Bí ẩn bữa ăn cuối cùng của xác ướp 2.400 năm bị treo cổ nằm dưới đầm lầy

Phát hiện xác ướp 2.400 năm tuổi được bảo quản tốt đến kinh ngạc dưới đầm lầy

Xác ướp của người đàn ông bị treo cổ cách đây 2.400 năm, nằm co quắp dưới lớp than bùn trong đầm lầy ở Bắc Âu được đánh giá là một trong những thi thể bí ẩn nhất lịch sử.

Vào khoảng giữa năm 1950 của thế kỷ trước, một gia đình người Đan Mạch khi đang đào bới than bùn làm nhiên liệu bỗng vô tình phát hiện thấy thi thể của một người với nhiều điểm đặc biệt. Theo hình dáng của bộ xương cho thấy đó là một người đàn ông, nằm tư thế cuộn tròn co quắp, trên cổ là sợi dây thừng.

Do tình trạng thi thể tốt tới mức gia đình này cho rằng đây là nạn nhân của một vụ giết người mới xảy ra cách đây không lâu nên gọi điện báo cảnh sát. Nhưng khi các nhà nghiên cứu bắt tay vào phân tích, họ mới phát hiện ra đây là xác ướp của một người đàn ông đã chết cách đây hàng nghìn năm.

Suốt nhiều năm phân tích, kết quả tiết lộ, người đàn ông này chết vào khoảng năm 405 - 380 trước Công nguyên, vào giai đoạn bắt đầu thời kỳ đồ sắt ở Đan Mạch. Nạn nhân chết ở độ tuổi từ 30 - 40 trong một nghi thức hiến tế bị treo cổ.

Xác ướp được gọi với cái tên Tollund Man - đặt theo tên của ngôi làng nơi thi thể ông ta được tìm thấy. Sau khi sự thật được hé lộ khiến tất cả đều sửng sốt.

Nhiều chuyên gia nhận định, xác ướp bùn Tollund Man là một trong những phát hiện ngoạn mục nhất từ trước tới nay. Điểm đặc biệt nhất trên xác ướp này chính là nét mặt của nạn nhân. Đó là sự điềm tĩnh và bình thản, dường như không thể hiện những lo lắng. "Ông ta như thể đang nằm ngủ và có thể tỉnh dậy bất cứ lúc nào", Ole Nielsen, giám đốc Bảo tàng Silkeborg nhận định.

Nguyên nhân tử vong được xác định do treo cổ. Sau đó, Tollund Man bị đặt trong hố khai thác than bùn. Đây là cách xử lý xác người chết khá đặc biệt bởi vào thời kỳ đó, thông thường người chết sẽ được hỏa thiêu và chôn dưới đất khô ráo. 

Do bùn không giống như các loại đất ngập nước thông thường. Chúng có tính axit cao, hàm lượng dinh dưỡng và oxy rất thấp khiến hầu như vi sinh vật không sống nổi trong điều kiện môi trường này. Nhờ đó, bùn đã trở thành "cỗ quan tài" tự nhiên và lý tưởng, giúp bảo vệ thi thể đáng kinh ngạc. Đó là lý do nạn nhân nằm dưới bùn hàng nghìn năm nhưng những phần mô mềm, ngoại hình bên ngoài được bảo quản tốt.

Hé lộ bữa ăn cuối cùng trước khi bị treo cổ

Ban đầu khi mới xác ướp mới được phát hiện, nhóm nghiên cứu đã đưa ra hàng loạt nghi vấn. Đây là kết quả của vụ giết người ngẫu nhiên hay bỏ mạng vì nghi lễ hiến tế? Và nếu là nạn nhân của hiến tế, người đàn ông này sẽ được đối đãi thế nào nhằm giảm bớt nỗi kinh hoàng về cái chết sắp xảy ra?

Thông qua phân tích thành phần trong ruột, nhóm nghiên cứu phát hiện xác ướp này nhiễm cả giun tóc và giun sán. Đây cũng là trường hợp đầu tiên tìm thấy sán dây trong một xác ướp cổ đại được lưu giữ trong than bùn.  

Theo kết quả phân tích vào năm 1951, ruột của xác ướp Tollund Man cho thấy người đàn ông này đã ăn bữa cuối cùng trước khi chết là món cháo đặc. Món cháo gồm lúa mạch, hạt lanh, hạt cỏ dại và một chút cá, dù vào thời kỳ đồ sắt ở Đan Mạch, cá không phải là loại thực phẩm chính.

Trong ruột người đàn ông này cũng chứa trứng của ký sinh trùng. Nhiều khả năng, Tollund Man đã ăn món thịt tươi hoặc chưa được nấu chưa chín kỹ, uống nước chứa trứng động vật ký sinh.

Trước đây, giới khảo cổ cho rằng xác ướp Tollund Man chết vì ngạt thở. Nhưng có thể một số nghi thức hiến tế đã diễn ra trước khi người đàn ông này bị treo cổ, bao gồm cả bữa ăn cuối cùng.