Độc đáo đình làng 150 năm ở khu làng Việt cổ - Cố Viên Lầu

Ngôi đình làng có tuổi đời 150 năm được đưa từ huyện Thanh Liêm (Hà Nam) về trưng bày và bảo tồn ở khu làng Việt cổ - Cố Viên Lầu (Hoa Lư, Ninh Bình) hơn chục năm qua.

Chủ nhân của đình làng là ông Nguyễn Văn Thoa (55 tuổi) - người đam mê sưu tầm nhà cổ, cùng là chủ nhân của khu làng Việt cổ Cố Viên Lầu có một không hai ở cố đô Hoa Lư.

Ông Thoa cho biết, khi xây dựng làng Việt cổ theo đúng với nét làng quê Bắc Bộ xưa nên đã ra tận Hà Nam hỏi mua về bằng được ngôi đình làng này ở một làng quê huyện Thanh Liêm. Khi mua về làng vẫn còn nguyên vẹn dù đã trải qua 150 năm.

Đình làng có lối kiến trúc hiên tiền xung quanh. Quần thể đình gồm: Đình chính, Tả môn, Hữu môn và có sân đình rộng lớn. Đình làm bằng gỗ lim, lợp ngói vảy cá, đình chính có mái cong vút.

Đình làng Thanh Liêm (tên gọi đặt theo địa danh sưu tầm) có nét kiến trúc độc đáo, nhiều hoa văn tinh xảo được trạm khắc tỉ mỉ như hoa và lá sen, chồng dường - kẻ bảy đều được trạm khắc.

Đình chính có 7 gian làm hoàn toàn bằng gỗ lim. Các cột chính của đình bên dưới được dựng trên những khối đá tròn có chân rộng tạo nên sự vững chãi. Xung quanh Đình chính không có tường, bốn mặt thông thoáng với diện tích sử dụng hơn 100m2.

Các cột, kèo, vì đều được trạm khắc nổi hình lá, hoa sen rất độc đáo mang đậm chất văn hóa Việt. Đình Thanh Liêm cũng là một trong những ngôi đình có tuổi đời cao, lưu giữ nét tinh hoa của người Việt xưa ở khu vực châu thổ đồng bằng sông Hồng.

Tả môn, Hữu môn cũng được xây dựng 7 gian với những hàng cột lim ngang dọc rất vững chắc. Khác với Đình chính, Tả môn và Hữu môn mái không cong, ba mặt được xây gạch kín. Tả môn và Hữu môn cũng được làm bằng gỗ lim và một số loại gỗ quý khác, trên lợp ngói vảy cá, chận mái theo lối kiến trúc nhà Việt xưa ở đồng bằng Bắc Bộ.

Tả môn và Hữu môn nằm hai bên, Đình chính nằm ở giữa tạo nên một không gian đình làng thoáng đãng. Khi được dựng lại ở Cố Viên Lầu, đình làng Thanh Liêm vẫn giữ nguyên những gì vốn có để du khách khi đến tham quan cũng như đang được lạc vào ngôi đình làng cổ vốn có từ hơn 100 năm trước.

Các hàng cột ở Tả và Hữu môn cũng được dựng trên những phiến đá xanh tròn nguyên khối rắn chắc. Những khối đá này là móng nhà để cho đình làng đứng vững, trường tồn với thời gian, không bị lún, ẩm mốc xâm hại.

Hữu môn được trưng các bộ trường kỹ xưa cũ tái hiện lại không gian đình làng xưa, nơi các cụ cao niên, người dân trong làng đến hội họp, hay mỗi khi làng có chuyện hệ trọng phải bàn bạc đều ngồi trên những bộ bàn ghế được sắp xếp ngăn nắp.

Sân đình rộng hàng trăm mét vuông là nơi sinh hoạt cộng đồng. Mỗi khi làng có công to việc lớn như ma chay, cưới hỏi đều được tổ chức ở sân đình.