Những tác phẩm nghệ thuật từ đất sét

Châu Anh

(Dân trí) - Là một trong những quốc gia có nền văn hóa gốm sứ lâu đời nhất thế giới, những món đồ được tạo thành từ đất sét đến từ Nhật mang phong vị tinh tế và chân thật đáng ngạc nhiên.

Từ rất lâu về trước, đồ đất nung ở Nhật Bản được sản xuất không chỉ phục vụ cho sinh hoạt hàng ngày, mà còn sử dụng trong các nghi lễ. Vào thế kỷ VIII, từ thời nhà Đường - Trung Quốc, các kỹ thuật tráng men đầu tiên đã du nhập vào Nhật Bản và sau đó được kết hợp, phát triển theo phong cách riêng của những người thợ thủ công Nhật Bản.

Trong suốt nhiều thế kỷ, đồ gốm, sứ luôn giữ vị trí quan trọng và mang ý nghĩa lịch sử. Đặc biệt, với sự ra đời của văn hóa "trà đạo" Nhật Bản ở thế kỷ IX, vật liệu này ngày càng trở nên phổ biến.

Ngoài ra, một lượng lớn đồ sứ sản xuất tại Nhật Bản đã được người Hà Lan xuất khẩu sang châu Âu, khiến các sản phẩm của Nhật Bản trở nên khá nổi tiếng ở phương Tây, trong đó nổi tiếng nhất là đồ Arita. Vì đồ sứ được xuất khẩu từ cảng Imari thuộc tỉnh Saga, nên còn được gọi là đồ sứ Imari. Bên cạnh đồ sứ chất lượng cao rất được ưa thích ở nước ngoài và trong nước, tại Nhật, người dân vẫn thường xuyên sử dụng đồ đất nung tráng men.

Những tác phẩm nghệ thuật từ đất sét - 1

Đồ gốm đã có mặt từ rất lâu tại Nhật Bản.

Sự độc đáo của đồ gốm, sứ Nhật Bản

Để làm đồ gốm, những người thợ phải nung vật liệu làm từ đất sét được phủ bởi một lớp men gốm trong nhiệt độ cao. Men gốm là một chất lỏng hóa học được phủ lên bề mặt để ngăn hơi ẩm xâm nhập, đồng thời tạo ra bề mặt mịn và sáng bóng.

Đồ đất nung không chỉ có tính thẩm mỹ mà còn rất bền, đó chính là lý do tại sao nó rất được coi trọng trong trà đạo Nhật Bản. Người Nhật tin rằng, những món đồ gốm đại diện cho triết lý của wabi-sabi, thứ tượng trưng cho vẻ đẹp hoàn hảo trong những điều không hoàn hảo. Điều này xuất phát từ một hiện tượng thực tế bởi bề mặt đất nung thường không đồng đều, có đốm và đôi khi bị sứt mẻ.

Đồ sứ được làm bằng cách nung khoáng sét dạng bột trộn với đất sét ở nhiệt độ cao. Vì những chất liệu này tương tự như thủy tinh, đồ sứ trở nên cứng hơn nhiều so với đồ gốm sau khi nung. Mỏng, tinh tế nhưng chắc chắn chính là nét đẹp riêng biệt của những món đồ sứ. Việc trang trí đồ sứ cũng vô cùng cầu kỳ, bao gồm các chi tiết từ đơn giản đến phức tạp, từ đơn sắc đến đa dạng.

Những tác phẩm nghệ thuật từ đất sét - 2

Đồ sứ rất được ưa thích tại Nhật Bản và các quốc gia phương Tây trên thế giới.

Quy trình sản xuất chung của đồ gốm và sứ

Những tác phẩm nghệ thuật từ đất sét - 3

Để hoàn thiện một món đồ gốm sứ cần rất nhiều công đoạn và đòi hỏi sự tỉ mỉ của người thợ thủ công.

1. Tạo hình vật liệu gốm hoặc sứ bằng tay, bánh xe của thợ gốm hoặc khuôn.

2. Làm khô miếng định hình.

3. Nung ở nhiệt độ trong khoảng 800 đến 900 độ, một quá trình được gọi là nung không tráng men.

4. Vẽ một bức tranh trên mảnh, được gọi là bức tranh tráng men.

5. Phủ men.

6. Sử dụng nhiên liệu là củi hoặc khí đốt để đốt ở nhiệt độ từ 1.200 đến 1.300 độ - cái người ta gọi là nung bằng quả cầu.

7. Dùng bút lông hoặc bản in lên các bức tranh trên bề mặt nhẵn của đất sét thô sau khi nung. Đây được gọi là quá trình sơn phủ.

8. Hạ lửa bức tranh ở khoảng 800 độ để đặt các bức tranh tráng men vào tác phẩm.

9. Thưởng thức kiệt tác đã hoàn thành của bạn.

Những phog cách gốm sứ Nhật Bản

Có rất nhiều nhà sản xuất đồ gốm và sứ nổi tiếng trên khắp Nhật Bản, bên cạnh các đồ Arita nói trên. Ví dụ như đồ gốm Bizen được biết đến với phong cách đồ gốm không tráng men, sử dụng kỹ thuật có tên gọi "Diêu biến" (diêu là lò, biến là biến đổi) nghĩa là để cho màu gốm tự biến đổi trong lò nung. Trong khi đó, đặc trưng của đồ gốm Higa là màu sắc tông cam. Lớp tráng men màu xanh lá cây và các hoa văn hình học đẹp mắt là đặc điểm đặc trưng của đồ gốm Oribe, và đồ Shiragaki đặc biệt nổi tiếng với việc sản xuất các bức tượng nhỏ tanuki.

Mua đồ gốm sứ ở đâu?

Những tác phẩm nghệ thuật từ đất sét - 4

Những món đồ gốm được bày bán trên khắp các gian hàng bách hóa và siêu thị với chất lượng và mức giá khác nhau để khách hàng có thể lựa chọn.

Những sản phẩm tuyệt vời này có thể được mua ở mọi cửa hàng bách hóa và siêu thị lớn, với nhiều chất lượng và mức giá khác nhau. Các khu vực sản xuất nổi tiếng, chẳng hạn như Kasama ở tỉnh Ibaraki và Mashiko ở tỉnh Tochigi, thuộc ngoại ô Tokyo, thường có các cửa hàng đặc sản và chợ bán các sản phẩm nổi tiếng của họ. Chỉ cần với một chút kiến thức lịch sử và thẩm mỹ về đồ gốm Nhật Bản, chắc chắn việc đi dạo trong một khu chợ như thế này sẽ đem lại cho bạn trải nghiệm văn hóa hoàn toàn khác biệt.