Văn minh xe bus: Xây mãi vẫn… “hổng chân tường”

(Dân trí) - Chuyện dài kỳ về xe bus lại tiếp diễn, với diễn tiến khá bất ngờ khi vị trí của “nạn nhân” và “tội đồ” bị đảo ngược. Thời văn minh xe bus đã ngự trị từ lâu khắp nơi, mà xe bus VN mãi chưa thoát khỏi hình hài vẫn bị cho là “xấu xí”.

Văn minh xe bus: Xây mãi vẫn… “hổng chân tường”
Xe bus 29B - 027.46 chuẩn bị qua cầu Chương Dương thì xảy ra sự việc

 

Đâu rồi sự cảm thông?

 

Nói về xe bus ở ta, lời ca thán, tiếng chê bai rõ ràng vẫn chiếm thế áp đảo so với chỉ thiểu số lời khen dù thực tế thì đúng là ngành xe bus cũng đã có nhiều cố gắng để có được một số tiến bộ nhất định. Song nói đi nói lại, có sức hút lớn nhất từ loại hình vận tải công cộng này ở nước ta xem ra vẫn chủ yếu nằm ở  giá vé rẻ mà thôi. Đa số phải lựa chọn đi xe bus chỉ là cực chẳng đã.

 

Còn bàn về văn minh xe bus nói riêng cũng như ý thức về cách sống và cư xử văn minh của người dân VN hiện nay nói chung, đại đa số ý kiến từ chính những người dân trong xã hội đều công nhận: còn kém lắm.
 

Cũng vì xe bus đã bị mang nhiều tiếng xấu, nên trong vụ việc vừa xảy ra với phụ xe bus tuyến 34, Mỹ Đình - Gia Lâm (Hà Nội) sáng 14/5, phần lớn phản hồi của bạn đọc lại tỏ ra thiếu tin tưởng.

 

Mặt khác, như bị thêm một giọt nước nữa làm tràn ly,  tâm trạng chung của dư luận với các “hung thần xe bus” nói riêng và suy rộng ra là với cách ứng xử kiểu “việc bé xé ra to”  của không ít người dân trong xã hội thời bây giờ, xem ra chỉ càng… u ám hơn. Thật tiếc khi giờ đây hầu như ít thấy được sự cảm thông với nỗi bất hạnh của người khác, nhưng cũng phải đặt câu hỏi vì sao như vậy?

 

“Lúc thì phụ xe đánh hành khách, bây giờ hành khách lại đánh phụ xe... Văn minh xe bus thế này sao?” - Hoang Thanh:  hoangthanh@yahoo.com

 

“Sao lắm người cư xử kiểu điên khùng thế ta?” - Super Girl: nhueha3012@yahoo.com

 

“Văn hóa xe bus mà như thế thì người dân phát sợ” – bạn đọc có email:  fhsjfhf@yahoo.com

 

“Văn hóa ứng xử: Ngày trước khi còn là sinh viên em đi xe bus rất nhiều, nhưng nói thật là thấy rất ít phụ xe làm cho người đi xe cảm thấy được thoải mái . Nhiều phụ xe còn quát nạt khách .... Nói chung là em không đồng ý với thái độ của phụ xe” - Do:  thaodo262@gmail.com

 

“Có lẽ đành phải nói rằng: Người di xe bus bị đánh mãi rồi mà, nên bây giờ phụ xe có bị đánh cũng có thể coi là… chuyện thường thôi, tôi thấy cũng có gì to tát đâu…” - Hường:  huong@yahoo.com.vn

 

“Bị đánh vì sao thì có lẽ còn phụ thuộc vào ‘giọng điệu’ của câu hỏi mà phụ xe hỏi hành khách ...!!!!” - Hoang Anh Tuan:  hoangtuanh22@gmail.com...

 

“Tưởng rằng anh hành khách kia là ai? Cũng là 1 lái xe! Tưởng rằng đi xe bus thì chỉ có phụ xe đánh hành khách thôi chứ? Vậy mà nay có điều ngược lại! ... Giao thông đúng thật là vấn đề quá rắc rối. Thôi, cũng thông cảm ... vì các anh ấy toàn là nạn nhân của giao thông thôi! Căng thẳng quá mà nên mới dễ dẫn tới đánh nhau... cho hết bực bội… Có lẽ anh ấy vừa bị phạt vì… vi phạm luật giao thông?” - Phạm Hữu Khánh:  biennho8382@yahoo.com

 

Đánh mất niềm tin

 

Vâng chắc là như vậy! Con người ta khi sinh ra ai cũng có sẵn tính thiện, nền giáo dục nào sau đó cũng hướng con người tới tính thiện, tránh xa những điều xấu xa…. Những người VN ta nếu có chút ít kinh nghiệm sống, nếu từng có dịp đi ra ngoài nhiều một chút, chắc đều không khỏi băn khoăn day dứt vì những thực trạng đáng buồn giờ đây dường như xảy ra ngày càng nhiều trên đất nước VN yêu quý của chúng ta. Phải chăng chính chúng ta không đủ niềm tin vào chân lý: cái thiện chắc chắn sẽ chiến thắng cái ác, cái xấu?

 

Trong trường hợp phụ  xe này bị hành hung cũng vậy. Tôi và có lẽ một số người cũng có thể tin anh là một trong những nhân viên tốt của ngành xe bus, không may gặp phải một hành khách “có một cái đầu nóng và một trái tim lạnh”… Nhưng còn nhiều người từng hoặc đang đi xe bus, vì sao họ không có được niềm tin và sự cảm thông cần thiết?

 

“Theo tôi, phải có vấn đề gì thì khách mới đánh phụ xe như vậy. Tôi đã đi nhiều xe bus tại HN, tôi thấy cách cư xử của phụ xe nhìn chung chưa thật sự tốt. Tôi cũng đề nghị cần  xem xét  xử phạt nặng những phụ xe có hành vi sai phạm, nhất là khi khách lên xe không đưa vé mà vẫn thu tiền. Vậy tiền vé đó có phải đã được phụ xe đút túi 1 cách quá ngon ăn không?...” - Duynq:  quangduy87bn@gmai.com

 

“Ngày trước tôi học ở ngoài Hà Nội thường đi xe bus, thấy mấy ông phụ xe chửi mắng khách như cha với con lúc đông người, lại còn hay xô đẩy khách nữa…” – Hoang Phi:  nhokt33a@gmail.com

 

“Hành động đánh người của hành khách kia là đáng lên án. Nhưng theo tôi có lẽ cũng vì nhiều phụ xe cư xử không ra sao, gây phản cảm cho người dân mới dẫn đến những hành động như vậy. Cần có cái nhìn đa chiều hơn về vấn đề này!” -   Nam Lều:  huynam.tdak52@gmail.com

 

“Cần phải làm rõ vụ việc và xử lý nghiêm, bởi không phải chỉ có lần này. Mà nếu nhiều lái xe và phụ xe bus vẫn giữ thái độ ngông cuồng khi đi xe trên đường như vậy, thì tôi e là còn nhiều người dân bức xúc và có thể còn lặp lại chuyện tương tự”-  Tuan:  tuanls996@gmail.com

 

“Với thái độ phục vụ nói chung là còn kém và hành vi thiếu văn hóa của không ít tài xế, phụ xe bus như hiện nay thì theo tôi, việc phụ xe bị hành khách phản ứng lại (kể cả quá đáng như vậy) là không có gì lạ. Mọi người chỉ cần thử đi xe buýt 1 vài lần có lẽ sẽ hiểu điều đó… Mặc dù hành động đánh phụ xe như thế là sai, nhưng theo tôi, đó có thể là cách duy nhất khi không kìm nén được nữa...” - Jack: jack_liu2403@yahoo.com

 

“Theo tôi, việc này có lẽ nên kiểm tra lại tính chính xác trong lời khai, bởi vì thực tế là không ít phụ xe không có thiện cảm với người đi vé tháng. Tôi đã chứng kiến nhiều trường hợp phụ xe có thái độ thiếu tôn trọng đối với mấy em học sinh - sinh viên đi vé tháng như thế nào rồi” - Nguyên Hải:  dongtanhai@yahoo.com.vn

 

“Nói chung các lái và phụ xe bus nhiều lúc cũng rất mất lịch sự. Không những thế họ còn cư xử với hành khách còn rất mất tình người” - Hoang Dung: hoangdung2312@gmail.com

 

“Tôi là người miền Trung, đã từng sống ở HN 1 tháng, đi xe buýt rất nhiều. Điều mà tôi nhận thấy và "rút ra" từ cách sống ở đây khi đi xe bus là "im lặng và ngoan ngoãn" nếu không muốn bị đuổi cổ xuống xe bất cứ đâu hoặc bị chửi bới, lăng mạ, thậm chí bị đánh. Thái độ các phụ xe bus thường rất mất lịch sự, coi thường khách. Theo tôi, những người như thế có lẽ không thể "bồi dưỡng kiến thức phục vụ khách" được nữa, vì những gì họ thể hiện rõ ràng là thuộc về "bản tính, bản năng" rồi. Nên bắt đầu lại bằng cách lựa chọn những người có trình độ hoặc qua đào tạo (ví dụ có bằng trung cấp nói chung, trung cấp nghề này nói riêng.....) để phục vụ hành khách. Trong khi còn có nhiều người có trình độ thì thất nghiệp và đang cần việc, mà những người này sao lại vẫn được giao việc dễ dàng như vậy??... Tuy nhiên, trong trường hợp này, tôi nghĩ cũng nên điều tra rõ, ai sai nếu cần thì đưa ra truy tố trước pháp luật. Nên lấy ý kiến số đông chứ không thu thập thông tin một chiều từ mỗi tài xế và phụ xe” - Liang Long:  luongvanlong2002@haoo.com

 

 “Tôi cũng rất bức xúc với nhân viên phụ xe bus, mặc dù tôi ít khi đi xe bus nhưng cũng đã biết được ý thức về vấn đề lịch sự của họ thế nào. Mới đây tôi đi tuyến xe Thái Hà -Giáp Bát, khi đến cầu Vọng tôi có hỏi phụ xe: Anh ơi, còn mấy bến nữa là đến Giáp Bát? Anh ta hỏi ngược lại: Hỏi làm gì, đừng hỏi lúc này để khi khác mà hỏi. Tôi nói lại: Thế này mà gọi là lịch sự à? Thế là anh ta đòi đánh tôi, còn nói rất phân biệt đối xử: Mày ở Thanh Hóa à,  tao đánh chết bây giờ. Tao đ. sợ gì cả đâu… (ý nói là phụ xe không làm thì thôi). Lúc đó nếu tôi không nhịn thì đã bị đánh rồi. Hôm ấy tôi mà có số điện thoại của Bộ trưởng Thăng thì đã gọi phản ánh với ông ngay rồi vì quá là bức xúc” - Nguyen Van Duong:  huongnv85@yahoo.com
 
Văn minh xe bus: Xây mãi vẫn… “hổng chân tường”
TP.HCM: Thí điểm xe buýt văn minh, khách tăng 20%... (ảnh: Tuổi Trẻ) 

Cơm sôi bớt lửa…

 

Nhiều người trong chúng ta có lẽ giờ đã quá quen với những lời ngợi khen, hay nói cách khác là đã quá ngấm sâu cái “bệnh thành tích”. Vậy nên chê và tự khen thì tốt, còn tự chê và nói những lời ngợi khen, động viên người khác mới khó làm sao. Song trong những vụ việc lẽ ra có thể giải quyết rất dễ chỉ bằng một lời xin lỗi, một sự cảm thông chân thành, thì lại trở nên to chuyện một cách rất vô lý như thế, nên chăng trước tiên ta hãy tự trách mình bởi vẫn chưa thấm lời dạy của các bậc tiền nhân: Cơm sôi bớt lửa có khê bao giờ...
 

Phân tích về nguồn cơn vụ việc cụ thể này, cũng có vài ý kiến bày tỏ cảm thông, trong khi đa số lại không đứng về phía nạn nhân.

 

“Ngày 13/5 tức là hôm chủ nhật tôi là CN lái xe bus đi làm. Khi xe đến điểm đỗ gần cầu Thái Hà có 1 thanh niên lên xe, xe chạy đến giữa cầu thì lại đòi xuống xe. Khi nhân viên nhắc nhở là cần xuống ở điểm sau thì người thanh niên chửi lái xe và gọi điện cho đồng bọn đến đánh. Lái xe phải đánh xe vào đồn công an Thái Hà xin giúp đỡ. Công an mời thanh niên vào đồn, miệng hắn vẫn liên hồi chửi lái xe. Tôi là công nhân lái xe, đã gặp rất nhiều trường hợp do khách đi xe không chịu tuân thủ nội quy xe bus dẫn đến ẩu đả. Mong các ban ngành chức năng có biện pháp xử phạt những hành khách đi xe không theo sự hướng dẫn của phụ xe bus,  tránh cho chúng tôi  bị như cảnh của phụ xe bus tuyến 27 này” - Hoàng Sơn:  babylon96@yahoo.com

 

“Họ cũng chỉ là những người làm công ăn lương thôi mà…” - Nguyễn Viết Ước:  nguyenvietuoc92@gmail.com

 

“Thực ra tôi thấy lái và phụ xe buýt mới là nguyên nhân chính tạo ra bức xúc cho hành khách. Nhiều lái xe đã bị bạn đọc lên án rồi đó, thường thì do họ tỏ thái độ thiếu văn hóa, chạy ẩu, không đi đúng lộ trình (để tránh tắc đường), vượt đèn đỏ gây tai nạn cho người đi đường, thấy trộm cắp móc túi khách mà không can thiệp bảo vệ khách... nên đã  khiến cho hành khách hay có phản ứng lại. Sự việc này cũng nên xem xét thái độ của phụ xe Hậu xem có đúng mực không, có vậy mới công bằng… Tôi nghĩ có lẽ không phải ai cũng dám đương đầu với tài xế và phụ xe như anh Lâm đâu, chắc sự việc đi đến đỉnh điểm thì mới phản ứng như vậy. Đề nghị cơ quan chức năng vào cuộc mạnh mẽ, để có hình thức kỷ luật thích đáng với những lái xe và phụ xe cư xử không đúng mực. Có vậy mới lấy lại niềm tin của người dân với xe bus” – Ha Thi Ly:  haily@gmail.com

 

“Chắc không phải tự nhiên mà khách lại hành xử như vậy. Tôi có dịp được đi xe bus Sài Gòn, thấy thái độ phục vụ khách của họ nói chung khá lịch sự. Tôi nghĩ xe bus Hà Nội chắc 10 năm nữa cũng chưa được như vậy đâu” - Mã công tử: music_lover353@yahoo.com

 

“Bản  thân tôi cũng đã từng đi xe bus rất nhiều. Tôi đã tận mắt thấy phụ xe và lái xe buýt dùng những lời lẽ thiếu văn minh với hành khách, nên sự việc xảy ra như trên tôi không thấy có gì  là bất ngờ cả. Trước tiên cần xem xét lại thái độ và cách ứng xử của lái xe và nhân viên thu vé. Đừng để một bộ phận nhỏ  thiếu ý thức làm mất đi vẻ đẹp và văn minh xe bus. Nếu người dân làm sai thì phải xử phạt thật nặng, và nếu là lỗi do nhân viên công ty xe bus thì càng phải xử phạt nặng hơn” -  Tran: traihienphaply_hlu@yahoo.com

 

“Cũng có nhiều lí do. nhưng theo tôi thấy thì đa số là phụ xe ‘giận cá chém thớt’ vì chuyện gì khác trước đó. Nhiều người mới đi không biết, thì các anh phải nói để người ta hiểu chứ. Đằng này thái độ và cách nói năng toàn như là người thiếu văn hóa ấy. Lái xe thì thường tỏ ra kiêu căng, hách dịch. Đỗ xe thì không đúng, không mở cửa để người dân lên, mà nhiều lúc đỗ người ta chưa lên kịp đã cho xe đi…. Như vậy là rất coi thường tính mạng người khác… Nhiều lúc ức chế quá, tôi cũng chỉ muốn giáng cho họ 1 cú…” - Xuan Khai:  nxkhai92@gmail.com

 

Chuyện về xe bus có lẽ còn lâu mới chấm dứt, và chắc cũng phải lâu lắm nữa VN mới hình thành được mặt bằng văn minh xe bus như hiện nay nó đã tồn tại ở nhiều nước khác, để mọi người dân đều vui vẻ lựa chọn xe bus làm phương tiện giao thông chính theo như lời kêu gọi của ngành GTVT và BT Đinh La Thăng (mà chắc là ngay các nhân viên trong ngành cũng như văn phòng Bộ đều… không thể chấp hành).

 

Thanh Nguyễn