Ngư dân khốn đốn khi tỉnh dừng dự án nạo vét sông

Từ thực trạng cửa tiêu sông Đơ, phía hạ lưu cống Trường Lệ bị ảnh hưởng bởi biến đổi khí hậu, cát biển bồi lấp gây khó khăn cho việc xả lũ và tàu thuyền của ngư dân mắc cạn…, Chủ tịch UBND thị xã Sầm Sơn đã có tờ trình lên Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa, các ngành có liên quan và về việc xin chủ trương nạo vét cửa sông Đơ và đã được Chủ tịch UBND tỉnh chấp thuận.

Đến ngày 23/10/2012, Chủ tịch UBND thị xã Sầm Sơn phê duyệt báo cáo kinh tế kỹ thuật xây dựng công trình nạo vét khẩn cấp cửa sông Đơ tại cống Trường Lệ, thuộc địa bàn thôn Vinh Sơn, phường Trường Sơn, thị xã Sầm Sơn phục vụ cho hoạt động khai thác thủy hải sản và phòng chống lụt bão, hạng mục nạo vét khu neo đậu bến thuyền cửa sông Đơ cống Trường Lệ.

Tuy nhiên, dự án không thể triển khai vì kinh phí địa phương còn hạn chế. Sau đó, phía Công ty TNHH Hồng Thắng (Cty Hồng Thắng) đề nghị được bỏ kinh phí triển khai dự án.

Trên cơ sở đề xuất của Cty Hồng Thắng và chính quyền địa phương cũng như các ngành chức năng, ngày 11/4/2013, UBND tỉnh Thanh Hóa có công văn số 2428/UBND-CN về việc chủ trương thu hồi cát sau nạo vét khi thực hiện dự án nạo vét cửa sông Đơ, thị xã Sầm Sơn. Theo đó, Chủ tịch UBND tỉnh cho phép Cty Hồng Thắng được thu hồi cát sau nạo vét để bù đắp chi phí thực hiện dự án mà không phải thực hiện thủ tục cấp Giấy phép khai thác khoáng sản.

Theo báo cáo của Sở TNMT Thanh Hóa, khu vực nạo vét tận thu cát: Từ mút đà (cách cống Trường Lệ 90m về phía Đông) đến cửa sông Đơ, thuộc phường Trường Sơn, thị xã Sầm Sơn và xã Quảng Vinh huyện Quảng Xương, diện tích 2,64ha, chiều dài nạo vét khoảng 600m, chiều rộng khoảng 10-40m.

Đến ngày 7/5/2013, UBND thị xã Sầm Sơn bàn giao mặt bằng thi công cho Cty Hồng Thắng. Theo đó, chính quyền các cấp cũng đã đồng ý cho Cty Hồng Thắng nạo vét cửa sông và được phép tận thu 44.866m3 cát san lấp, công suất tận thu 25.000m3/năm; thời gian tiến hành dự án là 2 năm, từ tháng 9/2014.

Mục đích của dự án nạo vét khẩn cấp cửa sông Đơ nhằm phục vụ hoạt động khai thác thuỷ sản và phòng, chống lụt bão. Dự án đưa vào hoạt động sẽ tiêu nước cho 7.527 ha các xã vùng Đông, Đông bắc của huyện Quảng Xương và thị xã Sầm Sơn. Ngoài ra, còn có nhiệm vụ ngăn mặn, giữ ngọt trên các sông Rào, sông Đơ để cấp nước cho các trạm bơm ở xã Quảng Vinh, Quảng Tiến. Đây còn là nơi làm bến thuyền, tránh trú bão cho hàng trăm tàu thuyền của bà con ngư dân địa phương.

Dự án được thi công từ tháng 9/2014 đang rất thuận lợi thì đến ngày 9/1/2015, UBND tỉnh Thanh Hóa ban hành công văn số 164 về việc tạm dừng nạo vét cửa sông Đơ của Cty Hồng Thắng. Theo đó, tại thời điểm kiểm tra, Cty Hồng Thắng đang dừng nạo vét do có đơn kiến nghị của người dân; đơn vị đã cắm mốc định vị khu vực nạo vét và cọc quan trắc; hồ sơ nạo vét của Cty Hồng Thắng đầy đủ theo quy định; hơn nữa, chưa đủ cơ sở để khẳng định việc sạt lở là do hoạt động nạo hút cát của Cty Hồng Thắng.

Một lý do khác được đưa ra là ông Cao Tiến Đoan - Tổng giám đốc Tổng Công ty bất động sản Đông Á cũng có văn bản đề nghị UBND tỉnh Thanh Hóa cho dừng dự án nạo vét vì cho rằng khu vực nạo vét chồng lấn với dự án khu du lịch nghỉ mát của công ty ông Đoan.

Trong khi đó, theo phản ánh của ngư dân địa phương, việc dừng thi công dự án nạo vét sông Đơ đã làm ảnh hưởng đến hoạt động ra vào của tàu thuyền đánh cá. Nhiều tàu, thuyền của ngư dân đã bị mắc cạn, gãy chân vịt. Từ khi dự án tạm dừng, tàu thuyền của nhiều ngư dân liên tục mắc cạn và phải bỏ ra 4 - 5 triệu đồng thuê người đào cát giải thoát cho tàu. Hơn nữa, trên thực tế, từ vị trí cửa sông đến lều quán của một số hộ dân có đơn phản đối trước đó xa hơn 1km.

Ngược lại với lý do có đơn phản ánh về việc dự án nạo vét làm ảnh hưởng đến cuộc sống của người dân và bờ biển bị xâm thực, nhiều hộ dân đã đồng loạt ký đơn kêu cứu, đề nghị chính quyền các cấp tiếp tục thực hiện dự án để tàu thuyền khỏi mắc cạn.

Trước đây, vào mùa khô, tàu thuyền đánh cá ra vào thường bị cát bồi làm mắc cạn, bà con phải cùng nhau đóng tiền thuê máy xúc để xúc cát lưu thông dòng chảy nhưng chỉ được một thời gian ngắn đâu lại vào đó, gây thiệt hại lớn về kinh tế và đe dọa đến tính mạng con người, phương tiện đánh bắt hải sản của bà con mỗi khi có gió bão.

Trước tình hình trên, các cấp chính quyền địa phương, các sở ngành liên quan đã nhiều lần họp bàn, phân tích lý do dừng dự án và kết luận chưa có cơ sở cho rằng việc nạo vét cửa sông có ảnh hưởng đến đời sống người dân trên bờ như đơn phản ánh và thống nhất đề nghị UBND tỉnh tiếp tục được triển khai dự án nạo vét.

Đầu tháng 3/2015, đại diện các cấp chính quyền địa phương và các sở: NN&PTNT, Sở TNMT, Sở GTVT, Sở Xây dựng và Đồn biên phòng Sầm Sơn đã họp và kết luận: Đối với đề nghị của Tổng công ty Đông Á về việc dừng hoạt động của Cty Hồng Thắng là không có cơ sở để xem xét, do việc nạo vét cát tại cửa sông Đơ của Cty Hồng Thắng là nhiệm vụ cần thiết, không ảnh hưởng đến các dự án xây dựng khu du lịch của Tổng công ty Đông Á.

Còn theo ông Lê Trọng Hưng - Chủ tịch UBND phường Trường Sơn, thị xã Sầm Sơn thì lý do trên là bịa đặt khiến dự án nạo vét bị dừng, ngư dân địa phương bị ảnh hưởng. Và thể hiện mong muốn của chính quyền địa phương và ngư dân là cho tiếp tục nạo vét cửa sông.

Duy Tuyên