Chuyên gia: Người dân ngại vay mua nhà vì giá neo rất cao

Tại Diễn đàn "Để thị trường bất động sản trở lại lành mạnh và phát triển" do Đài Phát thanh và Truyền hình Hà Nội tổ chức sáng 16/11, nhiều chuyên gia đã đưa ra ý kiến về vấn đề giá nhà tăng cao trong thời gian qua.

TS Cấn Văn Lực, chuyên gia Kinh tế trưởng BIDV, cho rằng, thị trường bất động sản đang phục hồi nhưng còn chậm và không đồng đều giữa các phân khúc, khu vực. Trong 3 quý đầu năm, tốc độ tăng trưởng ngành kinh doanh bất động sản đạt 2,7%, mặc dù năm 2022 đạt 6,2%. 

Theo ông, tính đến hết tháng 9, dư nợ tín dụng bất động sản đạt 3,15 triệu tỷ đồng, chiếm gần 21% tổng dư nợ nền kinh tế. Trong đó, cho vay kinh doanh bất động sản tăng 16%, còn cho vay mua nhà ở chỉ tăng 4,6%.

Mặc dù cải thiện so với năm ngoái, nhưng mức tăng này vẫn thấp. Diễn biến cho thấy nhu cầu vốn đang tập trung vào phía cung thị trường, tức các nhà phát triển, đầu tư bất động sản. Trong khi đó, người dân ít có nhu cầu vay mua nhà đất.

Ông Lực cho rằng, lãi suất không phải nguyên nhân của tình trạng trên. Bởi thời gian qua, mặt bằng lãi suất cho vay mua nhà xuống mức rất thấp, giảm khoảng 3% so với năm ngoái. 

"Lý do chính của người dân ít có nhu cầu vay mua nhà là giá nhà vẫn neo ở ngưỡng rất cao, dù nhiều chủ đầu tư tung ra các chính sách kích cầu, ưu đãi thời gian qua. Trong khi công việc, thu nhập của người dân thực tế vẫn rất khó khăn nên họ ngại phải vay một khoản tiền lớn để có thể sở hữu nhà ở. Người dân thấy giá nhà quá cao nên họ phải chọn cách trì hoãn và chờ đợi thị trường có sản phẩm giá phải chăng", ông nêu.

Ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TPHCM (HoREA) cho rằng, thị trường bất động sản đang có nhiều chuyển biến tích cực, dù tốc độ còn chậm nhưng điều này đã phản ánh những chính sách đúng đắn, giải pháp kịp thời của Chính phủ và các ngành chức năng. 

Trong thời gian tới, với những kỳ vọng vào việc hoàn thiện của hệ thống văn bản pháp luật thị trường sẽ có bước tiến mới như Quốc hội đã Trình Chính phủ về dự thảo Nghị quyết thí điểm thực hiện nhà ở thương mại thông qua thỏa thuận quyền sử dụng đất. Nếu việc này được thông qua các dự án sẽ được khơi thông, doanh nghiệp sẽ được tháo gỡ khó khăn về hướng tiếp cận đất đai.

Theo ông, một thực trạng mà thị trường bất động sản đang gặp phải là cơ cấu sản phẩm nhà ở đang chưa hợp lý, thiếu nhà giá rẻ, nhà ở vừa túi tiền. Riêng TPHCM, từ năm 2021 đến nay phân khúc nhà ở dưới 3 tỷ đồng hoàn toàn vắng mặt trên thị trường. Còn nhà ở xã hội, đến nay cũng chỉ có khoảng trên dưới 12.000 căn.

"Nhà cao cấp áp đảo thị trường trong khi sản phẩm bình dân vắng bóng dẫn đến thị trường phát triển thiếu ổn định và bền vững", ông Châu nói.

TS Nguyễn Văn Khôi, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản Việt Nam (VNREA), cho biết vấn đề thiếu nguồn cung, chênh lệch giữa các phân khúc bất động sản và giá cả tăng làm cho khả năng tiếp cận nhà ở của người mua có thể giảm, đặc biệt là phân khúc nhà ở phù hợp thu nhập. Một trong các nguyên nhân xuất hiện dấu hiệu "tạo nhiệt" là tình trạng đầu cơ đất đai, đẩy giá nhà ở và phát sinh giao dịch bất động sản thiếu minh bạch.

Theo ông, điều này đòi hỏi chính quyền địa phương có phương thức điều tiết thị trường, quản lý, giám sát chặt chẽ việc tổ chức đấu giá đất và đặc biệt là quản lý, giám sát, xử lý vi phạm của lực lượng môi giới bất động sản…

Ông Lê Hoàng Châu cũng cho rằng cần thiết xây dựng và áp dụng chính sách thuế bất động sản bởi công cụ này sẽ điều tiết thị trường khi bị đầu cơ sốt nóng hoặc khi khó khăn, đóng băng. Tuy nhiên, ông lưu ý cần có nguồn lực xây dựng cơ sở dữ liệu giao dịch và giá bất động sản chính xác, thường xuyên cập nhật, tạo cơ sở áp dụng.

Đồng quan điểm đó, PGS.TS Ngô Trí Long, chuyên gia kinh tế cho rằng, chính sách thuế là một công cụ quan trọng để điều tiết thị trường bất động sản, giúp duy trì sự ổn định, khuyến khích đầu tư và phát triển bền vững. 

"Việc đánh thuế sẽ giảm tình trạng đầu cơ và tăng cường tính ổn định thị trường bất động sản. Việc áp dụng thuế chuyển nhượng giúp làm giảm sự tham gia của các nhà đầu cơ, vốn chỉ tìm cách tạo ra lợi nhuận nhanh chóng mà không có giá trị lâu dài cho nền kinh tế. Thị trường sẽ trở nên ổn định hơn, tránh được các cơn sốt đất và bong bóng bất động sản", ông Long nói.