Tự chủ công nghệ lõi giúp Việt Nam vươn lên trong chuỗi giá trị toàn cầu

Ngành công nghiệp điện tử Việt Nam đã ghi nhận một năm 2024 đầy ấn tượng với kim ngạch xuất khẩu đạt 134,5 tỷ USD, đóng góp hơn 1/3 tổng kim ngạch xuất khẩu Quốc gia.

Trong đó, nhóm hàng máy vi tính, sản phẩm điện tử và linh kiện đạt 72,6 tỷ USD, tăng 26,6% so với cùng kỳ, trong khi nhóm điện thoại và linh kiện đạt 53,9 tỷ USD, tăng gần 3%.

Tuy nhiên, bên cạnh những thành tựu về quy mô sản xuất và xuất khẩu, ngành điện tử vẫn đối mặt với thách thức cố hữu: giá trị gia tăng nội địa còn ở mức thấp.

Làm chủ công nghệ lõi: Chìa khóa bứt phá

Tại Đại hội Đại biểu Đoàn TNCS Hồ Chí Minh Tập đoàn Bưu chính Viễn thông Việt Nam (VNPT) lần thứ XXIV, nhiệm kỳ 2025-2030, nhiều tham luận đã tập trung vào các vấn đề trọng tâm trong kỷ nguyên số.

Trong đó, làm chủ công nghệ lõi, phát triển công nghệ xanh và chuyển đổi số bền vững được xác định là chìa khóa giúp Việt Nam bứt phá và khẳng định vị thế trong chuỗi giá trị toàn cầu.

Hiện tại, khu vực doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài (FDI) đảm nhận toàn bộ hoạt động xuất khẩu điện thoại và linh kiện tại Việt Nam. Tuy nhiên, khoảng 80% giá trị linh kiện vẫn phải nhập khẩu, cho thấy sự phụ thuộc lớn vào nguồn cung nước ngoài.

Việt Nam chủ yếu tham gia vào công đoạn gia công, lắp ráp trong chuỗi giá trị toàn cầu, trong khi các công nghệ đòi hỏi tri thức cao như nghiên cứu và phát triển, thiết kế phần lớn vẫn do các quốc gia phát triển nắm giữ. Sự phụ thuộc này không chỉ làm giảm lợi nhuận thực tế mà còn tiềm ẩn nhiều rủi ro gián đoạn chuỗi cung ứng.

Sáng kiến công nghệ từ đội ngũ kỹ sư trẻ VNPT

Đại hội cũng ghi nhận nhiều sáng kiến do đội ngũ kỹ sư trẻ của VNPT IT nghiên cứu và phát triển.

Các hoạt động này nhằm cụ thể hóa Nghị quyết số 57 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia, với trọng tâm khuyến khích thanh niên tham gia nghiên cứu khoa học, ứng dụng công nghệ và đổi mới sáng tạo trong thực tiễn.

Nhiều nền tảng được xây dựng dựa trên các công nghệ nhận dạng khuôn mặt, giấy tờ và xử lý giọng nói tiếng Việt, với mục tiêu hỗ trợ các hoạt động xác thực và quản lý thông tin trong nhiều lĩnh vực khác nhau.

Giải pháp VNFace đã được ứng dụng thử nghiệm trong các đô thị thông minh, tài chính - ngân hàng và chăm sóc khách hàng tự động. Việc phát triển mô hình nhận dạng khuôn mặt và tối ưu thuật toán ngôn ngữ tiếng Việt được đánh giá là bước tiến quan trọng giúp tăng độ chính xác, tốc độ xử lý và tính bảo mật của các hệ thống tương tác số.

Những sáng kiến này thể hiện nỗ lực của lực lượng kỹ sư trẻ trong việc tiếp cận công nghệ mới, giải quyết các bài toán thực tiễn của quá trình chuyển đổi số.