Thực hư việc nhiều hàng quán tạm ngừng nhận chuyển khoản, chỉ lấy tiền mặt

Xôn xao hàng quán chỉ nhận thanh toán bằng tiền mặt

Trong những ngày qua, trên nhiều nền tảng mạng xã hội, thông tin về nhiều cửa tiệm nhỏ, quán ăn vỉa hè chỉ chấp nhận khách thanh toán bằng hình thức tiền mặt, không đồng ý chuyển khoản như trước, được dư luận đặc biệt quan tâm.

Trên chợ online (mua bán trực tuyến), một số tài khoản là chủ kinh doanh vẫn nhận tiền chuyển khoản nhưng dặn khách không ghi nội dung giao dịch liên quan tới “trả tiền”, “cọc tiền”, “mua hàng”. Tình trạng này khiến không ít người tiêu dùng hoang mang.

Được biết, đây là phản ứng chung của những người kinh doanh trước thay đổi chính sách thuế khoán kể từ ngày 1/6.

Cụ thể, từ ngày 1/6, các hộ kinh doanh có doanh thu trên 1 tỷ đồng/năm sẽ không được sử dụng hình thức thuế khoán mà phải chuyển qua kê khai, nộp thuế trực tiếp theo doanh thu thực tế. 

Các hộ kinh doanh có doanh thu dưới ngưỡng này được tạm miễn, nhưng khuyến khích chủ động chuyển đổi. Từ đầu năm sau, phương pháp tính thuế khoán sẽ bãi bỏ, thay hoàn toàn bằng kê khai từ doanh thu thực tế.

Tuy nhiên, ngày 4/6 phóng viên Dân trí tiến hành khảo sát ở nhiều cơ sở kinh doanh dịch vụ ăn uống tại 2 thành phố lớn gồm Hà Nội và TPHCM, song chưa ghi nhận hiện tượng như cư dân mạng chia sẻ.

Tại các quán cà phê, nhà hàng, quán bán đồ ăn hay tiệm tạp hóa… mã QR vẫn được đặt trên quầy để khách hàng thuận tiện trong thanh toán. Tuy vậy, chủ một số tiệm tạp hóa nhỏ có khuyến khích khách chuyển sang hình thức trả bằng tiền mặt nếu thuận tiện.

“Chúng tôi vẫn chấp nhận thanh toán bằng cả hai hình thức chuyển khoản và tiền mặt như bình thường. Hơn 90% khách lựa chọn thanh toán bằng chuyển khoản”, một người bán tạp hoá ở Hà Nội cho biết.

Chị Q., chủ một cửa hàng kinh doanh đồ thể thao tại quận Cầu Giấy (Hà Nội), cho biết những ngày gần đây, chưa có cửa hàng nào mà chị sử dụng dịch vụ yêu cầu chỉ được thanh toán bằng tiền mặt. 

“Trong bối cảnh hiện nay, số hộ kinh doanh chỉ chấp nhận thanh toán bằng tiền mặt rất ít. Một số người bán hàng có thể lo ngại dòng tiền chuyển vào tài khoản cá nhân, nếu không chứng minh được nguồn gốc rõ ràng, có thể bị tính là doanh thu và phải chịu thuế hộ kinh doanh cá thể. Trường hợp không kê khai và nộp thuế đầy đủ, chủ hộ có thể bị truy thu theo quy định pháp luật”, chị Q. chia sẻ.

Đã có thâm niên kinh doanh gần 7 năm, chị Q. cho biết, với những cửa hàng bán các sản phẩm có đầy đủ hoá đơn đầu vào, không thể “lách” theo kiểu yêu cầu khách ngừng chuyển khoản.

Người phụ nữ này cho rằng, nếu chủ cửa hàng từ chối thanh toán qua tài khoản, họ có thể đánh mất một số lượng lớn khách hàng. Bởi, hiện nay, nhiều người tiêu dùng ngại mang theo tiền mặt khi đi mua sắm.

“Khi có hoá đơn đầu vào, phía cơ quan thuế sẽ nắm được tổng tiền nhập hàng. Nếu tôi xuất hoá đơn với doanh thu cả năm thấp hơn nhiều so với giá trị đầu vào, đó sẽ là dấu hiệu bất thường.

Trong trường hợp, chủ hộ kinh doanh không chứng minh được nguồn hàng tồn kho và cung cấp đầy đủ chứng từ của cửa hàng thì nguy cơ sẽ bị truy thu thuế. Cho nên, khi áp dụng nghị định mới, đa phần các cửa hàng có doanh thu từ 1 tỷ đồng trở lên, chủ hộ sẽ xuất hoá đơn đầu ra đúng với doanh thu thực tế. Do đó, chúng tôi không thể yêu cầu khách hàng không chuyển khoản”, chị Q. nói thêm.

Tại một nhà trọ ở TPHCM, từ cách đây 3 tháng, chủ nhà đã yêu cầu thanh toán tiền thuê nhà bằng tiền mặt.

Chị H. (trọ tại quận 7, TPHCM) cho biết: “Trước đây, chủ nhà vẫn cho phép thanh toán bằng tiền mặt. Chúng tôi chưa hiểu lý do gì khiến mọi người phải chuyển sang thanh toán tiền thuê nhà bằng tiền mặt. Tôi không thấy bất tiện gì khi thay đổi hình thức thanh toán, nhưng cũng băn khoăn liệu đây có phải là một cách để né thuế hay không?”.

Chỉ nhận tiền mặt, các hàng quán khó hoạt động lâu dài

Trao đổi với phóng viên Dân trí, ông Lê Văn Tuấn, Giám đốc công ty TNHH Kế toán Thuế Keytas nhận định, với trường hợp các cơ sở kinh doanh dịch vụ ăn uống không nhận thanh toán bằng chuyển khoản mà chỉ nhận tiền mặt, rất khó lòng hoạt động lâu dài.

"Người dân từ vài năm trở lại đã quen với việc dùng các ứng dụng thanh toán. Việc nhà hàng quán ăn buộc khách phải thay đổi thói quen, hành vi khiến người tiêu dùng không thoải mái. Những cơ sở bị người dân phản ánh lên mạng xã hội, rất dễ bị chú ý. Hành vi này xảy ra, cơ quan thuế sẽ truy thu và bị truy tố bởi đây là cố tình trốn thuế chứ không phải vô ý", ông Tuấn phân tích.

Theo vị chuyên gia này, các tiểu thương, chủ hộ kinh doanh ăn uống cần hiểu rõ bản chất vấn đề để tuân thủ.

Đa phần các tiểu thương, chủ hộ kinh doanh cho rằng doanh thu phát sinh bằng chuyển khoản vào tài khoản cá nhân mới phải thực hiện nghĩa vụ đóng thuế. Trường hợp thu tiền mặt có thể trốn thuế, hoặc kê khai doanh thu thấp hơn thực tế sẽ không ai biết.

Ông Tuấn cho rằng, đây là sự nhầm lẫn nguy hiểm bởi nghĩa vụ thuế xảy ra trên tổng doanh thu. Ngoài ra, các hộ kinh doanh cần hiểu, có 2 phần thuế (thuế giá trị gia tăng khoảng 3% với cơ sở ăn uống, dịch vụ khác khoảng 5%) và thuế thu nhập cá nhân 1,5%.

Trong đó, thuế giá trị gia tăng sẽ tính vào giá bán và người tiêu dùng là đối tượng phải chịu mức thuế này. Bởi vậy, giá cả mặt hàng ăn uống xảy ra tình trạng tăng giá nhẹ.

Với trường hợp người bán hàng muốn né thuế bằng cách yêu cầu khách chuyển khoản không ghi nội dung có ký tự "mua bán", "thanh toán", "đặt cọc", ông Tuấn phân tích, đây cũng là nhận định sai lầm.

Bởi cho dù thao tác chuyển khoản với nội dung ghi gì chăng nữa, cơ quan thuế vẫn biết đó là nguồn thu bán hàng bởi có các biện pháp nghiệp vụ để xác minh.

"Nếu người nộp thuế không giải trình được các khoản tiền nhận về dù nội dung ghi thế nào chăng nữa vẫn là dòng tiền kinh doanh, cơ quan chức năng có cơ sở nghi là trốn thuế", ông Tuấn bổ sung.