Chùa Khmer hơn 130 năm tuổi rực sắc màu ở miền Tây

Chùa Xiêm Cán tọa lạc vùng ven biển xã Vĩnh Trạch Đông (TP Bạc Liêu, tỉnh Bạc Liêu), cách trung tâm thành phố khoảng 12km về hướng đông nam. Chùa được khởi công xây dựng vào năm 1887 do Hòa thượng Lâm Mau trụ trì xây dựng. Hiện nay, Thượng tọa Dương Quân là vị trụ trì đời thứ tám.

Chùa được xây dựng trên diện tích rộng gần 50.000m2, mang kiến trúc Angkor Khmer truyền thống, thể hiện ở những họa tiết độc đáo nơi mái vòm, tường, các hàng cột, cầu thang. Các mảng phù điêu, màu sắc hoa văn, đường nét chạm trổ cong lượn thể hiện đầy đủ, đậm nét đặc trưng cho một di tích văn hóa của dân tộc Khmer.

Vào bên trong sân chùa là bức tượng Phật trong tư thế nằm (nhập niết bàn) có phần mái che để khách thập phương dâng hương, cầu nguyện trước khi vào chánh điện. 

Chính điện là nơi thờ Phật được xây dựng ở trung tâm chùa, trên nền cao ba cấp. Mô típ chim thần Garuda được trang trí trên các đầu cột của hành lang. Hai tay hoặc hai cánh giơ lên nâng đỡ mái chùa, đó là hình tượng tiên nữ Kây No và chim thần Maha Krud. Đã từ lâu, hình tượng Krud gắn chặt trong đời sống tâm linh và đời sống thẩm mỹ của người Khmer.

Bên ngoài chính điện là khuôn viên tường rào được trang khá tỉ mỉ, hài hòa với kiến trúc và màu sắc chung của chùa. Hai bên cửa vào là 2 linh thú canh giữ.

Trong trang trí kiến trúc chùa Khmer Nam bộ cần kể đến đó là hình tượng rắn thần Nagar. Hình tượng rắn ở chùa Xiêm Cán được đắp nổi 5 đầu xòe hình lá bồ đề trang trí tại bốn bên đầu cầu thang dẫn vào chính điện.

Bên trong chính điện không có cửa ở giữa mà mở lệch về hai bên cả phía đông và phía tây để tránh ánh nắng ban mai chiếu thẳng vào bàn thờ. Nơi đây có diện tích khá lớn với 12 cột tròn đắp nổi các hoa văn.

Trên tường cũng như trên trần đều được trang trí dày đặc những hình ảnh kể về cuộc đời Đức Phật từ lúc đản sinh, tu tập đắc đạo và đến khi nhập niết bàn. 

Chính điện là nơi thờ Phật Thích Ca Mâu Ni và là nơi diễn ra các lễ nghi tín ngưỡng tôn giáo quan trọng của sư sãi và đồng bào Khmer Nam bộ theo Phật giáo Nam tông. Nơi đây được trang trí khá đơn giản với một bệ thờ cao ba tầng. Trong đó, có một tượng Phật Thích Ca lớn nhất được đặt ở vị trí trung tâm. Tượng Phật được thờ nơi đây đều tượng trưng cho trí tuệ, quyền lực và sự vĩnh hằng cao cả của Đức Phật. 

 Ngoài chính điện, bên trong khuôn viên chùa Xiêm Cán còn nhiều hình ảnh, cụm tượng khác về Đức Phật để người dân cúng lễ. 

Nơi đây hàng năm diễn ra nhiều lễ hội của người Khmer, thu hút rất đông đồng bào đến dự, như: Chôl Chnăm Thmây (năm mới) diễn ra 3 ngày (khoảng ngày 14-16/4 dương lịch); lễ Sen Đôlta (cúng ông bà) diễn ra một trong 3 ngày 8, 9, 10/10 dương lịch... Được biết, chùa Xiêm Cán đã được xem xét công nhận là điểm du lịch tiêu biểu thứ 10 của tỉnh Bạc Liêu tại vùng Đồng bằng sông Cửu Long. Theo kế hoạch, tháng 11/2022, Bạc Liêu sẽ tổ chức lễ công nhận nằm trong khuôn khổ các hoạt động Ngày hội Văn hóa - Du lịch Bạc Liêu.