Ở nhà mùa dịch, làm lễ cúng Rằm tháng 7 sao cho trọn vẹn ý nghĩa?

Lễ Vu Lan báo hiếu năm nay diễn ra trong bối cảnh dịch bệnh Covid-19 vô cùng phức tạp tại nhiều tỉnh thành. Đặc biệt ở một số địa phương đang thực hiện giãn cách xã hội theo Chỉ thị 16, việc chuẩn bị lễ cúng rằm tháng 7 sao cho trọn vẹn ý nghĩa khiến nhiều gia đình đau đầu. 

Theo truyền thống, trong dịp rằm tháng 7, các gia đình nên chuẩn bị đủ ba lễ riêng: lễ cúng Phật, lễ cúng thần linh, gia tiên, lễ cúng chúng sinh. 

Mâm lễ chay cúng Phật

Theo truyền thống, rằm tháng 7 là ngày lễ quan trọng với các Phật tử, ban thờ cúng Phật thường được chưng các loại hoa như: hoa huệ, mẫu đơn, hoa cúc,…

Mâm cỗ cúng Phật trong ngày này thường là cỗ chay và hoa quả gồm có: Xôi gấc, canh rau củ hoặc canh nấm, rau cải xào, nem chay, nộm rau củ,...

Mâm lễ cúng Phật không cần quá cầu kỳ nhưng vẫn đủ đầy và chứa đựng lòng thành kính, thành tâm của gia chủ. 

Mâm lễ cúng thần linh và gia tiên

Vào ngày lễ báo hiếu cha mẹ, nhiều nơi người dân sẽ không thể đến chùa, miếu tự như mọi năm để cầu cho tổ tiên, ông bà, cha mẹ đã khuất. Thay vào đó các gia đình vẫn có thể chuẩn bị mâm cỗ cúng thần linh và gia tiên trong ngày này.

Mâm lễ cúng gia tiên thường sẽ là cỗ mặn và có hoa quả, các món chuẩn bị tùy theo điều kiện gia đình hoặc món ngày xưa ông bà tổ tiên thích, ví dụ như: gà luộc, xôi gấc, canh măng hoặc canh nấm mọc, giò lụa, nộm hải sản, nem rán,... Ngoài ra cần có hoa, quả để mâm lễ đủ đầy. 

Mâm cúng chúng sinh

Trong dịp rằm tháng 7, nhiều gia đình cũng làm lễ cúng chúng sinh. Theo truyền thống lễ này thường thực hiện vào chiều tối ngày 14/7 hoặc ngày 15/7 âm lịch. 

Cúng chúng sinh là một trong những lễ cúng thể hiện giá trị nhân văn của người Việt. Tổ chức lễ cúng chúng sinh có nguồn gốc bắt nguồn từ Phật giáo. Nhiều gia đình tổ chức lễ cúng chúng sinh vào Rằm tháng bảy là để cầu mong mọi chuyện thuận lợi và bình an, tránh cho các vong linh làm ảnh hưởng đến tất cả các thành viên trong gia đình. 

Mâm cúng chúng sinh sẽ thường có: Muối, gạo (để rắc 4 phương 8 hướng sau khi cúng xong), 12 bát con cháo trắng, các loại bánh kẹo, tiền vàng, ngũ quả, quần áo, nước lọc, thắp 3 nén hương và 2 ngọn nến nhỏ. 

Làm thế nào khi không thể chuẩn bị đủ đầy hết ba mâm lễ trong mùa dịch? 

Theo chuyên gia Văn hóa, TS Đinh Đức Tiến (Trường Đại học KHXH&NV), lễ Vu Lan báo hiếu cần chuẩn bị thành tâm và thể hiện được lòng biết ơn, thành kính đối với ông bà, cha mẹ đã khuất.  

"Để có một lễ cúng Vu Lan trọn vẹn ý nghĩa trong đại dịch chúng ta cần chuẩn bị  lễ vật đơn giản, nhưng vẫn đảm bảo phong tục truyền thống: hương, đăng, hoa, quả, một chút lễ cúng chay (nếu có): khoai sắn, bỏng ngô, hạn chế sử dụng vàng mã (hoặc sử dụng với số lượng vừa phải)", TS Đinh Đức Tiến chia sẻ. 

Tiến sĩ Tiến cũng cho biết thêm, trong ngày lễ này quan trọng nhất là bạn phải chuẩn bị tấm lòng thành kính, cái tâm trong sáng, đối xử tốt với cha mẹ và luôn trang bị sự hiểu biết về phong tục này nói riêng và các phong tục nghi lễ khác nói chung.

Trong thời điểm dịch bệnh, chúng ta càng cần sự đơn giản, tránh lãng phí, tránh tác động xấu đến môi trường và đặc biệt là tổ chức nghi lễ trong khuôn viên của gia đình, tránh tiếp xúc đông người và luôn đề phòng nguy cơ cháy nổ (nếu có đốt vàng mã).