013, bộ da cá Ông nhồi bông này được Tổ chức Kỷ lục Việt Nam xác lập lớn nhất Việt Nam.

Tại Lăng Ông Nam Hải có trưng bày tư liệu truyền thuyết về cá Ông, như sau: "Trên đường xuôi về Nam bôn tẩu, chúa Nguyễn Ánh (vua Gia Long sau này) bị quân Tây Sơn rượt đuổi, bất ngờ có cơn bão lớn ập đến, thuyền của chúa Nguyễn bị tròng trành, sắp đắm. Bỗng đâu ở dưới nước xuất hiện cá Ông đỡ thuyền chúa Nguyễn đưa vào bờ.

Sau khi lên ngôi năm 1802, vua Gia Long nhớ ơn cứu giá, liền phong cho cá Ông tước vị "Nam Hải Cự Tộc, Ngọc Lân Thượng Đẳng Thần", truyền dụ cho các làng chài mà thuyền rồng xưa từng cập bến lập lăng, dựng miếu để phụng thờ".

Thời vua Minh Mạng sắc phong: "Đại Càng Quốc Gia Nam Hải Đại Tướng Quân" và đặt tên cá Ông là "Nhân Ngư".

Đến đời vua Thiệu Trị năm 1843, sắc phong cho cá Ông tước: "Đông Hải Động Đình Quân Xích Lân Trung Đẳng Thần".

Lăng Ông Nam Hải - Gành Hào còn lưu giữ nhiều di sản văn hóa rất quý giá, với hơn 20 bộ xương cá Ông được ngư dân đem vào lăng Ông để thờ. Nhiều ngư dân địa phương cho biết, có những bộ xương cá Ông tuổi đời hàng chục năm, thậm chí cả trăm năm.

Lăng Ông Nam Hải được UBND tỉnh Bạc Liêu xếp hạng phân cấp lễ hội cấp huyện. Lễ hội Nghinh Ông Nam Hải diễn ra từ ngày 9-11/3 âm lịch hàng năm rất sôi nổi, thu hút hàng ngàn người từ trong và ngoài tỉnh Bạc Liêu tham dự. Lễ hội là dịp để ngư dân địa phương bày tỏ lòng thành kính, biết ơn cá Ông đã giữ gìn, bảo vệ họ một năm đi biển bình an, bội thu cá tôm.