Mỹ: Sống trong nhà nóng như lò nung, người thu nhập thấp than trời

Bà Goria Gellot, 79 tuổi, ngồi vào chiếc ghế đặt trước máy điều hòa không khí duy nhất trong nhà rồi xoa bóp đầu gối.

Trước cửa, bà treo một tấm vải để giữ không khí mát trong căn bếp rồi kéo rèm ngăn ánh nắng mặt trời không lọt vào căn hộ tại New Orleans, Mỹ. Ngôi nhà này vốn hư hại nặng sau trận bão Ida vào năm 2021 và sức nóng phả mạnh xuyên qua bức tường quá cũ.

"Nhiệt độ nóng đều dồn cả vào nhà. Tôi không cần ra ngoài tắm nắng nữa mà bị rám nắng ngay cả khi trong nhà", bà Goria nói.

Căn hộ ngột ngạt không chỉ khiến cụ bà 79 tuổi khó chịu. Nắng nóng cực đoan ở Mỹ đã khiến 11.000 ca tử vong và 12.000 ca cấp cứu vào năm 2023. Và bà Goria là một trong những người cao tuổi ở Mỹ đang nằm trong nhóm nguy cơ bị tổn thương cao nhất. Năm nay, khi nhiệt độ đang bị phá kỷ lục khiến sức nóng tăng cao.

Jaime Madrigano, nhà nghiên cứu sức khỏe cộng đồng tại Đại học Johns Hopkins, cho biết, đợt nóng cực độ năm nay khiến nhiều người tử vong ở trong nhà hơn cả người làm việc ngoài trời.

Những căn nhà như nơi bà Goria đang sống bị thiếu lớp cách nhiệt. Khi hệ thống làm mát đơn giản không đủ mạnh sẽ không chống chọi nổi với sức nóng gia tăng.

Một số chuyên gia người Mỹ bắt đầu cảnh báo về mối đe dọa sắp xảy ra của "Heat Katrina" - nắng nóng gây nguy cơ cao. Nghiên cứu được công bố năm ngoái cho thấy, tình trạng mất điện liên quan tới sóng nhiệt ở một số thành phố tại Mỹ như đợt mất điện 2 ngày tại thành phố Phoenix dẫn tới hậu quả 12.000 người tử vong.

Năm ngoái, nhà nghiên cứu sức khỏe Jaime dẫn đầu nhóm nghiên cứu đặt cảm biến nhiệt độ trong phòng ngủ của người dân ở khu vực có thu nhập thấp như nhà bà Goria. Kết quả cho thấy, nhiều căn gần như còn nóng hơn nhiệt độ ngoài trời.

Những người tham gia nghiên cứu xuất hiện các triệu chứng liên quan tới sốc nhiệt như chóng mặt, nhức đầu, buồn nôn và suy nhược cơ thể. Một số người tiết lộ, họ thường phải tắm cho mát.

"Những gia đình như nhà bà Goria dù có lắp máy điều hòa nhưng dường như thiết bị làm mát này không đủ sức để chống chọi với thành phố đang ngày một nóng lên", một thành viên trong đoàn khảo sát cho biết.

Theo bà Simi Hoque, kỹ sư kiến trúc tại Đại học Drexel, người nghiên cứu cách thiết kế tòa nhà góp phần tạo ra nhiệt trong nhà, nhận định, các loại hệ thống làm mát được bán cách đây 10 năm giờ không thể theo kịp thời tiết hiện tại.

Giải thích về vấn đề này, ông Andrew Dessler, nhà khoa học khí hậu của Texas A&M, cho biết, khi nhiệt độ tăng, điều hòa không khí phải hoạt động mạnh hơn cấp số nhân. Đơn cử như việc muốn giữ nhiệt độ trong căn nhà ổn định khoảng 24 độ C sẽ cần thêm 30% năng lượng.

Một số loại điều hòa cũ không đáp ứng được điều này. Hoặc nhiều cư dân không thể đủ khả năng chi trả hóa đơn tiền điện cao hơn. Và nhu cầu năng lượng tăng cao gây căng thẳng tới mạng lưới điện. Năm 2021, đợt nắng nóng xuất hiện ở tây bắc Thái Bình Dương dẫn tới việc mất điện luân phiên, gây ra hậu quả rất lớn làm ít nhất 600 người tử vong.

Theo đánh giá của bà Hoque, nhiều tòa nhà ở khu vực vốn mát mẻ như Bắc Mỹ, không được thiết kế để chống chịu thời tiết nắng nóng cực đoan mới.

Cô Dee Green, người sống ở khu phố Hollygrove của New Orleans, một khu dân cư có thu nhập thấp, than thở về việc nắng nóng đã vượt quá ngưỡng chịu đựng.  

"3 mùa hè liên tiếp, máy điều hòa nhà tôi đều bị hỏng. Thậm chí có nhà không thể ngủ ở căn gác. Nếu nhà nào chỉ có một điều hòa sẽ buộc phải ngủ chung vào một phòng", Green nói.