Ông Đặng Hùng Võ: Không thể cứ "phớt lờ" chính sách thuế bất động sản

Diễn đàn Kinh tế - xã hội 2022 được khai mạc sáng nay (18/9) gồm hai phiên thảo luận chuyên đề. Trong đó, phiên 1 thảo luận về đẩy mạnh cải cách thể chế, hoàn thiện chính sách về đất đai, giải pháp quan trọng trong phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội.

Phát biểu tại phiên thảo luận, GS. Đặng Hùng Võ - Nguyên Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường - nhắc tới vấn đề giá đất như một trọng tâm cần giải quyết thấu đáo khi bàn về sửa Luật Đất đai.

Ông Võ cho biết hiện vẫn có những tranh luận xung quanh vấn đề này. Một số ý kiến cho rằng "làm gì có giá đất thị trường". Ông Võ nói, chúng ta đừng lầm lẫn giá trị đất đai trên thị trường với giá trị giao dịch từng thương vụ một. Bởi giá từng thương vụ là con số bấp bênh.

Ông Võ định nghĩa, giá thị trường là kết quả của bài toán ước lượng giá trị dựa vào số liệu thống kê. Theo đó, cơ quan Nhà nước cần lập cơ sở dữ liệu và sử dụng phần mềm xử lý để tính toán, xác lập giá đất thị trường được cơ quan, có được mức độ tin cậy.

Tham luận ở diễn đàn, ông cũng có nhiều băn khoăn về vấn đề thuế bất động sản. Theo ông, thuế bất động sản thấp là nguyên nhân chính dẫn tới tệ nạn đầu cơ nhà đất, tích trữ tiền tiết kiệm vào nhà đất. Từ đây, các cơn sốt giá bất động sản hình thành, tích tụ bong bóng, tạo giá ảo làm giá nhà đất ngày càng cao.

Tuy nhiên, quan sát từ ông Võ, mỗi lần kiến nghị về thuế bất động sản được đưa ra lại làm công luận ồn ào nhưng rồi lại im ắng với nhiều giải thích khác nhau. "Như vậy, có thể nói yêu cầu về đổi mới thuế bất động sản trong Nghị quyết 19-NQ/TW (2012) không được thực hiện, kể cả thực hiện nghiên cứu để xác định lộ trình triển khai. Câu hỏi được đặt ra là "vì sao?", ông Võ đặt vấn đề,

Nghị quyết 18-NQ/TW vừa ban hành đã đưa ra những đổi mới về công cụ thuế bất động sản với các nội dung chủ yếu. Cụ thể như rà soát và xây dựng chính sách, pháp luật về thuế sử dụng đất theo thông lệ quốc tế, phù hợp với hoàn cảnh Việt Nam và tạo lộ trình hợp lý; đánh thuế cao vào người có nhiều đất, nhiều nhà ở, đầu cơ đất, chậm đưa đất vào sử dụng, bỏ đất hoang; ưu đãi thuế đối với lĩnh vực, địa bàn ưu đãi đầu tư, hộ nghèo, đồng bào dân tộc thiểu số...

Ông Đặng Hùng Võ nhận xét, như vậy chính sách thuế bất động sản đã rõ hơn trước đó, có thuế cao đối với những nhóm này, nhưng thuế lại thấp đối với những nhóm khác.

"Vấn đề còn lại là thống nhất ý chí trong bộ máy Nhà nước để thực hiện Nghị quyết này, không lặp lại tình trạng 10 năm qua "phớt lờ" chính sách thuế bất động sản đã đặt ra", ông nhấn mạnh.

Trong khi đó, chia sẻ tại phiên thảo luận, GS.TS. Hoàng Văn Cường - Phó hiệu trưởng Trường Đại học Kinh tế Quốc dân - cho rằng cần có cơ chế phân phối và điều tiết địa tô chênh lệch hình thành do thay đổi mục đích sử dụng đất khi thu hồi đất có mục đích sử dụng mang lại sức sinh lợi thấp, giao cho nhà đầu tư kèm theo quyết định cho phép thay đổi sang mục đích sử dụng đất có sức sinh lợi cao.

Về tác động của quy hoạch đến biến động của thị trường bất động sản, ông Cường nêu rõ, việc thực hiện kế hoạch sử dụng đất đã quy hoạch cho mục tiêu phát triển các công trình bất động sản là việc cung cấp yếu tố đầu vào quan trọng nhất - là không gian cho phát triển bất động sản.

"Việc nắm chắc quy hoạch dài hạn và tiến độ, lộ trình, kế hoạch thực hiện hàng năm các nội dung đã quy hoạch sẽ định hướng cho nhà đầu tư đánh giá đúng và phân biệt rõ những giá trị kỳ vọng và mức độ hiện thực hóa giá trị kỳ vọng đó", ông Cường nói.

Theo vị này, sự thay đổi phương án quy hoạch đất đai hoặc thay đổi kế hoạch triển khai thực hiện quy hoạch sử dụng đất không chỉ làm thay đổi kỳ vọng của nhà đầu tư đồng thời làm thay đổi các điều kiện vị thế tiềm năng của bất động sản và tất yếu tạo ra sự biến động của khu vực có liên quan.

Do đó, theo ông, việc công khai quy hoạch, quản lý chặt chẽ quy hoạch đã phê duyệt, tránh những thay đổi làm phá vỡ tính đồng bộ, tổng thể của khu vực sẽ góp phần ổn định các chương trình phát triển thị trường bất động sản.