Vụ thi hành án kỳ quặc tại quận Ba Đình: Người dân mất nhà trong “tích tắc”?

Như Dân trí đã thông tin, tài sản nhà đất tại số 10 Kim Mã (nay là số 194 Kim Mã) vốn là nhà đất mà gia đình ông Mai Công Ích đã mua, sử dụng 18 năm nay nhưng bỗng nhiên lại được Cục THADS TP Hà Nội thu hồi để tiến hành kê biên, bán đấu giá.

Thoả thuận mua nhà đất của ông Ích cùng bà Lâm, bà Oanh ngày 16/01/1999, dưới sự chứng kiến của Đội THA quận Ba Đình là không trái quy định pháp luật, phù hợp với nguyên tắc của luật pháp đối với việc dân sự, đó là tôn trọng sự thỏa thuận giữa các bên nếu thỏa thuận đó không vi phạm pháp luật, không trái đạo đức xã hội và không xâm phạm tới lợi ích của người thứ ba là những người được thi hành án còn lại. Nhưng nay, khối tài sản này lại bị đem ra kê biên, bán đấu giá lại khiến gia đình ông Ích lâm vào cảnh khốn cùng khi không còn nơi tá túc.

Theo luật sư Nguyễn Đào Tơ - Công ty Luật TNHH Đông Hà Nội, thì rõ ràng qúa trình giải quyết vụ việc thi hành án nhà 194 Kim Mã tồn tại rất nhiều sai phạm, cụ thể:

“Cục THADS thành phố Hà Nội tiếp tục phạm sai lầm trong quá trình giải quyết khiếu nại và thi hành án.

Trước những dấu hiệu sai phạm của cơ quan THA quận Ba Đình, gia đình ông Ích đã liên tục có Đơn thư khiếu nại tới các cơ quan chức năng. Tuy nhiên trong quá trình giải quyết khiếu nại và thi hành án, Cục THADS thành phố Hà Nội tiếp tục phạm những sai lầm nghiêm trọng gây ảnh hưởng trực tiếp đến quyền và lợi ích hợp pháp của gia đình ông Mai Công Ích, cụ thể:

Một là, trong quá trình giải quyết khiếu nại, mặc dù có đầy đủ các căn cứ để chứng minh kết quả thi hành án của chấp hành viên là vi phạm pháp luật nhưng Cục THADS thành phố Hà Nội không những không chấn chỉnh việc làm sai của cấp dưới, điều chỉnh cho phù hợp pháp luật mà còn chấp thuận cho các quyết định sai lầm đó bằng việc ra Quyết định giải quyết khiếu nại số 09/QĐ.GQKN-CTHADS ngày 10/12/2015 về việc không chấp thuận Đơn khiếu nại của ông Mai Công Ích.

Hai là, Cục THADS TP Hà Nội lấy đơn yêu cầu THA của bà Nguyễn Thị Kim Oanh làm căn cứ ra quyết định THA số 1187/QĐ-THADS ngày 11/8/2009 là không đúng quy trình thi hành án theo quy định của pháp luật, bởi Quyết định thi hành án số 214/THA ngày 02/5/1998 của THADS quận Ba Đình đã được thi hành xong, bà Oanh đã ký vào nội dung thỏa thuận thực hiện thi hành án và không có khiếu nại gì. Sau đó, bà Oanh đã cùng các con sang định cư tại CHLB Đức và mất năm 2010. Trường hợp này, thủ trưởng cơ quan thi hành án phải ra Quyết định đình chỉ thi hành án theo Điều 50 Luật Thi hành án mới đúng quy định pháp luật.

Ba là, Cục trưởng Cục Thi hành dân sự TP Hà Nội Lê Quang Tiến đã có hành vi sai phạm khi ra Quyết định thi hành án số 1185 ngày 11/8/2009 theo Đơn yêu cầu của ông Ích mặc dù ông Ích không có đơn yêu cầu Thi hành án. Theo thông tin mà gia đình ông Ích cung cấp thì vào năm 1998, chỉ có duy nhất bà Oanh có Đơn yêu cầu THA mà không có Đơn yêu cầu THA của đương sự nào khác. Vậy căn cứ vào đâu mà Cục trưởng Cục thi hành án Lê Quang Tiến lại ban hành các Quyết định THA số 1187 và Quyết định THA số 1185.

Bốn là, quá trình giải quyết thi hành án theo Quyết định số 1187/QĐ-THADS ngày 11/8/2009 và Quyết định số 1185/QĐ-THA ngày 11/8/2009, chấp hành viên ra quyết định kê biên 2,4m² đất tại 194 Kim Mã nhưng lại không xác định diện tích đó thuộc quyền sử dụng của ai.

Ngày 08/12/2015, Cục thi hành án dân sự thành phố Hà Nội ra thông báo số 592/TB-CTHA về việc cưỡng chế thi hành án đối với bà Lâm bằng biện pháp cưỡng chế kê biên quyền sử dụng diện tích đất 2,4 m² nằm trong diện tích đất 22,4 m² của bà Lâm tại số nhà 194 Kim Mã, quận Ba Đình, thành phố Hà Nội. Tuy nhiên, trong Bản án số 50/ DSPT ngày 10/4/1998 của TAND thành phố Hà Nội xác định diện tích đất của bà Lâm có 20 m² và thực tế thỏa thuận tại thời điểm đó cũng chỉ có 20 m² đất. Sau khi thỏa thuận xong, ông Ích tiếp tục sử dụng và xây nhà, đóng thuế sử dụng đất trên mảnh đất đó gần 20 năm. Nay khi tiến hành đo đạc thì phát hiện diện tích đất dôi ra 2,4 m² so với Bản án. Vậy 2,4m² đất ở đâu ra? Thuộc quyền sử dụng của ai? Cơ quan Thi hành án chưa làm rõ mà vội vã xác định đó là diện tích thuộc quyền sử dụng của bà Lâm, tiến hành kê biên, bán đấu giá toàn bộ ngôi nhà là việc làm sai phạm ảnh hưởng trực tiếp đến quyền và lợi ích hợp pháp của gia đình ông Ích, vi phạm trình tự, thủ tục thi hành án.

Năm là, sau khi kê biên, Cục Thi hành án ký hợp đồng với tổ chức đấu giá để tiến hành bán đấu giá tài sản trên là vi phạm về mặt chủ thể. Theo quy định tại Khoản 1 Điều 26 Nghị định số 17/2010/NĐ-CP của Chính Phủ về Bán đấu giá tài sản ngày 04/3/2010 thì:

Điều 26. Ký kết hợp đồng bán đấu giá tài sản

1. Trong trường hợp bán đấu giá một số loại tài sản dưới đây thì các bên ký kết hợp đồng bán đấu giá tài sản được xác định như sau:

a) Tài sản để thi hành án thì hợp đồng bán đấu giá tài sản được ký kết giữa chấp hành viên có thẩm quyền xử lý tài sản đó với tổ chức bán đấu giá chuyên nghiệp…

Như vậy, chủ thể ký hợp đồng đấu giá là Chấp hành viên thụ lý chứ không phải Trưởng thi hành án. Do đó, cần xem xét tính vô hiệu về mặt chủ thể của hợp đồng này.

Nhận thấy, trong vụ việc thi hành án nhà 194 Kim Mã, tồn tại nhiều sai phạm cần được xem xét, thanh tra làm rõ. Là người bỏ một số tiền lớn ra mua tài sản nhà đất và đã ở ổn định hơn 18 năm, nay tài sản của gia đình ông Ích bỗng nhiên bị kê biên, bán đấu giá dù không hề có Đơn yêu cầu thi hành án của những người liên quan. Bất bình trước những sai phạm này, ông Ích đã nhiều lần gửi Đơn thư tố cáo nhưng sự việc hiện vẫn chưa được giải quyết dứt điểm, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến quyền và lợi ích hợp pháp của gia đình ông Ích.

Ông Mai Công Ích cho biết: “Ngày 25/4/2016, tôi đã làm đơn tố cáo ông Lê Quang Tiến - Cục trưởng Cục THADS thành phố Hà Nội và ông Phan Việt Bình, chấp hành viên gửi đến Thanh tra Bộ Tư pháp, Tổng cục THADS, Viện kiểm sát nhân dân tối cao… Ngày 13/6/2016, trong buổi làm việc với đại diện Tổng cục THADS, tôi được khuyên tôi tập trung vào việc giải quyết khiếu nại, tạm rút đơn tố cáo ông Lê Quang Tiến, nếu sau này tôi muốn tố cáo tiếp vẫn được. Tuy nhiên, ngày 06/10/2016, tôi tiếp tục làm đơn tố cáo ông Tiến và ngày 19/10/2016 làm Đơn tố cáo ông Phan Việt Bình. Hiện tôi đang đợi kết quả giải quyết và xử lý của các cơ quan chức năng”.

Uỷ ban Tư pháp Quốc hội có Công văn số 3393/UBTP13 gửi Bộ Trưởng Bộ Tư pháp cho biết: Uỷ ban tư pháp nhận được đơn của ông Mai Công Ích, sinh năm 1956, trú tại số 194 Kim Mã, quận Ba Đình, Hà Nội tố cáo ông Lê Quang Tiến, Cục trưởng và ông Phan Việt Bình, Chấp hành viên Cục thi hành án dân sự (THADS) thành phố Hà Nội vi phạm pháp luật trong việc tổ chức thi hành bản án số 50/DSST ngày 10/4/1998 của Toà án nhân dân thành phố Hà Nội.

“Theo nội dung đơn tố cáo, ông Ích cho rằng, thoả thuận thi hành án giữa ông, bà Nguyễn Thị Kim Oanh (người được thi hành án) với người phải thi hành án là bà Đặng Thị Lâm ngày 16/01/1999 do Đội trưởng Đội THADS quận Ba Đình thực hiện, đã được các bên thực hiện xong, cơ quan thi hành án dân sự đã thu tiền và chi trả cho nhiều người, đến ngày 05/4/2007 (sau hơn 08 năm) Trưởng THADS quận Ba Đình lại ra Quyết định số 602.1/THA huỷ biên bản thoả thuận thi hành án nói trên, ông không biết và cũng không được nhận Quyết định 602.1/THA.

Qúa trình giải quyết khiếu nại, ông đã yêu cầu nhưng tại Quyết định giải quyết khiếu nại số 09/QĐ.GQKN-CTHADS ngày 10/12/2015 của Cục trưởng Cục THADS thành phố Hà Nội và Quyết định giải quyết khiếu nại số 188/QĐ-TCTHADS ngày 03/02/2016 của Tổng cục trưởng Tổng cục THADS Bộ Tư pháp đều không đề cập đến trách nhiệm của cán bộ và cơ quan THADS quận Ba Đình trong việc công nhận và thực hiện thoả thuận thi hành án ngày 19/01/1999, không đề cập đến quyền lợi của ông khi ông đã thực hiện xong biên bản thoả thuận thi hành án ngày 19/01/1999”.

Từ đó, Uỷ ban tư pháp của Quốc hội đề nghị Bộ trưởng Bộ Tư pháp chỉ đạo xem xét, giải quyết vụ việc theo thẩm quyền, đúng quy định của pháp luật, trả lời đương sự, đồng thời thông báo kết quả giải quyết đến Uỷ ban tư pháp của Quốc hội.

Sau khi báo Dân trí thông tin sự việc Cục thi hành án dân sự TP Hà Nội thu hồi lại nhà đất tại số 10 Kim Mã (nay là số 194 Kim Mã), vốn là nhà đất mà gia đình ông Mai Công Ích đã mua, sử dụng 18 năm nay để tiến hành kê biên, bán đấu giá bất thường, Tổng cục Thi hành án dân sự đã có công văn yêu cầu Cục trưởng Cục thi hành án TP Hà Nội làm rõ và báo cáo.

Dân trí sẽ tiếp tục thông tin đến bạn đọc.

Anh Thế (thực hiện)