Bài 8:
Uỷ ban Tư pháp Quốc hội đề nghị Bộ trưởng Bộ Tư pháp giải quyết tố cáo Cục trưởng Cục thi hành án Hà Nội
(Dân trí) - Liên quan đến việc thi hành án căn nhà số 10 Kim Mã (nay là số 194 Kim Mã), Cục thi hành án dân sự TP Hà Nội đã thu hồi lại nhà đất tại địa chỉ này cũng là nhà đất mà gia đình ông Mai Công Ích đã sử dụng 18 năm nay để tiến hành kê biên, bán đấu giá lại. Sau khi ông Ích có đơn tố cáo ông Lê Quang Tiến - Cục trưởng Cục Thi hành án TP Hà Nội, Uỷ ban Tư pháp Quốc hội đề nghị Bộ trưởng Bộ Tư pháp xem xét, giải quyết.
Uỷ ban Tư pháp Quốc hội vừa có Công văn số 3393/UBTP13 gửi Bộ Trưởng Bộ Tư pháp cho biết: Uỷ ban tư pháp nhận được đơn của ông Mai Công Ích, sinh năm 1956, trú tại số 194 Kim Mã, quận Ba Đình, Hà Nội tố cáo ông Lê Quang Tiến, Cục trưởng và ông Phan Việt Bình, Chấp hành viên Cục thi hành án dân sự (THADS) thành phố Hà Nội vi phạm pháp luật trong việc tổ chức thi hành bản án số 50/DSST ngày 10/4/1998 của Toà án nhân dân thành phố Hà Nội.
“Theo nội dung đơn tố cáo, ông Ích cho rằng, thoả thuận thi hành án giữa ông, bà Nguyễn Thị Kim Oanh (người được thi hành án) với người phải thi hành án là bà Đặng Thị Lâm ngày 16/01/1999 do Đội trưởng Đội THADS quận Ba Đình thực hiện, đã được các bên thực hiện xong, cơ quan thi hành án dân sự đã thu tiền và chi trả cho nhiều người, đến ngày 05/4/2007 (sau hơn 08 năm) Trưởng THADS quận Ba Đình lại ra Quyết định số 602.1/THA huỷ biên bản thoả thuận thi hành án nói trên, ông không biết và cũng không được nhận Quyết định 602.1/THA.
Qúa trình giải quyết khiếu nại, ông đã yêu cầu nhưng tại Quyết định giải quyết khiếu nại số 09/QĐ.GQKN-CTHADS ngày 10/12/2015 của Cục trưởng Cục THADS thành phố Hà Nội và Quyết định giải quyết khiếu nại số 188/QĐ-TCTHADS ngày 03/02/2016 của Tổng cục trưởng Tổng cục THADS Bộ Tư pháp đều không đề cập đến trách nhiệm của cán bộ và cơ quan THADS quận Ba Đình trong việc công nhận và thực hiện thoả thuận thi hành án ngày 19/01/1999, không đề cập đến quyền lợi của ông khi ông đã thực hiện xong biên bản thoả thuận thi hành án ngày 19/01/1999”.
Việc nộp tiền vào Chi cục Thi hành án quận Ba Đình của ông Ích còn nguyên biên lai đóng dấu đỏ từ năm 1999.
Từ đó, Uỷ ban tư pháp của Quốc hội đề nghị Bộ trưởng Bộ Tư pháp chỉ đạo xem xét, giải quyết vụ việc theo thẩm quyền, đúng quy định của pháp luật, trả lời đương sự, đồng thời thông báo kết quả giải quyết đến Uỷ ban tư pháp của Quốc hội.
Sau khi báo Dân trí thông tin sự việc Cục thi hành án dân sự TP Hà Nội thu hồi lại nhà đất tại số 10 Kim Mã (nay là số 194 Kim Mã), vốn là nhà đất mà gia đình ông Mai Công Ích đã mua, sử dụng 18 năm nay để tiến hành kê biên, bán đấu giá bất thường, Tổng cục Thi hành án dân sự đã có công văn yêu cầu Cục trưởng Cục thi hành án TP Hà Nội làm rõ và báo cáo.
Trước đó, Báo Dân trí nhận được Đơn kêu cứu của ông Mai Công Ích (số 21B Vạn Phúc, Kim Mã, Ba Đình, Hà Nội) phản ánh về việc gia đình ông “bỗng nhiên” bị Cục thi hành án dân sự thành phố Hà Nội kê biên, cưỡng chế đối với nhà đất tại số 10 Kim Mã (nay là 194 Kim Mã) - là khối tài sản mà ông Ích đã bỏ tiền mua của Thi hành án dân sự quận Ba Đình từ 18 năm trước.
Việc mua bán này đã được các bên thanh toán đầy đủ và bàn giao dứt điểm từ năm 1999, ông Ích cũng đã xây dựng lại và sử dụng suốt gần hai thập kỷ qua, nhưng nay chính cơ quan thi hành án này lại có thông báo yêu cầu ông trả lại nhà, điều này đã làm ảnh hưởng nghiêm trọng tới quyền và lợi ích hợp pháp của công dân.
Theo nội dung Đơn kêu cứu, ngày 02/01/1997, ông Ích thuê nhà ở có diện tích khoảng 20m2 của bà Đặng Thị Lâm (Địa chỉ: phòng 218 tập thể 59, Ngọc Khánh, Ba Đình, Hà Nội) tại số 10 Kim Mã, Hà Nội (nay là 194 Kim Mã). Do căn nhà là nhà không mái nên sau khi thuê, ông Ích đã tiến hành cải tạo lại để làm cửa hàng điện lạnh.
Ngày 24/01/1997, bà Lâm vay của ông Ích số tiền là 5.000 USD, hai bên thoả thuận: sau 01 năm bà Lâm sẽ thanh toán cả gốc và lãi bằng đô la Mỹ, nếu không có khả năng trả nợ, bà Lâm sẽ thế chấp căn nhà số 10 Kim Mã. Ngoài việc vay tiền của ông Ích, bà Lâm còn vay tiền của 5 người khác gồm các ông bà: Nguyễn Thị Lan, Nguyễn Văn Giáp, Vũ Thị Hồng Việt, Hồ Nguyên Quang và Nguyễn Thị Kim Oanh.
Sau đó, nhận thấy bà Lâm không còn khả năng trả nợ nên tất cả đều đã có đơn khởi kiện ra TAND quận Ba Đình. Trong quá trình giải quyết vụ án, ông Ích và 4 người khác đã thỏa thuận được với bà Lâm về việc trả nợ nên TAND quận Ba Đình đã ban hành 05 Quyết định công nhận sự thỏa thuận của các đương sự. Riêng đối với việc khởi kiện của bà Oanh, trải qua hai cấp xét xử, ngày 10/4/1998, TAND thành phố Hà Nội đã có Bản án số 50/DSPT trong đó quyết định “…Buộc bà Lâm phải trả cho bà Oanh: 246 chỉ vàng 98% và 15,283,460 đồng tiền lãi xuất tính đến tháng 12.1997… Tiếp tục kê biên diện tích 20m2 nhà đất tại số 10 phố Kim Mã - Ba Đình - thành phố Hà Nội (diện tích ông Mai Công Ích đang thuê)…”
Luật sư Nguyễn Đào Tơ cho rằng 2 quyết định thi hành án theo yêu cầu được Cục thi hành án TP Hà Nội ban hành sau 10 năm khi người dân đã nộp tiền vào cơ quan thi hành án, xây nhà và sinh sống ổn định là không có căn cứ.
Căn cứ trên Bản án trên và Đơn yêu cầu thi hành án của bà Oanh, ngày 02/5/1998, Trưởng Thi hành án dân sự quận Ba Đình đã ra Quyết định thi hành án số 214/THA và tổ chức việc thi hành án.
Ngày 16/01/1999, tại cơ quan Thi hành án dân sự Ba Đình, ông Ích, bà Oanh và bà Lâm đã cùng thỏa thuận về việc ông Ích sẽ mua lại căn nhà số 10 Kim Mã với giá 2,5 cây vàng (99,99)/m2, có sự tham gia, chứng kiến và xác nhận của ông Nguyễn Văn Thanh (chấp hành viên Đội thi hành án quận Ba Đình). Những chủ nợ còn lại tuy không trực tiếp tham gia buổi làm việc này nhưng đều nhất trí với các thoả thuận trên.
Ngày 22/01/1999, ông Ích đã nộp cho Đội thi hành án quận Ba Đình số tiền là 147.675.000 đồng (có Biên lai thu tiền). Đây là số tiền mua nhà còn lại sau khi đã trừ đi khoản nợ bà Lâm phải thanh toán cho ông Ích. Sau đó, bà Oanh cùng bốn chủ nợ là bà Lan, ông Giáp, bà Việt, ông Quang đã nhận tiền được thi hành án từ cơ quan Thi hành án, không ai thắc mắc, không có khiếu nại gì.
Tuy nhiên, ngày 08/10/1999, Viện kiểm sát nhân dân quận Ba Đình có Công văn số 303-KSTHA trong đó xác định Thi hành án quận Ba Đình thực hiện không đúng nội dung quyết định bản án, vi phạm trình tự thủ tục thi hành án đồng thời yêu cầu thu hồi nhà 10 Kim Mã. Ngày 29/8/2001, Thi hành án quận Ba Đình đã ra thông báo số 05/TB-THA về việc thu hồi nhà số 10 (nay là 194) phố Kim Mã, phường Kim Mã, quận Ba Đình, Hà Nội để thi hành các Bản án, quyết định dân sự đã có hiệu lực pháp luật.
Sau 11 năm, ngày 11/8/2009, Thi hành án dân sự thành phố Hà Nội ra Quyết định số 1185/QĐ.THA-DS và Quyết định số 1187/QĐ.THS-DS về việc thi hành án theo đơn yêu cầu, theo đó buộc bà Lâm phải trả tiền cho ông Ích và bà Oanh theo đúng bản án, quyết định, đồng thời tiếp tục kê biên diện tích 20 m2 nhà đất tại số 10 (nay là số 194) phố Kim Mã, Ba Đình, Hà Nội để đảm bảo thi hành án của bà Lâm.
Từ năm 2009 đến năm 2015, THADS TP Hà Nội đã ban hành các văn bản với nội dung Cục THADS TP Hà Nội sẽ tiến hành xử lý tài sản là quyền sử dụng diện tích 22,4m2 đất của bà Lâm (bao gồm 20 m2 đất mà ông Ích đã thanh toán tiền mua và quản lý, sử dụng từ hơn 10 năm nay) để tiếp tục thực hiện việc thi hành án theo quy định pháp luật.
Đầu năm 2016, Cục THADS TP Hà Nội đã ký hợp đồng thẩm định giá đồng thời tiến hành bán đấu giá nhà đất tại số 194 Kim Mã (bao gồm cả phần nhà ở mà ông Ích đã xây dựng). Hiện nay, ngôi nhà đã được bán đấu giá thành, người mua tài sản cũng đã nộp tiền cho cơ quan có thẩm quyền và các cơ quan chức năng đang tiến hành các thủ tục để bàn giao nhà cho người mua.
Trước việc đã bỏ ra khoản tiền lớn gần hai thập kỷ trước để mua nhà đất từ cơ quan Thi hành án, việc thi hành án đã được tiến hành hoàn tất, đồng thời các bên đều không có thắc mắc khiếu nại gì, nhưng nay lại nhận được thông báo yêu cầu trả lại nhà đất, ông Ích đã gửi nhiều đơn thư tới các cơ quan chức năng để đề nghị xem xét, giải quyết, bảo vệ quyền - lợi ích hợp pháp của ông. Theo nội dung trao đổi từ các cơ quan chức năng thì thiệt hại của gia đình ông Ích sẽ được giải quyết theo quy định của pháp luật. Tuy nhiên, đối với dự kiến số tiền bồi thường là 950 triệu đồng, ông Ích cho rằng số tiền này chỉ đủ nhận chuyển nhượng 4,5m2 mặt đường Kim Mã, trong khi ông đã phải bỏ ra số tiền rất lớn để mua và xây dựng căn nhà như hiện tại suốt từ hai thập kỷ trước. Điều đặc biệt hơn cả là lý do cơ quan thi hành án ra quyết định huỷ kết quả mua nhà đất của ông Ích là do chính cơ quan thi hành án quận Ba Đình có sai phạm trong quá trình thi hành án này.
Liên quan đến vấn đề này, luật sư Nguyễn Đào Tơ (Công ty Luật TNHH Đông Hà Nội - Đoàn Luật sư TP Hà Nội) cho rằng: “Việc thi hành án năm 1998 có điểm phù hợp và cũng có điểm chưa phù hợp với quy định của pháp luật. Tuy nhiên, việc lật lại vụ việc đồng thời yêu cầu gia đình ông Ích trả lại nhà đất và kéo dài việc thi hành án từ suốt gần hai thập kỷ qua là không đúng với các quy định của pháp luật”.
Dân trí sẽ tiếp tục thông tin sự việc đến bạn đọc.
Anh Thế - Quỳnh Nga