Hằng Du Mục, Quang Linh xin lỗi: "Chiến thần livestream" xin bớt lộng ngôn!

Vừa qua, TikToker Hằng Du Mục đã có buổi làm việc với Hiệp hội Yến Sào Việt Nam và gửi lời xin lỗi đến khách hàng, những người hoạt động trong ngành yến, đồng thời cam kết rút kinh nghiệm.

Trong một phiên livestream (phát trực tiếp) hồi cuối năm 2024, TikToker Hằng Du Mục gây chú ý khi giới thiệu một sản phẩm yến sào được làm từ yến nguyên chất, không tính theo phần trăm mà tính dựa trên gram yến tươi có trong hũ.

Đáng chú ý, người này quảng cáo một hũ 70ml có đến 30gr yến tươi, thậm chí còn nhấn mạnh là tổ yến A5 (sản phẩm được rút lông tỉ mỉ, không tạp chất, tỷ lệ sợi đạt yêu cầu - PV), không phải hàng vụn.

Tuy nhiên, sản phẩm trên livestream có mức giá chỉ 188.000 đồng cho 6 hũ. Một số người kinh doanh ngành yến cho rằng thông tin Hằng Du Mục đưa ra không hợp lý bởi một hũ dung tích 70ml không thể chứa tới 30gr yến chưng.

Phát ngôn này thu hút nhiều ý kiến tranh luận, không ít người cho rằng TikToker này quảng cáo lố, phóng đại chất lượng sản phẩm.

Trước đó, ngày 24/2, TikToker Quang Linh Vlog cũng lên tiếng xin lỗi về việc đã quảng cáo gây nhầm lẫn về công dụng sản phẩm rằng "một viên kẹo tương đương một đĩa rau".

Hằng Du Mục, Quang Linh đều là những người nổi tiếng, có sức ảnh hưởng trên mạng xã hội. Ngoài việc quảng cáo cho các nhãn hàng, hai nhân vật này còn có công ty riêng và kinh doanh các nhãn hàng của mình.

Tuy nhiên, thời gian qua, cả hai liên tục gặp lùm xùm về việc quảng cáo sai sự thật, thổi phồng công dụng sản phẩm. Không riêng gì Hằng Du Mục, Quang Linh, trước đó nhiều "chiến thần livestream" như Hà Linh, Linh Bí... cũng phải lên tiếng xin lỗi về những lùm xùm liên quan đến bán hàng, quảng cáo sản phẩm… 

Không chỉ có các ca livestream bán hàng, họ còn thường xuyên cập nhật hình ảnh về cuộc sống cá nhân, sở thích… từ những lùm xùm về hôn nhân hay tranh cãi trong việc làm thiện nguyện. TikToker Phạm Thoại vừa qua đã có phiên "giải trình" về những nghi vấn khi kêu gọi được hơn 16 tỷ đồng tiền từ thiện nhưng phiên live này bị nhiều người nhận định "như một màn tấu hài".

Từ vụ các người nổi tiếng liên tục lên tiếng xin lỗi khi thực hiện các phiên livestream thu hút hàng trăm nghìn người theo dõi để quảng cáo, giới thiệu sản phẩm, chuyên gia truyền thông văn hóa Nguyễn Đình Thành cho rằng, việc bán hàng bất chấp mọi cách thức, thổi phồng công dụng sản phẩm sẽ dẫn đến nhiều hệ lụy.

Đó là những thiệt hại về tiền bạc, uy tín và sức khỏe cho những người có liên quan. Về lâu dài, các thông tin này có thể gây hoang mang cho xã hội, làm xói mòn lòng tin.

Người nổi tiếng khi có phát ngôn lệch chuẩn, sai sự thật, trái thuần phong mỹ tục trên mạng thường chỉ bị cơ quan chức năng xử phạt hành chính từ 5 đến 10 triệu đồng.

Nhiều ý kiến cho rằng, mức phạt này không đủ sức răn đe bởi thu nhập của những người này hiện nay là rất lớn, có những ca livestream cả chục, trăm tỷ đồng nên họ sẵn sàng thổi phồng công dụng của sản phẩm, bán hàng hưởng lợi. 

Chuyên gia Nguyễn Đình Thành cho rằng, tùy theo mức độ sai phạm mà người vi phạm có thể bị xử phạt theo các quy định của pháp luật.

Đã có nhiều văn bản pháp luật về vấn đề này như Nghị định 72 của Chính phủ về quản lý, cung cấp, sử dụng dịch vụ Internet và thông tin trên mạng, Luật Quảng cáo (2024), Luật An ninh mạng (2015), Quy tắc hành xử trên mạng xã hội và không gian mạng... Ngoài ra còn có các quy ước về thuần phong mỹ tục mà xã hội đang thực hiện.

Trong tất cả hình thức "trừng phạt", hình thức lớn nhất nằm trong tay của cộng đồng mạng, đặc biệt là những người đang theo dõi những người nổi tiếng này.

"Sự ''trừng phạt'' ấy có thể diễn ra dưới hình thức không xem, không theo dõi, bỏ theo dõi, không làm theo, tẩy chay. Bên cạnh đó, các nhãn hàng nên từ chối không hợp tác với những người có ảnh hưởng nhưng lại thiếu trách nhiệm khi phát ngôn", ông Thành nói.

KOL (người có sức ảnh hưởng) thường có tác động đến quyết định mua hàng của người tiêu dùng. Đây là một nghề được xem là hái ra tiền nhưng hiện nay, không ít KOL dường như đang "ngáo" quyền lực, lộng ngôn, tự cho mình quyền phán xét hay đưa ra các nhận định…

Khi xảy ra lùm xùm, họ lặp lại điệp khúc xin lỗi kiểu "mèo lại hoàn mèo". Trong đó, những người dùng mạng đa số là người trẻ. Nhiều người lo ngại, việc KOL có những hành vi, phát ngôn lệch chuẩn, không đúng sự tật, sẽ ảnh hưởng đến giới trẻ.

Theo chuyên gia Nguyễn Đình Thành, sự nổi tiếng thường đi đôi với tai tiếng. Nếu KOL không bị xử phạt, nhiều người sẽ sẵn sàng dùng tai tiếng để nổi tiếng.

Các hành vi lệch chuẩn, phát ngôn sai sự thật của KOL còn làm xói mòn lòng tin của xã hội, hạ thấp chất lượng và mặt bằng trình độ sản xuất content (thông điệp bán hàng), làm mất hình ảnh của các nhà sản xuất nội dung chuyên nghiệp.

Bên cạnh đó, với bản thân người sáng tạo nội dung, việc dùng chiêu trò thay vì hướng đến những giá trị thực cho người tiêu dùng giống như dùng "chất kích thích". Đó là chất có thể "gây nghiện" và có thể khiến người ta làm những điều thiếu kiểm soát, dẫn đến các hệ lụy như sự quay lưng của người xem, các vi phạm hoặc hậu quả gây ảnh hưởng đến cộng đồng…

Các chuyên gia truyền thông cũng cho rằng, hiện tượng "ngáo" quyền lực trên mạng ảo dẫn đến nhiều hệ lụy nguy hiểm với xã hội. Đối với các TikToker, họ có thể vi phạm pháp luật nếu cung cấp thông tin sai sự thật xúc phạm danh dự, nhân phẩm cá nhân, làm ảnh hưởng đến quyền lợi của các cửa hàng, doanh nghiệp…

Những TikToker thường có lượng theo dõi lớn, từ hàng trăm nghìn đến hàng triệu người. Những hành động, việc làm của họ có thể khiến nhiều người, đặc biệt là những người trẻ suy nghĩ lệch lạc.