Vụ áp thuế 5,7 tỷ cho 253m2 đất huyện: Đừng “lập lờ đánh lận con đen” với dân!

Nhìn lại “lý lịch” đất của bà Đàm Thị Lích

Luật sư Hồ Nguyên Lễ, Trưởng Văn phòng Luật sư Luật Tín Nghĩa, Đoàn Luật sư TP.HCM, người đồng hành cùng Báo Dân trí và bà Đàm Thị Lích (75 tuổi, ngụ số 93 Trần Hưng Đạo, tổ 13, thị trấn Liên Nghĩa, huyện Đức Trọng, tỉnh Lâm Đồng) trong vụ việc đề nghị được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCNQSDĐ) và xác định lại việc thực hiện nghĩa vụ tài chính đối với việc áp thuế 5,7 tỷ đồng cho 253m2 đất phân tích:

Từ những tài liệu, văn bản, hồ sơ của bà Lích cho thấy: Bà Đàm Thị Lích (có chồng là ông Vy Văn Lan) từ trước 1975 đã được chế độ cũ cấp quyền sở hữu 3.925 m2 đất. Sau giải phóng, theo yêu cầu của nhà nước gia đình bà đưa 3.925 m2 vào hợp tác xã (HTX) canh tác. Năm 1986, nhà nước quy hoạch 3.925 m2 HTX canh tác thành đất thổ cư rồi chia cho 11 hộ sử dụng, trong đó “cấp lại” cho gia đình bà 750 m2 nhưng do ủi đường nên còn lại 610 m2.

Tại Quyết định số 419/QĐ-UB ngày 18/12/1993 của UBND huyện Đức Trọng đã công nhận lô đất thổ cư có diện tích 610m2 đã được UBND thị trấn Liên Nghĩa giao năm 1986. Năm 2002 bà Lích đăng ký cấp quyền sử dụng đất (QSDĐ) 610 m2 đất ở nhưng chỉ 310m2 đất nông nghiệp là được cấp Giấy chứng nhận QSDĐ số V.183088. Đến ngày 23/11/2012 bà Lích tiếp tục đăng ký cấp QSDĐ đối với 300m2 đất ở chưa cấp Giấy chứng nhận.

Sau khi kiểm tra thì UBND huyện Đức Trọng ra Quyết định 282 ngày 07/02/2013 thu hồi Giấy chứng nhận QSDĐ số V.183088 để chấp nhận cho bà Lích 253,9 m2 đất ODT (đất ở đô thị) và 310m2 đất trồng cây hàng năm khác(HNK), tổng cộng là 563,9 m2. Vậy là bà Lích lại hụt mất thêm 46,1 m2 đất ở trên số 610 m2 đã được công nhận lô đất thổ cư. Do trước đây, ngày 15/11/2004 bà Lích được cấp 1 Giấy chứng nhận QSDĐ 208,4 m2 đối với căn nhà có nguồn gốc được chế độ cũ cấp quyền sở hữu từ năm 1970 tại thị trấn Liên Nghĩa, huyện Đức Trọng nên căn cứ Thông tư số 93/2011/TT-BTC huyện Đức Trọng xác định 253,9 m2 đất ở ODT là vượt hạn mức nên bà Lích phải nộp tiền sử dụng đất hơn 5,7 tỷ đồng.

Do số tiền nộp thuế quá "khủng", bà Lích có đơn kiến nghị UBND huyện Đức Trọng xem xét, đến ngày 12/11/2015 UBND huyện Đức Trọng căn cứ theo Nghị định 45/2014/NĐ-CP cho phép trong phạm vi một tỉnh được cộng dồn diện tích đất để tính trong hạn mức và ngoài hạn mức, từ đó giảm diện tích đất nộp tiền sử dụng đất từ 253,9 m2 giảm còn phải nộp 162,3 m2, rồi xét hoàn cảnh bà Lích để kiến nghị không thu tiền sử dụng đất.

Nhưng bất ngờ đến ngày 19/02/2016, UBND huyện Đức Trọng lại có văn bản trả lời khẳng định “Diện tích đất ở bà Lích sử dụng vượt hạn mức là 162,3 m2 và bà phải nộp tiền sử dụng đất đối với diện tích đất ở vượt hạn mức này. Yêu cầu bà liên hệ Chi cục thuế huyện để nộp tiền”. Nếu tính theo hệ số K về diện tích đất vượt hạn mức quy định tại khu vực đất ở thị trấn Liên Nghĩa hiện nay thì tạm tính bà Lích sẽ bị truy thu thuế đất khoảng 3,7 tỷ đồng cho 162m2 đất.

Vi phạm nghiêm trọng luật đất đai?

Luật sư Hỗ Nguyên Lễ khẳng định, từ quá trình sử dụng đất như trên, có vẻ “nhận định” của Văn phòng đăng ký quyền sử dụng đất thuộc Phòng Tài nguyên và Môi trường (TM&MT) huyện Đức Trọng có sự nhầm lẫn khi xác định quyền sử dụng đất (QSDĐ) đối với 610 m2 đất ở của bà Lích đang sử dụng.

Luật sư Lễ cho rằng, theo Điều 1 của Quyết định số 477 ngày 30/7/2001 giải quyết đơn khiếu nại của bà Lích, UBND huyện Đức Trọng đã xác định: “Đất cũ (3.925 m2) đã được gia đình bà đưa vào HTX và nhà nước đã quy hoạch cấp đất thổ cư cho nhân dân (11 hộ), trong đó gia đình bà cũng được cấp 610 m2 tại khu quy hoạch này”. Như vậy có thể hiểu rằng, 610 m2 đất thổ cư này đã được nhà nước “hoán đổi” cho bà Lích bởi bà Lích “đã cam kết không khiếu nại đối với diện tích 3.925 m2 đã được nhà nước quy hoạch cấp thổ cư cho nhân dân” do đó bà Lích phải được miễn thực hiện các thủ tục về nghĩa vụ tài chính thủ tục cấp QSDĐ ở để đổi 3.925 m2 đất nông nghiệp thành 610 m2 đất thổ cư.

Việc này đã được UBND huyện Đức Trọng giải quyết dứt điểm bằng Quyết định số 419 ngày 18/12/1993 đã ghi rõ: “Công nhận lô đất thổ cư có diện tích 610 m2 đã được UBND thị trấn Liên Nghĩa giao năm 1986 cho bà Lích”. Trong Quyết định 419 này UBND huyện Đức Trọng cũng không yêu cầu bà Lích phải nộp tiền sử dụng đất đối với 610 m2 đã được công nhận đất thổ cư. Đó là sự công bằng và hợp lý và cũng là cơ sở để xác định 610 m2 đất của bà Lích là loại đất thổ cư được cấp từ năm 1986 và được miễn nộp nghĩa vụ tài chính QSDĐ ở.

Dấu hiệu “đòi lại” 610 m2 đất thổ cư của bà Lích rồi chia thành một phần là đất thổ cư, một phần là đất nông nghiệp rồi buộc bà Lích nộp tiền sử dụng đất là vi phạm nghiêm trọng khoản 2 Điều 2 Luật đất đai năm 1993, khoản 2 Điều 10 Luật đất đai năm 2003 và khoản 5 Điều 26 Luật đất đai năm 2013 qui định “Nhà nước không thừa nhận việc đòi lại đất đã giao cho người khác sử dụng trong quá trình thực hiện chính sách đất đai của Nhà nước Cộng hòa XHCN Việt Nam” nên UBND huyện Đức Trọng chỉ xem xét có 253,9 m2 là đất ở, còn lại 310 m2 là đất nông nghiệp rồi buộc bà Lích phải nộp tiền sử dụng đất ở lên tới tiền tỷ là không phù hợp.

“Lạ ở chỗ là 3.925 m2 của bà Lích đã công nhận thành đất thổ cư cấp cho 11 hộ sử dụng nhưng 610 m2 đất bà Lích vẫn được tồn tại là đất nông nghiệp? Xin lưu ý rằng, 610 m2 đất của bà Lích là đất thổ cư được nhà nước giao từ trước ngày 15/10/1993 và ở ổn định không tranh chấp đến nay chứ không phải đất rừng, đất hoang bà Lích khai hoang sử dụng cất nhà ở rồi bây giờ xin nhà nước công nhận mới là đất ở. Vì thế 610 m2 đất là đất thổ cư này không thể xét lại là đất vượt hạn mức. Hiện nay UBND huyện Đức Trọng đã không tháo gỡ vướng mắc thì lại “hiến kế” kiến nghị thu tiền sử dụng đất 162,3 m2 vượt hạn mức của bà Lích rồi buộc bà Lích thực hiện nghĩa vụ tài chính là bất hợp lý cho bà cụ” - Luật sư Lễ khẳng định.

Luật sư Lễ cho rằng, với Công văn số 71/UBND-ĐT ngày 19/02/2016 của UBND huyện Đức Trọng vẫn buộc bà Lích phải nộp tiền sử dụng đất đối với 162,3 m2 đất ở vượt hạn mức là bất hợp lý, nếu bà Lích không đồng ý thì bà có quyền nộp đơn khiếu nại, khởi kiện quyết định hành chính hoặc hành vi hành chính về quản lý đất đai theo qui định của pháp luật.

Dân trí sẽ tiếp tục thông tin vụ việc đến bạn đọc.

Trung Kiên