Bạn sẽ trả lời thế nào khi con thắc mắc "sao bố lại nằm trên người mẹ?"

Giáo dục giới tính: còn "đỏ mặt", lảng tránh thì còn chệch hướng

Việt Nam là một trong những quốc gia có tỷ lệ phá thai cao nhất thế giới. Theo thống kê của Vụ Sức khỏe bà mẹ trẻ em (Bộ Y tế), trung bình mỗi năm, nước ta có khoảng 300 đến 400 ngàn ca phá thai ở độ tuổi 15-19 được báo cáo chính thức. Còn theo Tổng cục Dân số, mặc dù tỷ lệ phá thai ở Việt Nam trong 10 năm trở lại đây giảm, nhưng tỷ lệ nạo phá thai ở trẻ vị thành niên, thanh niên lại có dấu hiệu gia tăng, chiếm hơn 20% các trường hợp phá thai.

Những câu chuyện đau lòng về trẻ em bị lạm dụng tình dục, thậm chí ngay tại trường học, những đứa trẻ sơ sinh bị bỏ rơi, những nữ sinh mang thai mà gia đình không hề hay biết… không phải là hiếm gặp. Gần đây nhất là một nữ sinh lớp 7 tại Bà Rịa-Vũng Tàu sinh con trong nhà tắm.

Trước thực trạng này, giáo dục giới tính cho trẻ em đóng một vai trò hết sức quan trọng, tuy nhiên, trên thực tế, điều này vẫn chưa được thực hiện một cách sát sao, hiệu quả ở Việt Nam.

Nhiều bố mẹ vẫn "đánh trống lảng" những câu hỏi của con bằng cách giải thích như "con sinh ra từ nách", được "nhặt về nuôi" hoặc là "bố lên rừng kiếm hạt giống cho mẹ và rồi con nở ra từ hạt giống ấy" vì sợ "vẽ đường cho hươu chạy". Như vậy, sẽ làm trẻ có cảm giác hoang mang về sự xuất thân của mình, đặc biệt là khi đủ lớn, trẻ sẽ phát hiện ra là bố mẹ nói không đúng và mất niềm tin ở bố mẹ. Vì thế, bố mẹ cần nói chính xác với kiến thức khoa học để giúp trẻ xâu chuỗi lại kiến thức khi lớn lên. Thà vẽ đường cho hươu chạy đúng hướng còn hơn để chúng tự chạy và mắc bẫy.

Thay vào đó, hãy giải thích cho con theo cách phù hợp từng độ tuổi. Nhà văn Hoàng Anh Tú từng chỉ ra tuyệt chiêu để đối phó với câu hỏi hóc búa của con trẻ "sao bố lại nằm trên người mẹ thế" khiến nhiều người phải tấm tắc. Với trẻ 3 tuổi, có thể nói đó là sự chia sẻ tình yêu giữa người lớn. Ở độ tuổi nào chúng ta sẽ có cách âu yếm riêng dành cho người mà mình yêu thương.

Khi trẻ 5-7 tuổi, hãy nói với con đó là chuyện thường ngày của những cặp vợ chồng yêu thương nhau như nụ hôn, những cái ôm. Tất cả các bố mẹ đều làm như thế. Sau này khi con lớn lên, con cưới vợ, cưới chồng, con cũng sẽ làm thế. Cha mẹ cũng không cần phải đi sâu vào việc như thế có nghĩa là như thế nào mà chỉ cần chia sẻ với con về niềm hạnh phúc của mình.

Với trẻ 9 tuổi, cha mẹ luôn phải giữ bình tĩnh để nói con về tình yêu và tình dục. Tình yêu là cảm xúc giữa nam với nữ. Tình dục là một phần trong tình yêu, khi hai con người ấy đủ chín chắn, trưởng thành và chịu trách nhiệm với những gì mình làm. Là khi họ có những cam kết lâu dài với nhau, như bố và mẹ.

Con lớn hơn, có thể giúp con hiểu về tình dục an toàn, mối quan hệ lành mạnh, chọn lọc phòng tránh những thông tin "đen".

Không nên phó mặc cho nhà trường

Ở nhiều nước, giáo dục giới tính được đưa vào từ bậc mầm non. Tại Thái Lan, đây còn được coi là một môn thi tốt nghiệp. Tuy nhiên, ở Việt Nam, đến nay vẫn chưa có được một chương trình giáo dục giới tính hoàn chỉnh mà chỉ là lồng ghép trong các môn như giáo dục công dân, sinh học, kỹ năng sống, chương trình ngoại khóa.

Khi giảng các vấn đề nhạy cảm, không ít giáo viên còn ngượng ngùng đỏ mặt. Học sinh thì xấu hổ, cười rúc rích và rồi không dám mạnh dạn hỏi thêm. Trong khi đó, ngày nay, giới trẻ dễ dàng tiếp cận mọi thông tin trên internet, mạng xã hội nên việc mò mẫm tìm hiểu về giáo dục giới tính, sức khỏe sinh sản mà không có định hướng rõ ràng, phù hợp sẽ dễ dẫn đến hậu quả khôn lường cho bản thân và xã hội.

Cha mẹ không nên phó mặc việc giáo dục giới tính là nhiệm vụ của nhà trường mà cần nhận thức rõ rằng, cha mẹ chính là người thầy đầu tiên và gia đình là ngôi trường đầu tiên của con để có cách phối hợp chặt chẽ, hiệu quả với các thầy cô.

Thay vì sốc, choáng váng trước việc con vụng trộm xem phim người lớn, yêu đương sớm hay có thai ngoài ý muốn dù con khá nghe lời, chăm học… thì hãy bắt tay vào giáo dục giới tính cho con càng sớm càng tốt chứ đừng nghĩ đến tuổi dậy thì mới cần thiết. Nếu không những điều này có thể sẽ xảy ra với con bạn và rồi, sẽ không ngạc nhiên khi gặp những câu chuyện buồn như thiếu nữ vắt chanh vào vùng kín sau khi quan hệ và hậu quả là vẫn mang bầu…

Cha mẹ không nên tặc lưỡi rằng, trước kia mình có được giáo dục giới tính gì nhiều mà cũng có sao đâu. Nếu thế là cái nhìn thiếu chín chắn và thiếu trách trách nhiệm vì mỗi giai đoạn phát triển có một môi trường sống khác nhau. Ở thời của cha mẹ thì lấy đâu ra internet, máy tính bảng, mạng xã hội…còn giờ đây thì chỉ cần vài phút lướt màn hình là con trẻ tiếp cận cả thế giới, trong đó là một mớ hỗn độn tốt xấu. Chính vì thế, chúng cần được chỉ bảo để tránh những nguy cơ.

Nhiều cha mẹ đầu tư hết lớp học thêm nọ đến khóa học kia cho con, chạy đua với các tiêu chí để con du học, nhưng lại chưa thực sự để tâm đến việc dạy con biết bảo vệ, "sử dụng" cơ thể mình một cách an toàn, lành mạnh. Những thời khóa biểu dày đặc tiết Toán, Anh, Văn nhưng vẫn chưa thực sự chú trọng những chương trình như giáo dục thể chất, giáo dục công dân, giáo dục giới tính…

Đã đến lúc xem giáo dục giới tính, sức khỏe sinh sản là một môn học bắt buộc ở nhà trường. Ngoài giáo trình chuẩn, khoa học, giáo viên phải là các chuyên gia có kinh nghiệm. Cha mẹ và thầy cô phải sẵn sàng bước vào thế giới của con trẻ, lắng nghe và chia sẻ với chúng thay vì đỏ mặt, lảng tránh.